markowych, koszt farby drukarskiej, papieru i robocizny wynosił 420 marek. Przy rosnącej inflacji młode państwo zaczęło drukować banknoty bez pokrycia.

Inflacja przynosiła też państwu korzyści, przyspieszyła odbudowę zakładów przemysłowych, ponieważ zaciągnięte kredyty na ten cel, nie były waloryzowane. W 1919 – 1923 r państwo w ten sposób darowało wielkiemu kapitałowi ok. 91 mln dolarów.

Kurs 1 dolara amerykańskiego do marki polskiej

W niektórych rejonach kraju zaczęła zanikać wymiana towarowo – pieniężna, a pojawiać się naturalna, towar za towar. Na terenie Galicji zaczęto płacić amerykańskim dolarem, co spowodowało jego popularyzację w cały kraju. Dochodziło do tego, że zamawiania filiżanka kawy w chwili zamawiania, była tańsza niż w chwili płacenia.

Do reformy walutowej zaczęto przygotowywać się już w 1923 r. 14.05.1923 r., sejm uchwalił ustawę o podatku przemysłowym, 2% od obrotu przedsiębiorstwa, w sierpniu o podatku majątkowym, który był właściwie jednorazową danina w wysokości 1 miliarda franków w złocie, płacona w 6 ratach, w latach 1924 – 26.

Zgodnie z ustawą obciążono wszystkie działy życia gospodarczego: rolnictwo 500, przemysł 375 i inne działy gospodarki 125 mil. Daninę płacili właściciele majątków, których wartość przekraczała 10 tyś. Franków w złocie, ci, którzy tej sumy nie przekroczyli byli zwolnieni z daniny. Następna ustawa to waloryzacja podatku z 30.11.1923 r., gdzie stały miernik to 1 frank w złocie. Upadek rządu Witosa i powołanie rządu w 1924 r., z Grabskim na czele, to dalszy ciąg reformy walutowej. Zasoby pieniężne poszczególnych ministerstw ustalane były na okres 1 miesiąca, nad tym, aby wydatki ministerstw nie przekraczały wpływów powołano komisarza- Stanisława Moskalewskiego zw. „Moskalinim”, wszystkie te działania zaczęły przynosić rezultaty, już w styczniu 1924 r nastąpiła stabilizacja marki polskiej, cena 1 dolara amerykańskiego z 9,8 spadła do 9,35 mln marek. Zlikwidowano, Polską Krajową Kasę Pożyczkowa, jako instytucję emisyjną, a powołano nowa, 19.01.1924 r ustalono statut Banku Polskiego, jako spółki akcyjnej, niezależnej od rządu, otrzymuje wyłączność na emisję banknotów na okres 20 lat. Wypuszczane banknoty miały zabezpieczenie, w 30% to zapas w złocie, walutach i dewizach, a 70% to zobowiązania skarbu państwa. Podstawowa jednostką płatnicza stał się Złoty Polski, będący równowartością 9/31g czystego złota, równy frankowi Szwajcarskiemu (zmiana nazwy była aspektem psychologicznym, aby nie kojarzyła się ze źle wspominaną marką Polską)

28.04.1924 r., Bank Polski rozpoczął działalność, za jednego franka, płacono 1mln800tyś. Marek polskich. W taki sposób wymieniono marki na złotówki polskie, cena 1 dolara została

ustalona na wysokość 5,18 zł. 1.07.1924 r., marka polska została definitywnie wycofana z obiegu.

2złote1932r rewers

i awers

Kryzys lat 30

Upadek i Chwała