Wystawianie
Świadectw Charakterystyki Energetycznej budynków oraz
lokali. Badania termowizyjne
Książka..
O
Galicji Zdjęcia
z kresów
..Kresy
wschodnie
Grzymałów
Mapy
historyczne Świdnica
|
Tekst Niemiecki |
Tekst Polski tłumaczony z przez translatora |
|---|---|
|
6. Krzeczowice 53^) Im Süden von Urzejowice liegt die Gemarkung Krzeczowice, die weiter mit den Gemeinden Mikulice, 2uklin, Pantalowice, Siennöw und 2urawiczki Male benachbart ist. Teilweise wird sie von zwei Flüssen im Nordwesten und Nordosten begrenzt bzw. durchflossen, die eigenartigerweise schon vor ihrer Vereinigung am Nordrand der Gemarkung zu einem Fluß beide den Namen Mieczka führen. Das erklärt sich daher, daß alle Gewässer dieser Gegend infolge des Lößuntergrundes milchige" Färbung haben. Ihrer Größe nach ist Krzeczowice mit 1049 ha Gesamtfläche (988ha Nutzfläche) eine Gemarkung mittlerer Größe wie Urzejowice. Ihre Gestalt (Plan 13 a) ist noch unregelmäßiger als die von Urzejowice, so daß auch hier unplanmäßige Gründung angenommen werden kann. In der Mitte der Gemarkung liegt das Dorf Krzeczowice, von dem aus eine jüngere Abbau-reihe mit Namen Böbrka" im Südzipfel der Gemarkung entstanden ist. Zusammen hatten Krzeczowice und Böbrka 1931 259 Häuser und 1382 Einwohner. a) Die Flurform Das Wegenetz ist beinahe beziehungslos zur Flur und den beiden Siedlungen, denn die Dorfstraßen in Krzeczowice wie auch in Böbrka sind keine Verkehrsstraßen und enden blind im Feld. Durch die Aufteilung des Ackerlandes nördlich und südlich von Krzeczowice in schmale, kurze Hufen und südlich von Böbrka in noch kürzere Streifen sind eine Anzahl paralleler Feldwege entstanden, von denen der östlichste im Norden der Zugang zur Kleinbahnstation ist, während seine Fortsetzung im Süden nach einer Kreuzung, die er mit der Dorfstraße in Krzeczowice bildet, die Verbindung mit Böbrka herstellt. Die Gemarkung quert in der Westostrichtung eine mittlere Landstraße, die von Kanczuga nach Osten zu den Dörfern Rözanöw und Zarzecze führt; sie berührt das Dorf Krzeczowice nicht, trägt deshalb für die Gemarkung mehr Durchgangscharakter und gehört nicht zu ihrem natürlichen, organischen Wegenetz. Die übrigen Flächen der Gemarkung, die früher ausschließlich dem Gut gehörten, sind durch Wege kaum gegliedert. Nach Nordosten ist Krzeczowice durch eine Straße lokaler Bedeutung mit Urzejowice und ^urawiczki verbunden und im Süden Böbrka mit Siennöw. Die Gemarkung Krzeczowice hat von den sechs besprochenen Dörfern neben D^böw den geringsten Anteil am Ackerland in der Gemarkung, nur 64%. Rund 25% der Gesamtfläche sind Wiesen- und Weideland. Im Nordosten liegen am Ufer der Mieczka ausgedehnte Wiesen- und Weideflächen, die gutsherrlicher Besitz sind. Der nördlichste Teil der Gemarkung ist von stärker sumpfigen Weiden erfüll!:, die südlich des Zusammenflusses der beiden Mieczkabäche liegen. Am Westrande dieser Weiden steht eine Häusergruppe, Jaz" genannt, deren Namen von einem Wehr (poln. jaz) übertragen wurde. Der Südzipfel der Gemarkung ist von dem übrigen Teil wieder durch sumpfige Wiesen abgeschnürt, die nach Osten zur Mieczka entwässert werden. Wahrscheinlich hat das Vorkommen von Bibern (pol. böbr) ehemals in diesen feuchten Wiesen der jungen Abbaureihe den Namen Böbrka" gegeben. Südlich der zu Böbrka gehörenden Ackerfläche stehen einige zehn Hektar Laubwald, die rund 7% der Gesamtfläche umfassen, Gaj" (Hain) genannt. Auch Krzeczowice ist ein Gutsdorf, wie das Flurbild zeigt. Die Gutsflur nimmt den Ostteil der Gemarkung völlig ein. Dieser Teil östlich der Straße zwischen der Eisenbahn, dem Dorf Krzeczowice und Böbrka heißt wie in D^böw Obszar" und bezeichnet hier sicher die großen Flächen eines Eigentümers54). Das bäuerliche Ackerland liegt in zwei Flächen ausschließlich nördlich und südlich des Dorfes im Anschluß an die Bauernhöfe. Die Struktur dieser bäuerlichen Fluranlage ist wieder wie in Urzeczowice nach dem Vorbild der Waldhufenflur übernommen. Bei Jablonowski werden für das Jahr 1515 6 Hufen und 3 wüste Hufen, für das Jahr 1589 7 Hufen und 2 Gärtner ohne Acker angegeben56). Die ursprüngliche Größe eines dieser hufenähnlichen Streifen betrug 40 polnische Morgen. Heute ist er durch die Realteilung durchschnittlich unter 5 bis 7 Betriebe aufgeteilt worden. Beide bäuerlichen Ackerblöcke tragen den Flurnamen Zagumnia" = hinter den Scheunen, denn auch in Krzeczowice stehen diese direkt am Beginn der Flur hinter den Bauernhöfen des Dorfes. Westlich der beiden Fluren Zagumnia" liegt wiederum Gutsland, dessen nördliche Hälfte im Laufe der letzten 150 Jahre unter die bäuerliche Einwohnerschaft in schmale Streifen aufgeteilt wurde. - Die Struktur der Flur ist also sehr einfach: große Gutsflächen neben zusammenhängenden Flächen der Bauern und teils gutsherrliches, teils parzelliertes, häufig sumpfiges Wiesenland. b) Die Dorfform Das Dorf Krzeczowice liegt in einer kleinen südost-nordwest sich erstreckenden Einmuldung, die sich von 220 m auf 200 m senkt. Sie wird von einem kleinen Bach durchflossen, der durch die ausgedehnten Wiesen des Meierhofes zur Mieczka im Osten fließt (Bild 33). Bei dem Dorf kann man zwei Teile unterscheiden: einen größeren westlichen, in dem die landbesitzende, bäuerliche Einwohnerschaft wohnt, und einen sich daran direkt anschließenden, der aus den Gärtner- und Landarbeiterstellen und im äußersten Osten dem Gut besteht. Der bäuerliche Dorfteil dehnt sich soweit nach Osten und Westen, wie der alte bäuerliche Ackerbesitz reicht. Krzeczowice ist ein Straßendorf von geringer Längserstreckung, das heute so dicht gebaut ist und sich besonders in der Breite erweitert hat, daß auf beiden Seiten des Baches je zwei parallele, untereinander vielfach verbundene Wege verlaufen, an denen sich die Häuser dicht aneinanderreihen (Bild 34). Der innere Ausbau des Dorfes ist heute so weit fortgeschritten, daß eine Unterscheidung der drei Ortsteile ähnlich wie in Urzejowice nur auf dem Kataster möglich ist. Auch hier liegen die Höfe in dichten Baumgruppen versteckt, die den Eindruck dichtester Bebauung verstärken. Sie stehen in der Mehrzahl traufseitig zur Straße und sind zumeist von kleinen, ungepflegten Gärten umgeben, die nicht immer zur Straße oder dem Nachbarn durch Zäune begrenzt werden. Den Mittelpunkt des Dorfes bildet die griechisch-katholische Kirche mit dem dahinterliegenden Pfarrhof an der Straße. Daran anschließend geht der bäuerliche Teil des Dorfes ohne Unterbrechung oder Änderung der Richtung seiner Wege nach Überschreiten der Straße zwischen Böbrka und der Bahnstation in den Dorfteil Ogrody" über. Hier wohnen die Landarmen und Landlosen, die hinter ihren Häusern kleine Gärten und Feldbeete besitzen. Dieser Ortsteil liegt dem Gut, das wenig abseits vom Dorf südlich des Gutsteiches - eines ehemaligen Fischteiches - liegt, am nächsten. Böbrka ist eine Abbaureihe von Krzeczowice aus jüngerer Zeit. Während sie in ihrer Anlage ganz nach dem Vorbild von Krzeczowice gebaut ist, unterscheidet sie sich von dem älteren Dorf durch ihre Lage im Gelände. Krzeczowice ist durch typische Muldenlage ausgezeichnet, und Böbrka liegt wenig erhöht über dem im Norden vorgelagerten Wiesengelände, so daß die nördlichste Häuserreihe - die auch die dichteste Bebauung aufweist - sich am Hang ausdehnt und die Front ihrer Häuser sich nach Süden dem hügeligen, wenig ansteigenden Gelände zuwendet. An zwei parallelen Wegen stehen traufseitig die Häuser. Im Westen hat das sumpfige Wiesengelände der Erweiterung der Weilerreihe eine Grenze gesetzt, so daß die westlichsten Häuser von der Dorfstraße losgelöst stehen. Im Südosten des Waldes steht noch eine Gruppe von sechs Häusern, auf die der Name des Waldes Gaj" übertragen wurde. Kaum größer ist die kleine Niederlassung Jaz im Norden und Psi Mlynek (Hundemühlchen) am östlichen Ausgang der Landstraße von Kanczuga. Gaj, Jaz und Psi Mlynek sind neuzeitliche Entstehungen weilerartiger Form. c) Die Hof- und Hausformen Wie in allen galizischen Dörfern kann man in Krzeczowice drei große soziale Schichten der Dorfbevölkerung unterscheiden: landlose Tagelöhner und Häusler, landarme Gärtner und grundbesitzende Bauern. Auch die Hof- und Hausformen richten sich wieder nach dem Reichtum an Land. Die Unterschiede zwischen den Häusern der Tagelöhner und denen der größten Bauern des Dorfes sind in Krzeczowice noch erheblicher als in Urzejowice. Es gibt in Krzeczowice sieben Tagelöhnerfamilien, die außer ihrem Haus und seiner Einrichtung nichts besitzen und nur von der Arbeit auf dem Msierhof, dem Gutsdeputat oder von Tagelöhnerarbeit bei reicheren Bauern leben. Ihre Häuser (Bild 36) sind erbärmlich klein und bedecken eine Fläche von nur 3 X 5m (Plan 14 a). Sie bestehen nur aus der Küche, die Wohn- und Schlafraum zugleich ist, und dem Flur. Es sind aber keine Rauchhütten. Wir begegnen diesen kleinen Häuschen in Krzeczowice zum erstenmal, während sie im Osten häufiger vorkommen. Schon höhere Ansprüche ihrer Bewohner verraten die beiden nächsten Haustypen (Plan l4b und c). Das Haus Nr. 68 gehört einem Häusler, der - wie 24 andere Dorfbewohner - noch keinen ganzen Morgen Feldbeete sein eigen nennt. Der Wohnteil des Hauses ist in eine Küche und eine kleinere Kammer geteilt, und der Stall bietet Platz für die einzige Kuh und die wenigen Geräte. Die Familie arbeitet hauptsächlich auf dem Meierhofe oder in der Erntezeit bei reicheren Bauern. Erst durch Erbteilung ist der Landbesitz dieser Gärtner auf die heutige Größe reduziert worden, während die Vorfahren noch 7-X2 Morgen Feld besaßen. Häufiger ist der nächste Haustyp vertreten, zu dem durchschnittlich ein Landbesitz von i-4 Morgen gehört (Plan 14c). Küche und Kammer, Flur, Stall, Tenne und ein schmaler Raum, der in der Art einer Banse die Getreide Vorräte birgt, sind unter einem Dach gebaut (Bild 35). Trotz dieser vielen Räumlichkeiten überschreitet die Längsseite dieses Einheitshauses, dem wir in den Waldhufen- und Gutsdörfem im Westen nicht begegnet sind, kaum 9 m. Das sind Größenverhältnisse, die z. B. in Markowa unvorstellbar wären; dort hat ein Gärtner, der noch nicht einmal einen Morgen Land besitzt, neben dem Wohnhaus von einer Größe von 5 x n m noch Scheune, Stall und Schweineverschlag in gesonderten Anbauten (s. Plan 6 a). Diese Streckhöfe in Krzeczowice tragen keineswegs zur Verbesserung des Dorfbildes bei, da die Ausführung des Baues an Solidität stark zu wünschen übrigläßt und die Häuser durch die Zahl ihrer Anbauten schneller vernachlässigt wirken. Etwas ahnsehnlicher sehen dagegen die Häuser einiger Gärtner in Krzeczowice aus, die neben dem Wohn-Stall-Gebäude noch gesonderte Scheunen haben, die aus der Tenne und einer Banse bestehen. Zusammen sind rund 70 Gärtnerfamilien mit x-4 Morgen Land im Dorf ansässig; meistens sind sie, die heute als Landarbeiter tätig sind, aus Bauernfamilien hervorgegangen, die in früheren Zeiten einige zehn Morgen Acker besaßen. Außerdem beschäftigen sich diese Leute, wie alle Gärtner in den Dörfern der Umgebung, mit einem Handwerk oder Gewerbe. Bei 1931 1382 Einwohnern hat Krzeczowice 30 Handwerker, im Verhältnis also mehr als Urzejowice. Am zahlreichsten sind die Schuster (16), die Schmiede (5) und die Schneider (5). Nur wenige Handwerker sind qualifiziert. Weber und Böttcher hat es früher im Dorf gegeben. An privaten und genossenschaftlichen Läden, die mitunter zugleich Ausschank sind, gab es vor diesem Kriege sechs in Krzeczowice. Auch ihre Besitzer gehören der Gärtnerschicht an und haben im Höchstfall 4 Morgen Land. Zahlenmäßig am stärksten sind in Krzeczowice die Betriebe mit 4-8 Morgen vertreten, ungefähr 170 Hausnummern. Dieser relativ große Landbesitz, der seine Eigentümer vollauf beschäftigt und für hiesige Verhältnisse hinreichend ernährt, führte zur Bildung größerer Höfe, wie das Haus Nr. 92 auf Plan 14 d beispielsweise zeigt. Hier bestehen im Haus beiderseits des Flures, in dem der Backofen und ein Kochherd stehen, je zwei Wohnbzw. zwei Speicherräume. Der Stall ist weiter nach außen verdrängt, liegt aber noch immer mit dem Wohnraum unter einem Dach. Ihm ist ein Verschlag für Schweine und Kiemvieh angebaut. Eine große zweiban-sige Querscheune mit angebautem Wagenschuppen steht jenseits der Straße in der Richtung auf das Feld. Schon äußerlich sind zehn Gehöfte in Krzeczowice als die reichsten des Dorfes zu erkennen, denn sie bestehen aus drei Gebäuden: Wohnhaus, Stall-Pferde, Kühe und Schweine sind getrennt untergebracht-und Scheune. Die Ausdehnung des ganzen Hofraumes ist bedeutend (Plan 15). Beachtlich ist, daß sich hier der Göpel eingeführt hat, dem wir in Urzejowice nicht begegnet sind, der aber in den im Westen benachbarten Waldhufendörfern überall zu finden ist. Die Wohnhäuser und Ställe sind hier wie bei allen anderen Typen reine Blockbauten 3 die Scheunen sind entweder im Block- oder Ständerbau ausgeführt. Das Umgebinde ist in Krzeczowice unbekannt. Diese zehn Höfe sind die ältesten Bauemstellen des Dorfes, die früher über einen Landbesitz von rund 40 Morgen verfügten, heute aber zwischen 8-15 Morgen Grundbesitz haben. Im Vergleich mit Urzejowice muß bemerkt werden, daß sich der Bauernbesitz hier einerseits stärker erhalten hat, während auf der anderen Seite die Zahl der Landlosen nicht geringer ist, ihre Häuser aber von größerer Ärmlicheit Zeugnis geben. d) Die völkischen Verhältnisse Die Bevölkerung von Krzeczowice ist gemischt; Ukrainer und Polen wohnen nebeneinander in diesem Dorf. Während die Polen, die römischkatholischen Bekenntnisses sind, zur Kirche in das Nachbardorf Siennöw gehen, besitzt die ukrainische Bevölkerung eine griechisch-katholische Kirche (Cerkiew") in Krzeczowice, die vor mehr als 300 Jahren ursprünglich als römisch-katholische Kirche erbaut wurde. Der Prozentsatz der Ukrainer in der Bevölkerung ist schwer zu ermitteln, da sich die Angaben des ukrainischen Geistlichen und des polnischen Schulzen genau entgegenstehen. Wahrscheinlich ist das Verhältnis zwischen Polen und Ukrainern i: x, zumindest überwiegt keine der Volksgruppen stärker, wenn auch das Polnische die Umgangssprache ist. Obwohl bei der einfachen Bevölkerung das religiöse Bekenntnis eine starke Rolle spielt und überhaupt erst zu nationalen Gegensätzen führt, ist äußerlich die gemischtvölkische Zusammensetzung des Dorfes nicht zu erkennen. Ukrainer und Polen bewohnen Häuser gleicher Typen; auch sozial machen sich Unterschiede nicht bemerkbar. Auf die Flur- und Dorfform ist das ukrainische Volkstum auch keineswegs von Einfluß gewesen. Krzeczowice liegt so am Rande des ukrainischen Volks- und Siedlungsbodens, daß sich ukrainische Dorftypen, wie z. B. die großen Haufendörfer im Osten Jenseits des San, hier noch nicht finden lassen. Dagegen ist der Einfluß der Waldhufendörfer des Westens stärker, und nach ihrem Vorbild, aber in kümmerlicher Ausführung, wurde die bäuerliche Fluranlage übernommen. Das völkische Element blieb auf das Siedlungsbild ohne Einfluß. Zudem ist das polnische Volkstum hier im ständigen Vordringen nach dem Osten begriffen, auch in Krzeczowice, das schon stark polonisiert wurde, obwohl es wegen seiner Kirche für die griechisch-katholischen Ukrainer von n Nachbardörfern - 2uklin, Siennöw, 2urawiczki, Urzejowice, Nizatyce, Pantalowice, Lopuszka Mala und Wielka, Siedleczka, Mo-naster, Ostrowa, Mikulice - und des Städtchens Kanczuga das geistige Zentrum darstellt.
53) Das Material 2u dieser Dorfuntersuchung wurde von Studienassessor Otto Adamski gesammelt und zur Verfügung gestellt.
54) A. Brückner, a. a. 0. Siehe auch bei D^böw. 55) A. Jablonowsk^ a. a. 0. Krzeczowice: 1515: lan. 6, lan. deserti 3, mol. man. gr. 6, tab. vect. gr. 6, pop. des. 1589: lan. 7, hört. s. agr. 2.
|
6. Krzeczowice 53^ ) W południu Urzejowice leży obręb Krzeczowice, która dalszy z gminami Mikulice, 2uklin, Pantalowice, Siennöw i 2urawiczki raz sąsiedni jest. Częściowa ona od dwa rzek w północnym zachodzie i północnym wschodzie ograniczy względnie przepływali, które swoisty mądra{wskazać} już przed jej połączeniem przy brzegu północnym obrębu do rzeki oba nazwę{imię} Mieczka prowadzą. To zdeklarowanie się stąd{więc}, że wszystkie wody tej okolicy wskutek lessowy spodnia warstwy milchige " farbowanie mają. Państwa wielkości według{po} jest Krzeczowice z 1049 aha powierzchnią ogólną ( 988ha powierzchnia użytkowa ) obręb środkowej{średniej} wielkości jak Urzejowice. Państwa kształt ( plan 13 a ) jest jeszcze bardziej nieregularny jak ta od Urzejowice, tak że także tu zgodne z planem nie założenie przyjmowane być może. W środku obrębu leży wieś Krzeczowice, od którego z jedną młodszy zmniejszenia{eksploatacji} ułoży z nazwą{imieniem} Böbrka " w południowym cyplu obrębu powstawał. Razem mieli Krzeczowice i Böbrka 1931 259 domy i 1382 mieszkańca. A ) forma sieni{niwy} Sieć drogowa jest prawie wolna{luźna} stosunku do tej sień{niwa} i oba osady, ponieważ ulice wsi w Krzeczowice jak także w Böbrka są żadne arterie komunikacyjna i kończą ślepo w polu. Przez podział ziemi orna ku północy i południowo od Krzeczowice w wąskie, krótkie włóki{kopyta} i południowo od Böbrka w jeszcze bardziej krótkie obławy na włóczęgów{pasy} liczba paralleler drogi polna powstawały, od którym najbardziej wschodni w północy dojście do stacji kolejki jest, podczas gdy jego dalszy ciąg w południu według{po} skrzyżowania, którą on z ulicą wsi w Krzeczowice tworzy, połączenie z Böbrka wykona. Obręb quert w kierunku wschodnim zachodni środkowy{średni} gościniec, która od Kanczuga ku wschodowi wsiom Rözanöw i Zarzecze prowadzi ; ona dotykaną wieś Krzeczowice nie, nosi dlatego dla obrębu więcej przelotowy charakter i nie należy{słyszy} do jej naturalnej, organicznej sieci drogowa. Pozostałe powierzchnie obrębu, które wcześniejszo wyłącznie dobru należały{słyszały}, są przez drogi ledwo rozczłonkowany. Do{po} północnego wschodu jest Krzeczowice przez ulicę miejscowego znaczenia z Urzejowice i ^ urawiczki związany i w południu Böbrka z Siennöw. Obręb Krzeczowice ma od sześć omówionym wsiom obok D ^ böw najbardziej małą udział przy ziemi orna w obrębie, tylko 64%. Okrągły 25% powierzchni ogólnej są łąk i pastwiska. W północnym wschodzie leżą przy brzegu Mieczka rozległy łąk i wierzby{pastwiska} powierzchnie, które dobra wspaniałe wyśmienite posiadanie są. Najbardziej północna część obrębu jest od bardziej mocnych bagnistych Weiden wypełnij! :, które południowo spływu oba Mieczkabäche leżą. Przy zachodnim brzegu tych Weiden stoi domów grupa, Jaz " nazwany, których nazwę{imię} od jaz{obronę} ( poln. Jaz ) przeniesiony{przeniesiony} był. Południowy cypel obrębu jest od pozostałej części znowu przez bagniste łąki odsznurowana, które do{po} wschodu do Mieczka odwodniony są. Prawdopodobnie ma okazanie bobrów ( biegun. Böbr ) niegdyś w tych wilgotnych łąkach młodego zmniejszenia{eksploatacji} szeregu nazwę{imię} Böbrka " dawany. Południowo ten do Böbrka należącą dotyczącą roli powierzchnię stoją kilka dziesięć hektar las czarny, które okrągło 7% ogólnej powierzchni obejmują, Gaj " ( gaj ) nazwany. Także Krzeczowice jest wieś dobra, jak obraz sieni{niwy} pokazuje. Ta sień{niwę} dobra zajmie część wschodnią obrębu zupełnie. Ta część wschodnio ulicy między koleją, wsią Krzeczowice i Böbrka nazywa się jak w D ^ böw Obszar " i znaczone tu pewnie{bezpiecznie} wielkie powierzchnie z Eigentümers54). Chłopska ziemia orna leży w dwa powierzchniach wyłącznie północnie i południowo wsi odnośnie do zagrody chłopska. Struktura tego chłopskiego wkładu{urządzenia} sieni{niwy} jest znowu jak w Urzeczowice za przykładem ten sień{niwa} Waldhufen przejęta. Przy Jablonowski stają się dla roku 1515 6 włóki{kopyta} i 3 bezludne włóki{kopyta}, dla roku 1589 7 włóki{kopyta} i 2 ogrodnika bez roli angegeben56). Pierwotną wielkość ten podobnych włók{kopyt} obławy na włóczęgów{pasy} wynosił 40 polskie poranki. Dziś on przez rzeczywistego dzielenie przeciętnie pod 5 do 7 zakłady{ruchy} podzielony był. Oba chłopski bloki dotyczące roli noszą nazwę{imię} sieni{niwy} Zagumnia " = za stodołami, ponieważ także w Krzeczowice stoją ten bezpośrednio przy początku ten sień{niwę} za zagrodami chłopska wsi. Zachodnio ten oba sieniom{niwom} Zagumnia " leży znowu kraj dobra, którego północna połowa w toku ostatnich 150 rok pod chłopski mieszkańcy w wąskie obławy na włóczęgów{pasy} podzielona była. - struktura ten sień{niwa} jest a więc bardzo prosty : wielkie powierzchnie dobra obok pozostający w związku z czym powierzchni chłopów i częścią wspaniały wyśmienity dobra, częścią parcelowane, często bagnisty łęg. B ) forma wsi Wieś Krzeczowice leży w mały południowego wschodu północny zachód się rozciągającym się Einmuldung, która od 220 m na 200 m spuści się. Ona staje się od małego strumienia przepływali, który przez rozległe łąki folwarku do Mieczka w wschodzie płynie ( obraz 33). Przy wsi może człowiek dwa części odróżniać : jeden większy zachodni, w którym posiadłości wiejska kończy, chłopski mieszkańcy mieszka, i się przy tym bezpośrednio przyłączący, który z ogrodnika i robotnika rolnych miejsca i w najdalszym wschodzie dobru istnieje. Chłopska wsi część rozciąga się o ile{tak daleko} do{po} wschodu i zachodu, jak stare chłopskie dotyczące roli posiadanie sięga. Krzeczowice jest ulic wieś od bardziej małego Längserstreckung, które dziś tak gęsty budowany jest i się szczególnie w szerokości rozszerzony, że po obu stronach strumienia po dwa linia równoległa, między sobą wielokrotnie związane drogi upłyną, przy którym domy gęsto jednego przy drugim ustawią się rzędem staną w szeregu ( obraz 34). Wewnętrzne wybudowanie wsi jest dziś tak dalece zaawansowane, że odróżnienie ten trzy miejscowe części podobnie jak w Urzejowice tylko na kataster możliwy jest. Także tu leżą podwórza{dwory} w gęstych kępach ukryty, które odcisk najbardziej gęstego zabudowania wzmocnią. Oni{Państwo} stoją w większości rynny stronicowy do ulicy i są najczęściej od małych, zaniedbanych ogrodów otoczona, które nie zawsze do ulicy albo sąsiedzi przez płoty ograniczony są. Punkt środkowy wsi tworzy jężyk grecki katolicki kościół z za tym leżącym parafialnym podwórzem{dworem} przy ulicy. Przy tym przyłącząc przejdzie chłopska część wsi bez przerwania albo zmianę kierunku jego dróg do{po} przechodzenia ulicy między Böbrka i kolej{toru} stacją w wsi część Ogrody ". Tu mieszkają ta krajowy ubogi i krajowe losowanie, za jej Häusern małe ogrody i pola burak posiadają. Ta miejscowa część leży dobru, które mało na uboczu od wsi południowo dobra stawu - dawnej sadzawki - leży, najbliżej. Böbrka jest szereg zmniejszenia{eksploatacji} od Krzeczowice z młodszego czasu. Podczas gdy ich{ją} w jej wkładzie{urządzeniu} cały za przykładem od Krzeczowice budowany jest, różni się ona od älteren wsi przez jej położenie w obszarze. Krzeczowice jest przez typowe położenie niecek doskonały, i Böbrka leży mało podwyższenie nad w północy przed leżany obszar łąk, tak że najbardziej północny rząd domów - tę także najbardziej gęste zabudowanie pokaże - się przy stoku rozciąga i front jej domów się do{po} południa pagórkowatemu, mało wznoszący się obszar skieruje. Przy dwa liniach równoległa drogom stoją stronicowy rynny domy. W zachodzie bagnisty obszar łąk rozszerzenia szeregu wioski granicę stawiał, tak że najbardziej zachodnie domy od ulicy wsi odłączone stoją. W południowym wschodzie lasu stoi jeszcze grupa od sześć Häusern, na która nazwa{imię} lasu Gaj " przeniesiona{przeniesiona} była. Ledwo bardziej wielki jest małe spuszczenie Jaz w północy i Psi Mlynek ( Hundemühlchen ) przy wschodnim wyjściu gościńca Kanczuga. Gaj, Jaz i Psi Mlynek są nowożytne powstania bardziej grzeczny wioski forma. C ) podwórza{dworu} i domu formy. Jak w wszystkie galizischen wsiom może człowiek w Krzeczowice trzej wielkie socjalne warstwy{zmiany} zaludnienia wsi odróżniać : luźni krajowi robotnicy na dniówki i chałupnik, biednych krajowi ogrodników i kończy posiadłości ziemska chłopów. Także ta podwórza{dworu} i domu formy stosują się znowu po{według} bogactwie przy kraju. Różnice między Häusern robotnik na dniówki i tym największych chłopów wsi są w Krzeczowice jeszcze bardziej znaczny jak w Urzejowice. Jest w Krzeczowice siedem robotnika na dniówki rodziny, które oprócz jej domu i jego urządzenia nic posiadają i tylko od pracy na Msierhof, dobra deputat albo od robotnika na dniówki pracy przy bardziej bogatych chłopach żyją. Państwa domy ( obraz 36) są politowania godne małe i nakryją powierzchnia od tylko 3 X 5m ( plan 14 a ). Oni{Państwo} istnieją tylko z kuchni, mieszkalną i snu przestrzeń jednocześnie jest, i temu sień{niwa}. To są jednak żadne dymne chaty. My spotkamy tym małym domkom w Krzeczowice po raz pierwszy, podczas gdy ich{ją} w wschodzie bardziej częsty zdarzymy się{wydajemy się}. Już wyższe roszczenia jej mieszkańców zdradzają oba najbliższych czcionki{typy} domu ( plan l4b i c ). Dom Nr. 68 należy{słyszy} chałupnikowi, ten{który} - jak 24 inni mieszkańcy wsi - jeszcze żaden cały poranek burak pola być własno nazywa. Ten śpiesz mieszkania domu jest w kuchnię i mały izba dzielona, i stajnia ofiaruje miejsce dla jedynej krowy i tej mało sprzęty. Rodzina pracuje głównie na folwarku albo w porze żniw u bardziej bogatych chłopów. Dopiero przez działy posiadłość wiejska ten ogrodnik na dzisiejszą wielkość zmniejszany była, podczas gdy przodkowie jeszcze 7- X2 poranek pole posiadali. Bardziej częsty jest najbliższy typ domu zastępowany{reprezentowany}, do którego przeciętnie posiadłość wiejska od i- 4 poranka należy{słyszy} ( plan 14c). Kuchnia i izba, sień{niwa}, stajnia, klepisko i wąska przestrzeń, który w sposobie{rodzaju} z Banse zboże zapasy uchroni, są pod z dachów budowany ( obraz 35). Pomimo ta wiele przestrzenie przejdzie przez wzdłużny stronę{bok} tego jednolitego domu, któremu my w Waldhufen i Gutsdörfem w zachodzie nie spotkaliśmy, ledwo 9 m. To są wielkości stosunek, które na przykład w Markowa niewyobrażalny byłyby ; tam ma ogrodnik, który jeszcze nawet nie poranek kraj posiada, obok domu mieszkalnego jednakiej wielkości od 5 x n m jeszcze stodoły, stajniy i świń przepierzenie w oddzielanym $von:od2 uprawiały ( s. Plan 6 a ). Te wyciągać podwórza{dwory} w Krzeczowice przyczynią się w żaden sposób do poprawienia wsi obrazu, ponieważ wykonanie budowy przy solidności mocno życzyć pozostałych zostawia{pozwala} i domy przez liczbę jej uprawiali bardziej szybki zaniedbanie działają. Coś bardziej upragnionych przodka wyglądają przeciw temu domy kilka ogrodnik w Krzeczowice, które obok mieszkalne stajniy budynki jeszcze oddzielane stodoły mają, które z klepiska i z Banse istnieją. Razem są okrągłe 70 ogrodnika rodziny z x- 4 porankiem kraj w wsi osiadłe ; przeważnie są oni, która dziś jak robotnik rolny czynnie, z chłopów rodzin wyszli skąd, które ongi kilka dziesięć poranek rolę posiadały. Prócz tego zajmują się czym te ludzie, jak wszystkie ogrodnicy w wsiach otoczenia, z rzemiosłem albo przemysłem. Przy 1931 1382 mieszkańcach ma Krzeczowice 30 rzemieślnika, w stosunku a więc więcej jak Urzejowice. Przy najbardziej licznym są szewcy ( 16), kuźnia{kowal} ( 5) i krawiec ( 5). Tylko mało rzemieślnicy są kwalifikowany. Tkacz i bednarz to wcześniejszo w wsi dawał. Przy prywatnych i spółdzielczych okiennicach{sklepach}, które czasem jednocześnie wyszynk są, było przed tą wojną sześć w Krzeczowice. Także jej posiadacze należą ogrodnika warstwy{zmiany} i mają w w najwyższym stopniu przypadku{upadku} 4 poranek kraj. Liczbowe przy najbardziej mocnym są w Krzeczowice zakłady{ruchy} z 4- 8 porankiem zastępowane{reprezentowane}, około 170 numery domu. Ta względnie wielka posiadłość wiejska, który jego właściciela pod dostatkiem zajęcie i dla tutejszych stosunków wystarczająco żywiony, prowadził do tworzenia{wykształcenia} większych podwórzy{dworów}, jak dom Nr. 92 na planie 14 d dla przykładu pokazuje. Tu istnieją w domu z obu stron sieni, w którym piec piekarski i kuchenka stoją, po dwa Wohnbzw. Dwa pamięci{składu} przestrzenie. Stajnia jest dalsza na zewnątrz wyparta, leży jednak jeszcze zawsze z mieszkalną przestrzenią pod z dachów. Jemu jest przepierzenie dla świń i skrzele bydło uprawiane. Jedna wielka zweiban- sige poprzeczną stodołę z uprawianą wozownią stoi z tamtej strony ulicy w kierunku na pole. Już zewnętrzna są dziesięć zagrody w Krzeczowice jak ta najbardziej bogatego wsi do poznania, ponieważ oni istnieją z trzech budynków : dom mieszkalny, stajniy koń, krowy i świnia są oddzielony umieścić i stodoła. Rozszerzenie całego dziedzińca jest znaczne ( plan 15). Znaczny jest, że się tu kierat wprowadził, któremu my w Urzejowice nie spotkaliśmy, który jednak w w zachodzie sąsiednim Waldhufen wsiom wszędzie znajdować jest. Domy mieszkalne i stajni są tu jak przy wszystkie innym czcionkom{typom} czyste bloku budowy 3 stodoły są albo w temu bloku albo stojaka budowa wywożona{wykonana}. Około wiązka jest w Krzeczowice nieznana. Ta dziesięć podwórza{dwory} są ältesten Bauemstellen wsi, które wcześniejszo nad posiadłość wiejska od okrągło 40 poranka rozporządzili, dziś jednak między 8- 15 porankiem posiadłość ziemska mają. W porównaniu z Urzejowice musi zauważony być, że się posiadanie chłopów tu z jednej strony bardziej mocny otrzymywało, podczas{podczas gdy} na innej stronie{boku} liczba losowań krajowych nie bardziej małe jest, jej domy jednak przez większych Ärmlicheit świadectwo dają. D ) ludowi stosunki. Zaludnienie Krzeczowice jest mieszane ; Ukrainiec i Polska{Polak} mieszkają obok siebie w tej wsi. Podczas gdy Polski{Polaki}, które rzymskokatolickiego przyznania się są, w wieś sąsiada Siennöw idą do kościoła, posiada ukraińskie zaludnienie jężyk greckiego katolicki kościół ( Cerkiew " ) w Krzeczowice, przed więcej jak 300 latami pierwotny jak rzymski katolicki kościół wybudowany stawał się. Stopa procentowa Ukrainiec w zaludnieniu jest ciężki do wynalezienia, ponieważ się podania tego ukraińskiego duchowny i polskiego wójta dokładnie stoją na przeszkodzie. Prawdopodobny jest stosunek między Polską{Polakiem} i Ukraińcami i : x, przynajmniej przeważa żadna ludowych grup bardziej mocny, chociaż język polski mowa potoczna jest. Aczkolwiek przy prostym zaludnieniu religijne przyznanie się mocną rolę{rolkę} gra i w ogóle dopiero do narodowych przeciwieństw prowadzi, nie jest zewnętrzne mieszać ludowe zestawienie wsi do poznania. Ukrainiec i Polska{Polak} zamieszkują domy równych{tych sam} czcionek{typów} ; także socjalnie nie robią się różnice dostrzegalnie. Na tę sieni{niwy} i wsi forma ukraińska narodowość także w żaden sposób od wpływu była. Krzeczowice leży tak przy brzegu ukraiński ludową i osiedlowy ziemi, że się ukraińskie wsi czcionki{typy}, jak na przykład wielkie kupy wsie w wschodzie tamten świat tego San, tu jeszcze nie znajdować zostawiać{pozwalać}. Przeciw temu jest wpływ Waldhufen wsi zachodu bardziej mocny, i po jej wzorze, jednak w biednym wykonaniu, stawało się chłopskie sieni{niwy} wkład{urządzenie} przejęte. Ludowy element{pierwiastek} został na osiedlowy obraz bez wpływu. Do tego jest polska narodowość tu w stałym przedarciu się według{po} wschodu pojmowane, także w Krzeczowice, które już mocny polszczony było, aczkolwiek to z powodu jego kościoła dla jężyk greckich katolickich Ukraińców od n sąsiada wsi - 2uklin, Siennöw, 2urawiczki, Urzejowice, Nizatyce, Pantalowice, Lopuszka Mala i Wielka, Siedleczka, Mo- naster, Ostrowa, Mikulice - i miasteczka Kanczuga duchowy centrum przedstawia.
53) materiał 2u tego badania wsi był od asesora studia Otto narty Adam zbierany i do rozporządzenia stawiany.
54) A. Brückner, a. A. 0. patrz także przy D ^ böw. 55) A. Jablonowsk ^ a. A. 0. Krzeczowice : 1515: lan. 6, lan. Deserti 3, mol. Człowiek. Gr. 6, tab. Vect. Gr. 6, Pop. Tego. 1589: lan. 7, słyszy. S. Agr. 2.
|
|
|
|
|
