IIL Schlußbetrachtung

Zusammenfassend können wir über die sechs Siedlungen: Markowa, Gac, Bialoboki, Deböw, Urzejowice und Krzeczowice sagen, daß sie in Flur-, Dorf- und Hofformen erhebliche Unterschiede aufweisen, aber gemeinsame Züge lassen sich dennoch erkennen. Markowa ist ein typisches Waldhufendorf mit einem für galizische Verhältnisse heute noch hohen Prozentsatz großer Bauemwirtschaften. Die Grundzüge der Flur zeigen, abgesehen von den jüngsten Umbildungen, das alte Bild der besonders aus Schlesien bekannten deutschen Waldhufenflur.

Die großen Höfe der altbesiedelten Plätze mit der geschlossenen mitteldeutschen Form und dem Ümgebindebau, auch die zahlreichen Wirtschaftsgebäude mit Ständerbau sind Ausdruck alter Bautradition, und die neuen Gehöfte und die Häuser der kleineren Leute gleichen ihnen stark.

Das Waldhufendorf Gac unterscheidet sich von Markowa durch heute schmälere Flurstreifen und eine geringere Zahl großer Wirtschaften parallel mit dem Zurückweichen alter Hof- und Hausformen. Rund 500 Jahre haben sich so deutsche Kulturformen in diesen beiden Dörfern erhalten, gepflegt von heute polnisch sprechenden Menschen deutscher Abstammung inmitten fremder Umgebung.

Das einreihige Waldhufendorf D^böw besitzt seiner Flurform nach wie Markowa und Gac eine deutsche Siedlungsform. Der Unterschied im Flurbild besteht in erster Linie in dem weit stärkeren Anteil der gutsherrlichen Besitze an der Nutzfläche der Gemarkung. Damit geht Hand in Hand eine Änderung der sozialen Struktur, d. h. die Zahl der Kleinbauemund Gärtnerstellen und besonders der Anteil der Landarbeiter an der Dorfbevölkerung ist erheblich größer. Beziehungen zu den Hofformen Markowas weisen nur die Gehöfte der „Kolonisten" auf; aber auch hier ist das Umgebinde schon ganz, der Ständerbau zum größten Teil verschwunden. Das Gutsdorf Bialoboki, das sich von den beiden westlichen Nachbarsiedlungen und Deböw im Osten durch die Flur" und Dorfform unterscheidet, weist in den kleinbäuerlichen Kulturformen im Gegensatz zu Deböw enge Verwandtschaft mit Markowa und Gac auf. Diese Unterschiede zwischen Markowa/Gac und Deböw/Bialoboki sind, gemessen an dem kulturellen Abstand, der zwischen allen vier Dörfern und den polnischen und ukrainischen Siedlungen der weiteren Umgebung besteht, gering. Gerade bei einem Vergleich dieser von sprachlich polonisierten, deutschen Menschen bewohnten Ortschaften und den ursprünglichen, einheimischen des Landes wird deutliche wie stark der Einfluß des deutsch-blutigen Menschen als des Gestalters der Siedlungslandschaft ist. So ist auch die deutsche Abstammung der Bewohner oder eines Teiles der Bevölkerung der vier Dörfer das Moment, das sie verbindet, und das alle Waldhufendörfer der ehemaligen Landshuter Grundherrschaft, die heute dadurch noch immer eine einheitliche Siedlungslandschaft darstellte auszeichnet.

Völlig anders gestaltet sind die Siedlungen Urzejowice und Krzeczo-wice. Nur die hufenähnliche Aufteilung des bäuerlichen Grundbesitzes und die daran sich anlehnende Einteilung der Gutsschläge in Urzejowice und die Parzellierung eines Teiles des Gutslandes in Krzeczowice zeigt Angleichungen an die Flurformen in den Waldhufendörfern. Mit dieser übernommenen Struktur führte sich auch der Hofanschluß, der sich aus wirtschaftlichen Gründen immer wieder bequem und praktisch erwies, in beiden Dörfern ein und wirkte bestimmend auf die Ausbildung der Dorfformen, welche deshalb eine gewisse Planmäßigkeit erkennen lassen. Infolge der stärkeren Erbteilungen und des höheren Anteils der landarmen, auf dem Gut arbeitenden Bevölkerung ist der innere Ausbau Krzeczowices zeilenartig vor sich gegangen, während Urzejowice, dessen ältester Teil Ansätze eines Straßendorfes zeigt, heute mehr einem kleinen Haufendorf ähnelt, in dem das Gut eine nicht zu unterschätzende Bedeutung hat. Die Hof- und Hausformen sind landläufig durchschnittlich wie überall in Kleinpolen; es fehlen die für die Landshuter Waldhufendörfer typischen, ausgeprägten Formen. Dasselbe gilt für Krzeczowice, in dem anderseits aber Streckhöfe auftauchen, die in anderen galizischen Gebieten ähnlich zu finden sind. Bei einem Vergleich der sechs Dörfer zeigt es sich, wie der Einfluß der deutschen planmäßigen Kolonisation nach Osten immer mehr abnimmt und wie mit dem Zurückweichen rassisch wertvoller Anlagen der Bewohner und mit dem Auftreten anderer Volksgruppen auch das Siedlungsbild bei denselben geographischen Grundlagen ein anderes wird.

Wichtig für die Wertung des Ausmaßes und der Stärke der deutschen, mittelalterlichen Siedlungsbewegung ist das Bild der Landschaft vor der deutschen Kolonisation. Es gilt, nun folgende Frage zu beantworten: Ist auch das Gebiet der späteren Landshuter Grundherrschaft ein Teil des fast siedlungsleeren Grenzwaldes gewesen? Die Grundherrschaft Landshut, die zeitweise auch die Städte Tyczyn und Kanczuga mit einbezog, dehnte sich in dem breiten fruchtbaren Lößlandstreifen aus. Heute ist dieser Streifen südlich des Wislok fast völlig waldlos und durch eine große Zahl von Waldhufendörfern: Kraczkowa, Krzemienica, Albigowa, Handziöwka^ Sonina, Wysoka, Markowa, Gac, Husöw, Siedleczka, Sietesz, Kosina, Nowo-sieice, Studzian, D?böw, Oströw aufgeschlossen. W. Kühn hat in seinem

Artikel über das „Werden und Wesen des deutschen Volkstums" in Galizien im Handwörterbuch des Grenz- und Auslandsdeutschtums als Beispiel für die typische deutsch-mittelalterliche Siedlungslandschaft in Galizien einen Ausschnitt aus der amtlichen Karte i : 75000, welcher die als Waldhufendörfer vorbildlich gestalteten Siedlungen Albigowa und Markowa zeigt, wiedergegeben 56). Auch B. Zaborski wählte zur Erläuterung seines Kapitels über das Waldhufendorf einen Kartenausschnitt dieser Gegend 56a). Jede dieser Siedlungen südlich der Stadt Landshut ist gegenüber denen der weiteren Umgebung durch eine größere Gemarkungsfläche gekennzeichnet, wie wir es in anderen neuerschlossenen Siedlungslandschaften finden, und jedes Dorf besitzt dementsprechend heute eine auffällig hohe Häuser- und Bewohnerzahl.

Weiter weisen die mittelalterlichen Dorfnamen Markenhow (Markowa), Helwygeshow (Albigowa), Henselshow (Handziowka), Langenhow(?) 57) durch die Endung -how -== -hau auf Rodungstätigkeit hin 58). Ausgedehnte mittelalterliche Haudorfgebiete finden wir weiter in der Slowakei, besonders um Bartfeld und bis heute erhalten um Deutsch-Proben (Käserhau, Schmiedshau, Heckelshau u. a.), Krickerhau (Neuhau, Drechslerhau) und Kremnitz (Kuneschhau, Glaserhau) u. a. 59).

Die Frage nach der Heimat dieser Menschen der Landshuter Dörfer bleibt zuletzt noch zu beantworten. Doubek hat die Sprache des Schöffenbuches von Krzemienica als schlesische Kanzleisprache überzeugend gedeutet 60), und E. Schwarz hat durch Erforschung der Schriftsprache und der Mundart bewiesen, daß die Kolonisten aus dem Land um Neiße, Zülz und Hotzenplotz in Schlesien stammen61). Das mittelalterliche Dunajec-deutschtum, das ostwärts der Zips in die Ostslowakei ausgestrahlt ist, läßt sich sprachlich ebenfalls auf die Mundart um Hotzenplotz und Leobschütz zurückführen 62). Nach H.Weinelt stehen diese Hausiedlungen der Slowakei in einem Zusammenhang mit denen Galiziens 63). Für die deutschstämmigen Bewohner von Markowa und damit auch von Gac, Biatoboki und D?böw trifft Schlesien als Heimat durch den schlesischen Dialekt des deutsch geschriebenen Teils des Schöffenbuches ebenfalls zu, und die Formen von Flur, Dorf und Hof werden im 14. Jh. aus Schlesien in das Landshuter Gebiet von diesen schlesischen Kolonisten mitgebracht worden sein. Treten in Krzemienica und Markowa zum Teil die gleichen Familiennamen auf, so lassen sich in Krzemienica wiederum ein großer Teil der aus Markowa bekannten nicht finden. Diese treten dagegen in den Dörfern um Bielitz, der bis heute erhaltenen deutsch-mittelalterlichen Sprachinsel, auf 64). Es ist ja zu erwarten, daß die Einwohner der zahlreichen Landshuter Waldhufendörfer wohl aus derselben Gegend, aber aus verschiedenen Siedlungen stammen. Die Heimat des Landshuter Deutschtums, der Siedler der alten deutschen Siedlungen am Dunajec, wie die der Haudorfgebiete der Slowakei ist also das südliche Oberschlesien.

Für die völlige Neuerschließung des alten Grenzwaldes am Wislok sprechen außerdem der hohe Prozentsatz deutscher Ortsnamen und vor allem Familiennamen 65). Ältere Flurgrenzen, die sich von den Siedlungselementen im allgemeinen am längsten erhalten, sind in den Gemarkungen der Waldhufendörfer, die fast schematische Linien aufweisen, nicht zu finden. Die einheimische Bevölkerung, die vor der Kolonisationsperiode schon am Rande des Wisloktales und am Eingang in die kleinen Nebenflußtäler des Wislok, z. B. der Mieczka, in Grenzwachsiedlungen, Jäger-

und Fischerniederlassungen gelebt haben mag, wird so wenig zahlreich gewesen sein, daß sie gegenüber der deutschen Zuwanderung unbedeutend gewesen ist. Heute schieben sich die Dörfer der Polen und Ukrainer, wie z. B. Urzejowice und Krzeczowice, als kleine Gutsdörfer oder kurze Straßendörfer mit kleineren Gemarkungsflächen vom nördlichen oder östlichen Rande her an das Waldhufengebiet heran. Hier hat der auf fremden Volksboden ausstrahlende deutsche Kultureinfluß sicher zu manchen Umlegungen oder Neuausmessungen geführt.

So zeigt sich als Ergebnis der siedlungsgeographischen Untersuchungen dieser sechs heute von polnisch sprechenden Menschen bewohnten Dörfer, wie stark das Kulturgefälle zwischen benachbarten Siedlungen ist, die entweder einem mittelalterlichen deutschen Bauernkolonisationsland entstammen oder ostslawischem Altsiedelgebiet. Die vor fast 600 Jahren entstandene Kontaktzone dieser zwei Kulturkreise ist bis heute bestehen geblieben. Die Aufgabe der Zukunft ist es nun, dieses herrliche deutsche Bauernland und seine der Abstammung nach deutschen Menschen vor weiteren Angleichungsversuchen an die slawische Umwelt zu bewahren und dem Deutschtum wiederzugewinnen.

56) Handwörterbuch des Grenz- und Auslanddeutschtums, 3. Bd. Breslau 1939, S. 31.

56a) B. Zaborski, 0 ksztattach wsi w Polsce i ich rozmieszczeniu (Über Dorfformen m Polen und ihre Verbreitung), Krakau 192-7.

57) So geschrieben in der Urkunde 1384 in den Akta grodzkie i ziemskie VIII, S. 2X, nr. 14. Vgl. auch F. A. Doubek und H. F. Schmid, a. a. 0., S. 12, Anm. i.

58) In den Urkunden und Schöffenbüchern der Landshuter Gebiete wechselt die Schreibweise der Endung häufig von -how zu -hau; z. B. heißt es: Markenhow in der obengenannten Urkunde von 1384 und Marckenhaw 1465 im Schöffenbuch von Krzemienica (vgl. F. A. Doubek und H. F. Schmid, a. a. 0., S. 78, Eintrag 310).

59) H. Käser, Der Volks- und Kulturboden des Slowakeideutschtums. Breslau 1934.

A. Malaschofsky, Beiträge zur Siedlungsgeographie der Slowakei. In: Südostforschungen H. 1/2, 1941, S. i67ff.

60) F. A. Doubek und H. F. Schmid, a. a. 0.

61) E. Schwarz, Untersuchungen zur Mundart und Herkunftsfrage erloschener altschlesischer Sprachinseln in Galizien. In: Beitr. z. Geschichte d. dt. Sprache und Literatur. 61. Bd., H. 3, 1937.

62 H. Weinelt, Die mittelalterliche deutsche Kanzleisprache in der Slowakei (Arb. 2. sprachl. Volksforsch, i. d. Sudetenländem, hgg. v. E. Schwarz, H. 4), Brunn und Leipzig 1938, S. 356ff

63) H. Weinelt, Dunajetzschiesische Siedlung in der Slowakei. In: Deutsche Monatshefte H. 4, 1939, S. i28ff.

64) Z. B. Choma, Nikel (==Nykiel), Nitsz (=Nycz), Olma und Szubert in Alzen; Bittner (=Bytnar), Englert (=Inglot), Hanslik (=Henclik), Hilbricht, Homa, Macher, Lenner und Lener, Kehler, Krauz und Volta (=Falta) in Biala; Bittner, Heinisch, (==Heynosz, Haynosz), Homa, Ullman in Lipnik. Da im Amt für Vermessungswesen in der Inneren Verwaltung, Krakau, Grundbücher aus der Mitte des 19. Jhs. nur der drei Orte Alzen, Biala und Lipnik zugänglich waren, können z. Z. weitere Beispiele nicht angeführt werden.

65) Neben den Familiennamen würde eine Bearbeitung der Vornamen gute Ergebnisse bringen können, denn in den Schöffenbüchem und in den Kirchenbüchern des 18. und des beginnenden 19. Jhs. sind zweifellos Vornamen, die bei der polnischen Namengebung fremd oder zumindest ungewöhnlich sind, verzeichnet.

IIL przypatrywanie się zamknięcia

Obejmujący całość możemy my nad tę sześć osady : Markowa, Gac, Bialoboki, Deböw, Urzejowice i Krzeczowice powiedzą, że oni w sieni{niwy}, wsi i podwórza{dworu} formach znaczne różnice pokażą, jednak wspólne ciągi{pociągi} zostawiają{pozwalają} się jednak poznać. Markowa jest typowa Waldhufen wieś z jedno dla galizische stosunki dziś jeszcze wysoką stopę procentowa wielkich Bauemwirtschaften. Rysy główne ten sień{niwę} pokazują, pomijając najmłodszy przekształceniom, stary obraz ten szczególnie z Śląska znaną niemiecką Waldhufen sień{niwę}.

Wielkie podwórza{dwory} osiedlone stare miejsca z zamkniętą niemiecką średnią formą i Ümgebindebau, także liczne zabudowania gospodarskie z budową stojaka są wyrażenie starej tradycji budowy, i nowe zagrody i domy ten mały ludzie równy{ten sam} im mocny.

Wieś Waldhufen Gac różni się od Markowa przez dziś zwęzi obławy na włóczęgów{pasy} sieni{niwy} i bardziej mała liczba wielkich gospodarowań{gospodarek} równolegle z cofnięcie się stary podwórza{dworu} i domu formy. Okrągło 500 lata się tak niemieckie kulturalne formy w tym oba wsiom otrzymywały, pielęgnowany od dziś po polsku mówiących ludzi niemieckiego pochodzenia pośród obcego otoczenia.

Jednorzędowa wieś Waldhufen D ^ böw posiada jego formy sieni{niwy} po{według} jak Markowa i Gac niemiecka osiedlowy forma. Różnica w obrazie sieni{niwy} istnieje głównie w daleko{obszernie} bardziej mocnej udziale wspaniały wyśmienity dobra posiada przy powierzchni użytkowa obrębu. Z tym idzie ręka w rękę zmianę socjalnej struktury, to jest liczbę usta budowania podroby miejsca ogrodnika i szczególnie udział robotnik rolny przy zaludnieniu wsi jest znaczny bardziej wielcy. Stosunki do form podwórza{dworu} co o marki mądry{wskazać} tylko zagrody ten „Kolonisten " na ; jednak także tu jest około wiązka już cała, budowa stojaka do największej części zaginiona. Wieś dobra Bialoboki, które od oba zachodnich osady sąsiada i Deböw w wschodzie przez sień{niwę} " i formę wsi różni się, pokaże w podroby chłopskich formach kulturalnych w przeciwieństwie do Deböw ciasne pokrewieństwo z Markowa i Gac. Te różnice między Markowa / Gac i Deböw / Bialoboki są, miarowe przy kulturalnym odstępie, między wszystkie cztery wsiom i polskim i ukraińskim osadom dalszego otoczenia istnieje, male. Prostą przy porównaniu ten od językowo polszczonych, niemieckich ludzi zamieszkałym miejscowościom i pierwotnego, krajowego kraju staje się wyraźną jak mocny wpływ języka niemieckiego krwawego człowieka jak gestu wieku osiedlowy krajobrazu jest. Tak jest także niemieckie pochodzenie mieszkaniec albo części zaludnienia ten cztery wsie moment, ona łączy, i to wszystkie Waldhufen wsie dawnych Landshuter podstawowe panowanie, dziś przez to jeszcze zawsze jednolity osiedlowy krajobraz przedstawiał wyrysuje.

Zupełne inaczej kształtowane są osady Urzejowice i Krzeczo- wice. Tylko włók{kopyt} podobny podział chłopskiej posiadłości ziemska i przy tym oprący podział dobra uderzeń w Urzejowice i parcelowanie części dobra kraju w Krzeczowice okaże się asymilacje do sieni{niwy} form w Waldhufen wsiach. Z tą przejętą strukturą sprawowało się także podwórza{dworu} przyłączenie, który z gospodarczych gruntów{powodów} ciągle znowu wygodnie i praktycznie okazywał się, w oba wsiach i działał decydująco na wykształcenie wsi form, która dlatego pewną planowość poznać zostawiają{pozwalają}. Wskutek bardziej mocnych działy i wyższej udziału krajowy biedny, na dobrze pracujące zaludnienie wewnętrzne wybudowanie Krzeczowices wierszów grzecznie przed się szło, podczas{podczas gdy} Urzejowice, którego ältester część przedłużenia ulic wsi pokazuje, dziś więcej małej kupy wsi jest podobnym, w którym dobro jedna nie zbyt nie doceniające znaczenie ma. Ta podwórza{dworu} i domu formy są przyjęty albo używane w kraju przeciętne jak wszędzie w Małopolska ; to brakują dla Landshuter Waldhufen wsie typowym, wybitnym formom. To sam ma znaczenie{dotyczy} za Krzeczowice, w którym z drugiej strony jednak wyciągać podwórza{dwory} wynurzy się, które w innym galizischen obszarom podobni znajdować są. Przy porównaniu ten sześć wsie okaże się to, jak wpływ niemieckiego zgodnego z planem osadnictwa do{po} wschodu coraz więcej odbierze{zmniejsza się} i jak z cofnięcie się rasowo wartościowych wkładów{urządzeń} mieszkaniec i z wystąpieniem innych ludowych grup także osiedlowy obraz przy tych sam geograficznych podstawach inne staje się.

Ważny dla oszacowania wymiaru i mocy niemieckiego, średniowiecznego osiedlowy ruchu jest obraz krajobrazu przed niemieckim osadnictwem. To ma znaczenie{dotyczy}, teraz następujące pytanie odpowiedzieć : także obszar późniejszych Landshuter panowanie podstawowe część prawie osiedlowy pustego lasu pogranicznego była? Panowanie podstawowe Landshut, która czasami także miasta Tyczyn i Kanczuga z włączyła, rozciągał się w szerokim płodnym obławom na włóczęgów{pasom} krajowym lessowy. Dziś jest tych obław na włóczęgów{pasów} południowy tego Wislok prawie zupełny bezleśny i przez wielką liczbę wsi Waldhufen : Kraczkowa, Krzemienica, Albigowa, Handziöwka ^ tak Nina, Wysoka, Markowa, Gac, Husöw, Siedleczka, Sietesz, Kosina, Nowo- sieice, Studzian, D? Böw, Oströw otwarcie. W. Odważnie ma w jego

Artykuł nad „Werden i istota niemieckiej narodowości " w Galicji w słowniku podręcznym pograniczna i zagranicy niemieckości jak przykład dla typowego języka niemieckiego średniowiecznego osiedlowy krajobrazu w Galicji wycięcie z urzędowej karty{biletu} i : 75000, który jak Waldhufen wsie wzorowo ukształtowany osadom Albigowa i Markowa pokazuje, oddany 56). Także B. Zaborski obierał do objaśnienia jego rozdziału nad Waldhufen wieś kart{biletów} wycięcie tej okolicy 56a ). Każda ten osady południowy miasta Landshut jest naprzeciwko{wobec} tym dalszego otoczenia przez większą obrębu powierzchnię znamionowany, jak my to w innym nowym otworzonym osiedlowy krajobrazom znajdujemy, i każda wieś posiada odpowiednio do tego dziś jedna uderzająco wysoki domów i mieszkańca liczbę.

Dalej mądry{wskazać} średniowieczne nazwy{imiona} wsi Markenhow ( Markowa ), Helwygeshow ( Albigowa ), Henselshow ( Handziowka ), Langenhow (? ) 57) przez zakończenie - how - = = - bij na czynności karczunku tam 58). Rozległe średniowieczne obszary wsi cięcia znajdujemy my dalej w tej Słowacja, szczególnie około pola brody i do dziś otrzymywać około języka niemieckich próby ( zwarzeń się on bij, kowala cięcie, rufowy Elżbietka bij między innymi ), Krickerhau ( nowego cięcie, tokarza cięcie ) i Kremnitz ( Kuneschhau, szklarza cięcie ) między innymi 59).

Pytanie według{po} ojczyzny tych ludzi Landshuter wsie zostanie na końcu jeszcze do odpowiedzień. Doubek język książki ławnika od Krzemienica jak śląski język kancelaryjny przekonywająco tłumaczył 60), i E. Czarnie przez badanie języka literackiego i narzecza dowiódł, że osadnicy z kraju około Nysy, Zülz i Hotzenplotz w Śląsku stammen61). średniowieczny Dunajec- niemieckość, które ku wschodowi Zips w wschodniej Słowacja promieniowało, zostawia{pozwala} się językowo również na narzecze około Hotzenplotz i Leobschütz sprowadzić 62). Do{po} H. Weinelt stoją te cięcia osady ten Słowacja w związku z tym Galicji 63). Dla języka niemieckich o grubym pniu mieszkańców Markowa i z tym także od Gac, Biatoboki i D? Böw sprawdzi się Śląsk jak ojczyznę przez śląskie narzecze niemiecko pisanej części ławnika książki również, i formy sieni{niwy}, wsi i podwórze{dwór} stają się w tym 14. Jh. Z Śląska w Landshuter obszar od tych śląskich osadników przyniesiony z sobą być być. Występują w Krzemienica i Markowa po części równe{te sam} nazwiska, tak nie zostawiają{pozwalają} w Krzemienica znowu wielka część ten z Markowa znanego znaleźć się. Ta występują przeciw temu w wsiach około Bielsk, ten{który} do dziś otrzymywany języka niemieckiego średniowieczny językową wyspę, 64). To jest tak do oczekiwań, że mieszkańcy licznych Landshuter Waldhufen wsie dobrze{chyba} z tej sam okolicy, jednak z różnych osad pochodzą. Ojczyzna Landshuter niemieckości, osadnik starych niemieckich osad przy Dunajec, jak ta cięcia wsi obszarów Słowacja jest a więc południowy Górny Śląsk.

Dla zupełnego nowego zamknięcia starego lasu pogranicznego przy Wislok mówią prócz tego wysoka stopa procentowa niemieckich nazw miejscowości i przede wszystkim nazwisko 65). Ältere granice sieni{niwy}, które od osiedlowy elementów{pierwiastków} w ogóle przy längsten utrzymują się, są w obrębach wsi Waldhufen, które prawie schematyczne linie pokażą, nie znajdować. Krajowe zaludnienie, przed okresem osadnictwa już przy brzegu Wisloktales i przy wejściu w małe doliny dopływu Wislok, na przykład Mieczka, w osadach straży graniczna, myśliwej.

I spuszczenia rybaka żyć może{lubi}, tak mało licznie będzie, że ona naprzeciwko{wobec} niemieckiej do wędrówki nieznaczna była. Dziś usuną się wsie Polsk{Polaków} i Ukraińca, jak na przykład Urzejowice i Krzeczowice, jak małe wsie dobra albo krótkie wsie ulic z mały powierzchnie obrębu od północnego albo wschodniego brzegu tutaj do obszaru Waldhufen tędy. Tu na obcą ziemię ludową promieniujący niemiecki wpływ kulturalny pewnie{bezpiecznie} do niektórych bycie obłożeń albo nowych wymierzenia prowadził.

Tak okaże się jak rezultat osiedlowy geograficznych badań ten sześć dziś od po polsku mówiących ludzi zamieszkałe wsie, jak mocne spadek kulturalny między sąsiednimi osadami jest, które albo średniowiecznemu niemieckiemu krajowi osadnictwa chłopów pochodzą z albo słowiańskiemu wschodniemu obszarowi osiedlenia stary. przed prawie 600 latami powstawana strefa kontaktu ten dwa z koło{obwodów} kulturalnych do dziś istnieją został. Zadanie przyszłości jest to teraz, ten wspaniały wyśmienity niemiecki kraj chłopów i jego pochodzenia po niemieckich ludziach przed dalszymi próbami{doświadczeniami} asymilacji do słowiańskiego otoczenia do zachowania i niemieckości do odzyskania.

56) słownik podręczny tego pograniczna i zagranicy niemieckości, 3. Bd. Wrocław 1939, S. 31.

56a ) B. Zaborski, 0 ksztattach wsi w Polsce i ja rozmieszczeniu ( nad formami wsi m Polska{Polak} i jej rozpowszechnienie ), Kraków 192- 7.

57) tak pisany w dokumencie 1384 w Akta grodzkie i narty godzenia się VIII, S. 2X, nr. 14. porównaj także F. A. Doubek i H. F. Schmid, a. A. 0., S. 12, Anm. I.

58) w dokumentach i książkach ławnika Landshuter obszary zmieni sposób pisania zakończenia często od - how do - bij ; na przykład nazywa się to : Markenhow w wyżej wspomniany dokumencie od 1384 i Marckenhaw 1465 w książce ławnika od Krzemienica ( porównaj F. A. Doubek i H. F. Schmid, a. A. 0., S. 78, wpis{uszczerbek} 310).

59) H. Käser, ludowa i kulturalna ziemia Słowacja niemieckości. Wrocław 1934.

A. Malaschofsky, datki do osiedlowy geografii ten Słowacja. W : badania południowy wschodu H. 1/ 2, 1941, S. I67ff.

60) F. A. Doubek i H. F. Schmid, a. A. 0.

61) E. Czarnie, badania do narzecza i pytania przybycia gasnięty bardziej śląscy stary wyspy językowe w Galicji. W : Beitr. Z. Historia d. Dt. Język i literatura. 61. Bd., H. 3, 1937.

62 H. Weinelt, średniowieczny niemiecki język kancelaryjny w tej Słowacja ( Arb. 2. sprachl. Silnie ludowy, i. D. Sudetenländem, hgg. V. E. Czarnie, H. 4), Brunn i Lipsk 1938, S. 356ff

63) H. Weinelt, Dunajetzschiesische osada w tej Słowacja. W : niemieckie zeszyty miesięczne H. 4, 1939, S. I28ff.

64) na przykład Choma, Nikel ( = = Nykiel ), Nitsz ( = Nycz ), Olma i Szubert w Alzen ; Bittner ( = Bytnar ), Englert ( = Inglot ), Hanslik ( = Henclik ), Hilbricht, hej babcia, działacz, Lenner i Lener, Kehler, Krauz i Volta ( = Falta ) w Biala ; Bittner, Heinisch, ( = = Heynosz, Haynosz ), hej babcia, Ullman w Lipnik. Ponieważ w urzędzie dla miernictwa w tej wnętrze zarząd, Kraków, księgi gruntowa z środka 19. Jhs. Tylko ten trzy z miejsca Alzen, Biala i Lipnik dostępny były, nie mogą obecnie dalsze przykłady dowodzony być.

65) obok nazwisk opracowanie imion dobre rezultaty przynieść mógłby, ponieważ w Schöffenbüchem i w książkach kościelnych 18. i zacznącego 19. Jhs. Są niewątpliwe imiona, przy polskim mianownictwo obce albo przynajmniej niezwykły są, źle narysowany.

Książka..O Galicji Zdjęcia z kresów ..Kresy wschodnie Grzymałów Mapy historyczne Świdnica