O
Galicji ...Zdjęcia
z kresów ..Mapy
historyczne..Kresy
wschodniePocz±tek
ksi±żki...O
Galicji ...Zdjęcia
z kresów ..Mapy
historyczne..Kresy
wschodnie
Inne miescowo¶ci powiatu Buczacz
Słownik Geograficzny KRÓLESTWA POLSKIEGO I INNYCH KRAJÓW SŁOWIAŃSKICH.
Babianka,
wies, pow. tlumacki, o 4 kil. od miasteczka Ottynia. Obszar
dworski posiada: ról ornych 137 m. austr., lak i ogrodów
17, pastwisk 13 m., lasu 79 m. austr.; wloscianie posiadaja pól
ornych 219 m., lak i ogrodów 27 mórg, pastwisk 40 m.
a.; ludnosci ma 293 gr. kat., nalezacych do parafii w Strupkowie
(której B. jest filia), a rzym. kat. 40, nalezacych do parafii
w Ottyni. "Wlasnosc konwentu 00. Bazylianów w Buczaczu.
Barysz,
mko, pow. buczacki, nad rzeczka Barysz, na zachód od
Buczaza, o mile od tego miasteczka a o mile na wschód od
miasteczka Manasterzysk oddalone, przy goscincu prywatnym prowadzacym
z Buczacza do wsi Koro-sciatyna, pod która laczy sie z
goscincem rzadowym podhajecko-stanislawowskim, w dawnem wojew.
ruskiem, ziemi halickiej. 8t. pocztowa. Ludnosci ma rzym. kat. 2130,
gr. kat. 1090, razem 3220. Par. rz. kat. dek. buczackiego liczy 3797
dusz. Tutejsza par. gr. kat. nalezy takze do dek. buczackiego. Do B.
nalezy przysiólek Puzniki. Wlasciciel Tytus Sza-wlowski.
Baryszka, Barysz, potok, wyplywa w obr. gminy Buczacza, w pow. buczackim w
Galicyi, w pólnocno-wschodniej stronie tejze, na lakach na pólnocnym stoku góry Wierzbiatyna, 384 w.; plynac na zachód, dostaje sie w obreb gminy Jezierzan, gdzie zwraca sie na poludnie; prze-plywa te wies, poczem przechodzi w obreb wsi Barysza, która przerzyna w poludniowym derunku; nastepnie w laki sródlesne, poczem ilynie przez laki gmin Zubrzca, Porebowy, Scianki, a w koncu na granicy gmina Kosmie-•zyna ?, Saowidowem, juzto lasem, juz tez la-karni, i po 3-milowym biegu wpada do Dnie-stru z lewego brzegu. Wazniejsze doplywy Baryszki sa z lewego brzegu Zubrzanka, Por-chówka i Zwaniec. Sr. G.
Bielawiuce,
wies, pow. buczacki, nad Stry-pa, o póltorej mili na
pólnoc od Buczacza, w zyznej czesci galicyjskiego Podola.
Przestrzeni posiadlosc wieksza obejmuje roli ornej 222, lak i ogrodów
25, pastwisk 4, lasu 68 mórg.; posiadlosc mniejsza roli ornej
810, lak i ogrodów 83, past. 35 mórg. Ludnosc rzym.
kat. 84, gr. kat 716, izrael. 13: razem 813. Nalezy do rzym. kat. i
grec. kat. parafi w Petli-kowcach starych. Posiada kase pozyczkowa z
funduszem 1200 zlr. B. S.
Bobiliiuee,
wies, pow. buczacki, nadStrypa, o l i pól mili na pólnoc
od Buczacza, o 2 kil. od st. p. Ossowce. Przestrzeni posiadlosc
wieksza zajmuje: roli or. 1120, lak i ogTod. 125, past. 95, lasn 18
mórg.; posiadl, mniej, roli or. 1862, lak i ogr. 135, past. 79
mórg. Nalezy do par. rz. kat. w Petlikowcach, gr. kat. par. ma
w miejscu, nalezaca do dekanatu czort-kowskiego. Ludnosc rz. kat.
559, gv. kat. 692. izraelitów 15, razem 1266. Wies ta posiada
szkole etatowa. Wlasciciel wiekszej posiadlosci Konstancya lir.
Brzostowska.
Browary, wies, pow. buczacki, wlasciwie poludniowo-wschodnie przedmiescie miasta Ja-zlowca, stanowiace osobna gmine katastralna. Przestrzeli posiadl wiek. roli orn. 383, lak i ogr. 3, past. 27; pos. mniej, roli orn. 843, lak i ogród. 61, past. 90 mórg. Ludnosc rzym. kat. 77, gr. kat. 652, izrael. 54: razem 783. iNaJezy do obudwu parafij w Jazlowcu
Cwitowa,
1.) wies, pow. buczacki, nad potokiem Olchowiec. Oddalona jest od
Jazlow-ca o mile na pólnoc, od Buczacza o 3/4 mili na
poludniowy wschód, od Trybuchowiec o '/4 mili na poludnie.
Okolica podolska, urodzajna, przytem brzegi Strypy i Olchowca
obfituja w tem miejscu w lasy. Przestrzen pos. wiek. roli orn. 6i5,
lak i ogr. 98, past. l, lasu 332; pos. mniej, roli orn. 814, lak i
ogr. 70, past. 23 mórg. Ludnosc rzym. kat. 96, gr. kat. 539,
izracl. 62: razem 697. Nalezy do rzyin. kat. parafii w Jazlawcu, gr.
kat. parafii w Trybu-chowcach. W tej wsi jest szkola
niezreorga-nizowana l-klasowa. Wlasciciel pos. wiek.
grecko-katolickie probostwo w Zarwaniey. 2.) C., wies, pow. kaluski,
lezypo lewym brzegu Dniestru. o pól mili na poludnie od
Buka-czowiec, o l i pól mili na pólnoc od Kalusza.
Przestrzen pos. wiek. roli orn. 149, lak i ogr. 9, past. 161, lasu
338; pos. mniej, roli orn. 323, lak i ogr. 128, past. 20 mórg.
Ludnosc rzym. kat. 118, gr. kat. 428, izrael. 4: razem 550. Nalezy do
rzym. kat. parafii w Wojni-lowie, gr. kat. par. w Luco. Wlasciciel
wiek. posiadl. Jan Janowski. B. E.
koniec 1 tomu
Dobropolc (z Matcuszówka), ws, pow. buczacki, o 16 kil. na pln. od Buczacza, przy goscincu tarnopolsko-buczackim, o 7.5 kil. na pld. z. od st. p. Climiclówka. Parafia gr. kat. w Zarwanicy, rzy m. kat. w Wisniowczyku. Dm. 185, mk. 1144, z tego przypada na Ma-teuszówke 29 dm. a 244 mk. Wlasnosc wiek. obejmuje roli ornej 804, lak i ogrodów 204, pastwisk 23 mr. dol. aust.; wlasnosc mniejsza roli orn. 1305, lak i ogr. 454, pastw. 3 mr. We wsi szkola etat. jednokl., istniejaca od r. 1849. Wlasciciel wiek. posiadl. Józef Ochocki.
Drohiczówka,
ws, pow. zaleszczycki, oddalona od Zaleszczyk na pólnocny
zachód o 9 kil., od Jazlowca na poludniowy wschód o 12
kil., od TJscieczka na pólnocny zachód o 11 kil. Lezy w
przedniej podolskiej globie, o 4 kil. na pólnoc od prawego
brzegu Dniestru. Przestrzen: pos. wiek. roli ornej 720, lak i ogr.
27, pastw. 26, lasu 250; pos. mniej, roli ornej 937, lak i ogr. 95,
pastw. 6 morgów austr. Ludnosc: rzym. kat. 30, gr. kat. 723,
izracl. 115, razem 868. Salczy do rzym. kat. parafii w Jazlowcu, gr.
kat. par. w Lataczu. W tej Avsi jest s/kola etatowa o l nauczycielu.
Wlasciciel wiek. pos. Leoncyusz Wybranowski.
Dubienko,
wies, pow. buczacki, lezy nad rzeczka Koropiec, o 4.5 kil. na
poludnie od Manasterzysk, o 15 kil. na zachód od Bucza-cza,
przy goscincu prywatnym idacym z Bu-czacza na Barysz, Dubienko i pod
wsia Koro-sciatyn laczacym sie z goscincem rzadowym manasterzysko -
stanislawowskim. Przestrzen posiadl, wiek.: roli ornej 282, lak i
ogr. 41, pastw. 161, lasu 1193; pos. mniej.: roli ornej 932, lak i
ogr. 122, pastw. 59, lasu 146 m. Ludnosci rz. kat. 587, gr. kat. 164,
izrael. 9: razem 760, Nalezy do rz. kat. par. w Mana-sterzyskach, gr.
kat. par. w Welesniowie. Wlasciciel wiek. posiadl. Ludwik.
Szawlow-ski. li. R.
Duliby.,
wies, pow. buczacki, lezy nad rz. Stry-pa, od której ja tylko
las oddziela, oddalona od
Buczacza o 14 kil. na
poludnie, od Jazlowca o
3 kil. na póln.
zach., w bogatej podolskiej
okolicy, gleba dobra,
klimat lagodny, lasu pod
dostatkiem.
Przestrzen pos. wiek. roli
or. 468, lak
i ogr. 30, past. 12, lasu. 702; pos. mn. roli
ornej
1148, lak i ogr. 75, past, 4 mor. austr. Ludnosc rzym. kat. 830, gr.
kat. 3, izrael. 84; razem 917; din. 158. Nalezy do obudwu pa-rafij w
Jazlowcu. Wlasciciel wiek. posiadl: Wolanski Franciszek. B. B.
Dzuryn,
ws, pow. czortkowski, oddalona od rzym. kat. paraf, w Buczaczu od
14 kilomet. Przestrzen pos. wiek. roli ornej 799, lak i og. 128,
past. 28; posiadl, mniej, roli ornej 1811, lak i ogr. 88, past. 117
mórg. austr. Ludnosci 1101 (rzym. kat. 46, gr. kat. 973,
reszta izrael.); gr. kat. paraf, jest w miejscu, nalezaca de dek.
czortkowskiego, archidiecezyi lwowskiej, i obejmujaca takze filia
„Slobódka" ze 169 gr. kat. obrzad. Urzad pocztowy w
miejscu, st. pocztowa na trakcie miedzy Buczaczem a Czort-kowem o 18
kil. od Ozortkowa. Szkola etat. jednoklasowa; kasa pozyczkowa gminna
z kapitalem 867 zlr. Wlasciciel wiek. pos. Mikolaj Wolanski.
Dzuryn,
rzeka, powstaje ponizej wsl Slo-bódki, w pow.
czortkowskim, z polaczenia kilku strug, jednej naplywajacej od
wschodu z pod folwarku „Na Kacie", nalezacego do wsi Rydoduby,
drugiej zas naplywajacej od pólnocy moczarowatemi laczkami.
Tak powstaly potok przechodzi zaraz w obreb wsi Dzurynia, od której
miano swe otrzymal. Plynie w calym swym biegu na poludnie, korytem
kre-tem, sród waskich, pasnistych lak, przez obrab gmin
Polowice, Pauszówki, Bazaru; w
powiecie zas zaluszczyckim
przez gminy Bora-kówki, Slobódki. Popowiec,
Koszylowiec, Sad-ków, Nyrkowa, Czerwouogrodu, a w Usciecz-ku
uchodzi do Dniestm z lew. brz. Od Koszylowiec poczawszy az do
Uscieczka plynie lasem. W Polowcach i Pauszówce odlewa dwa
znaczniejsze stawy. Zródla 437 m. npm.; ujscie 149 m. npm.
Dlugosc biegu 47 kil. Br. G.
Dziwnogród.,
wies, pow. buczacki,
oddalona od star. powiat i rzym. kat. parafii w Buczaczu o 4.5 kil.,
lezy nad rzeka Strypa, doplywem Dniestru; przestrzen pos. wiek. roli
ornej 151, lak i ogr. 2, past. 8, lasu 167; pos. mn. roli ornej 383,
lak i ogr. 19, past. 139 mor. austr. Ludnosc 771 (w tem rzym. kat.
462, gr. 297 nalezacych do parafii w Zielonej; reszta izrael.), dm.
134; jest tu kasa pozyczkowa z funduszem 470 zlr. Wlasc. wiek. pos.
konwent 00. bazylianów w Bu-czaczu. B. R.
Folwarki-.,
ws, pow. buczacki, lezy wzdluz zachodniego brzegu stawu
manasterzyskiego i jest wlasciwie przedmiesciem miasteczka
Manaste-rzysk, od którego ja tylko grobla dzieli; oddalona
jest od Manasterzysk o l kil. na zachód, od starost. powiat w
Buczaczu o 18 kil. na zachód. Przestrzen pos. wiek. 693 mr.
austr., w tem 512 mr. austr. lasu; posiad. mniej. 1310 mr. austr.
Ludnosc 887, w tem 603 gr. katol. obi zadku. 4.) F., ws, pow.
zloczowski, polozona o 2 kil. na pld. wschód od tego miasta.
Ludnosc rzym. kat. 273, gr. kat. wliczona do ludnosci Zloczowa,
którego ta wlosc jest przedmiesciem. Mieszkancy tutejsi
trudnia sie sadownictwem, ogrodnictwem i gospodarstwem nabialowem,
które to przedmioty maja znaczny odbyt w Zloczowie, jako
miescie bedacem siedziba rozmaitych wladz rzadowych, tak
administracyjnych jako tez sadowych i autonomicznych; szczególniej
gimnazyum i sad kolegialny, w którym kilka razy do roku
odbywaja sie sady przysieglych, trwajace po kilka tygodni kazda raza,
przyczyniaja sie do zwiekszenia ludnosci i konsumcyi. Slawne sa w
Folwarkach wisnie duze lutowe, zwane tu morelami. Wlasciciel wiek.
posiadl. Frankowski Stanislaw. 5.) F., przys., ob. Zydaczów.
B. B.
Gnilowody,
rzeczka, wyplywa we wsi tej-za nazwy w pow. podhajeckim ze stawu.
Przeplywa ws te w kierunku polud.-wsch. i wkrótce przechodzi w
obr. gm. Kujdanowa w pow. buczackim. Plynie pasmistemi laczkami,
ponad kfcóremi od pól. wsch. wznosi sie wzgórze
Kuj-danów; wpada po 9 kil. biegu z lew. brz. do Strypy. Br.
G.
koniec tomu 2
Hrehorów 1.) (z Ostrowem), ws, pow. rohatynski, o 12 4 kil. od Bjrtnik, par. gr. kat. Kolokolin. Ma sz.kole filialna. 2.) II., ws, pow. buczacki, o 4 kil. od Monasterzysk, ma kosciól paraf. rz. kat., par. gr. kat. w Mo-nasterzyskach. Ma szkole filialna. Hrehorowicze, ob. Hryhorowicze. Hrehorówka 1.) ws, pod m. pow. Staro-konstantynowem polozona, ma 112 dm„ nalezala do dóbr starokonstantynowskich hetmanowej Konstaucyi z Lubomirskich Rzewuskiej, znanej ze strwonienia ogromnej fortuny. W r 1818, juz resztkami goniac, zbudowala ona w H. kosztownie ozdobiony budynek drewniany, w którym podejmowala cesarza Aleksandra I, czyniacego na obszernych równinach pod Sta-rokonstantynowem wielki przeglad wojsk. W drewnianym palacyku H. mialy wówczas miejsce wspaniale bale, na których wspomnia-ny monarcha wprowadzal w zachwyt miesco-wych obywateli swa uprzejmoscia. W H. wydany byl wówczas wlasnie, datowany jednak ze Starokonstantynowa, manifest, donoszacy o przyjsciu na swiat bardzo od Rossyau upragnionego potomka domu panujacego Romano-wych. Byl nimpierworodny^syn wiel. ks. Mik. Pawlowicza, Aleksander, pózniej panujacy pod imieniem Aleksandra II. 2.) H., ob. Hrylio-rówka. M. D.
Hrehorówka, potok, wyplywa w obr. gra. Hrehorowa, w pow. buczackim we wschodniej jej b tronie, nieopodal folwarku Okopami zwanego. Plynie laczkami na zachód, a dosiaglszy póln. konca wsi, zwraca sie na poludnio-za-chód, oplywajac wies od wschodu. Przerznawszy gosciniec buczacki, wiodacy da Mona-sterzysk, przechodzi na laki Czechowa. Tutaj przyjmuje z lew. brz. potok Bertnicki (ob.). W obr. gm. Slobódki dolnej wpada z lew. brz. do Koropca. Dlugosc biegu 8 kil. Br. G.
Hubin ("z Michalówka), ws, pow. buczacki, o 10,5 kil. od Zlotego Potoku, ma cerkiew gr, kat. Dominium nalrzy do hr. Poninskich.
Huta.-nowa i stara z Izabela, wies, pow. buczacki, lezy na zachód od Buczacza, w lasach do dóbr Monasterzyska nalezacych, przestrzeni dwors. 1102, wtem 888 mr. lasu; wlosc. 758; ludn. rzym. kat. 444, gr. kat. 13, sad powiatowy, notaryat, urzad pocztowy i telegr. i obydwie parafie w Monasterzyskach oddalonych o 6.5 kil. Wlasciciel wiek. posiadl. Józef Molodecki.
Janówka. (z Pilawa), wies, pow. buczacki, o 10*5 kil. od Buczacza, sród rozleglych pól podolskich polozona; przestrzen dwór. 1896, wlosc. 3988 mr.; ludn. rz. kat. w Janówce 30, w Pilawie ftakze Pielawa) 152; gr. kat. w obudwóch miejscowosciach razem 490; naleza do parafii Medwedowce, u-rzad poczt, i telegraf, oraz rzy m. kat. parafia Buczacz; wlasc. Wiek. posiadl. Wladyslaw Czajkowski.
Jarchorów, takze Jarhorów, wies nad Zlota Lipa, pow. buczacki, o 9.5 kil. od Monaste-rzysk oddalona; przestrzen dwór. 1703, w tem lasu 1009, wlosc. 894 m. a. Ludnosc rzym. kat. 18, naleza do parafii TJscie zielone, o 3 kil. oddalonej; gr. kat. 954, parafia w miejscu, nalezy do dek. buczackiego dyecezyi lwów. Obejmuje filia Wyczólki z 806 gr. kat., razem 1760 parafian. Szkola filialna nalezaca do rady szkolnej okregowej w Czortkowie. Wlasciciel wiekszej posiadlosci Franciszek Sta-rzenski. B. B.
Jezierzany 1.) miasteczko w powiecie bor-
szczowskim, parafia obrzadku lacinskiego w Borszczowie, obrzadku greckiego w miejscu, poczta w Skale; szkola trywialna zalozona w r. 1845; obszaru ziemi 21 mr. (do tego nalezy wies Jezierzanka, z obszarem ziemi 3,753 mr.), ludnosci 2,608 (w Jezierzance 910). Miasteczko to polozone o cwierc mili od rzeki Hni-lawy, bylo niegdys królewszczyzna; bylo w r. 1765 w dzierzawie Waclawa Rzewuskiego, hetmana polnego koronnego; szedl tedy trakt osobny solny do pokuckich zup; okolica odznacza sie mnóstwem jeziorek, które maja wlasne zródla. Dochód z tej królewszczyzny wynosil podlug lusiracyi z r. 1765 czystego 9,452 zlp. Od r. 1717 konsystowala tu choragiew pancerna na zimowych lezach. Po zaborze kraju sprzedal rzad austryacki majetnosc te Sewerynowi Rzewuskiemu, hetmanowi polnemu koronnemu; po nim dziedziczyl Waclaw Rzewuski, emir, a syn jego Leon (hrabia) Rzewuski, przedal ja Leonowi (ksieciu) Sapieze. Inwentarz miasta J. i wsi Jezierzanki w Bibl. Ossolinskich, rkps H". 2845. 2.) J., ws, pow. tlumacki, na drodze zwirowej sieleeko-zale-szczyckiej, o 10 kil. od Tlumacza. J. naleza do majatku Tlumacz (ob.). Z akt z XVIII w. pokazuje sie, ze J. nazywaly sie Jeziorzyska i przedtem stanowily niezawodnie dwie osady, gdyz wspomina kikakrotnie Jeziorany lub Jeziorzyska, pózniej dopiero Jezierzany. Co dowodzi iz rzeczywiscie byly dwie osady, gdyz czesio wyoruja w polu na l'/, kil. od wsi szczatki maszyn i sprzetów, a ludzie powiadaja iz niegdys w tem miejscu miala istniec osada, która w skutek wojny zostala zniszczona. Jezierzany stanowily niegdys kompleks dóbr stolowych królewskich. Gospodarstwo wzorowe postepowe, pole w wiekszej czesci zdre-nowane, czarnoziem, produkuje buraki, rzepak, pszenice i t. p.; roli obszaru dworsk. 600 mr., ogrodu l y, mr., lak 30 mr., pastw. 59 mr., stawów, jezior, moczarów, tudziez potoków 9 mr. austr., placów pod budynkami; dróg 22 mr., lasu niema. Cala ziemia J. jest formalnie podziurawiona przez wkleslosci lejkowate, tak we wsi jak i w polu, pagórki i doly, co utrudza w gospodarstwie, lecz nadzwyczaj dobra ziemia wynagradza trudy. W skutek o-wych wkleslosci nie moze sie zaden strumien uformowac, gdyz wszystka woda, czy to z deszczu lub sniegu, czy ze zródel lub moczar, po krótkim biegu wpada do takiej wkleslosci czyli zapadni i niknie w podziemiu. Z wielu takich wkleslosci potworzyly sie juz to czyste jeziora lub bagna. W jeziorach tych woda niema ani przyplywu ani odplywu, przeciez zawsze jest czysta i zdrowa, co jest wielkiem dobrodziejstwem dla mieszkanców, gdyz sa to rezerwoary na wody do wszelkiego uzytku. Studnia jest tylko jedna we dworze, innej nie- ma w calej wsi z powodu pokladów gipsowych. Kamieniolomy gipsu i wapna, dwie karczmy, jedna murowana we wsi, druga przy drodze zwirowej Jezierzany-Chocimierz, wiatrak. Par. rzym. kat. w Tlumaczu, gr. katol. w miejscu, cerkiew drewniana. Jest tu i kosciólek drewniany jako filia parafii tlumac-kiej. Szkólka ludowa. Urzad gminny w miejscu. Folwark filialny Zielona (ob.). 3.) J., wies, pow. rohatynski, o 4.5 kil. od Bur-sztyna, par. rzym. kat. Kuropatniki, 316 mk. 4.) J., ws, pow. buczacki, o 8.5 kil. od Mona-sterzysk, par. rzym. kat. Barysz, cerkiew w miejscu, 908 mk.
koniec 3 tomu
Korosciatyn, ws, pow. buczacki, par. rzym. i gr.-katol. oraz st. p. w Monasterzyskach; o 7.5 kil. od Monasterzysk.
Koscielniki 1.) ws, pow. buczacki, par. rz.-kat. i gr.-kat. Potok, o 4 kil. od st. p. Potok Zloty, ma mk. 860. 2.) K., ws, pow. zaleszczy-cki, par. gr.-kat. Zazulince, o 8 kil. od st. p. Kasperowce, ma szkole l-klas., 488 mk. F. S.
Kosmierzyn, ws, pow. buczacki, o 9.5 kil. od Potoku Zlotego, ma cerkiew par. gr.-kat., 886 mk. w gminie, 51 na obsz. dwór.
Ko walówka, 1.) ws, z przy s. Olszniaki, pow. buczacki, o 5.5 kil. od Monasterzysk, nad rz. Koropcem, ma cerkiew gr.-kat., l-klasowa szkole., 1428 mk. w gminie a 135 na obszarze dworskim. 2.) K., ws, pow. kolomyjski, par. gr.-kat. Stopczalów, o 5 6 kil. od Jablonowa, ma 392 mk.
Krasiejów, ws, pow. buczacki, par. gr.-katol. w miejscu, o 7.5 kil. od st. p. Uscie Zielone, ma 809 mk. w gminie a 24 na obszarze dworskim. F. S.
Kruchy, takze Kruhy, góra bezlesna w obrebie gm. Sorok, w pow. buczackim, nieopodal ajranicy tejze gm. z Leszczancami, pod 43° 30' wsch. dlg. F., a 48° 59' 10" pln. szer. geogr. Wznosi sie 408 m. npm. (szt. gen.). Laski po pólnocnej stronie tej góry rozposcierajace sie zowia sie Czarne lasy, od poludnia zas rozlegaja sie moczarowate laki, z których wyplywa Zlo-;y Potok, lewy doplyw Dniestru. Br. G.
Kubcnki, takze KuMnki, potok, wytryska W obrebie gm. Ohmielówki, w pow. trebowel-skim, w poludniowej czesci obszaru wsi, po wschodniej stronie goscinca buczacko-struso-wskiego, sród stepów strusowskieh; plynie dolinka laczna na pid. wschód, majac od pln. wzgórze Lysa góre (358 m.), a od pld. wzgórza Sianozeciami Wielkiemi zwane (359 i 363 m.). Zabrawszy z praw. brz. struge od wsi Kulc/;yc plynaca, plynie na wsch., poczem na pln.-wsch. 1 w obrebie gm. Eomanówki uchodzi do Gnilej Rudki. Wzdluz biegu swego tworzy granice gm. Chmielówki i Romanówki (od pln.) od gm. Mogielnioy. Dlugosc biegu czyni niemal 8 kil. Zródla leza na wys. 355 m. npm.; ujscie 325 m. npm. Br. G.
Kujdanów, Kuydanów, ws, pow. buczacki, o 4.5 kil. od st. p. Ossowce, nad Strypa, ma szkole 1-klasowa, cerkiew filialna parafii Bo-bulince, 1194 mk. w gminie, 16 na obszarze dworskim. F. S.
Kurdwanówka, ws, pow. buczacki, par, gr.-katol. Petlikowce Wielkie, o 5.5 kil. od st. p. Osowce, 361 mk. w gminie, 18 na obszarze dworskim.
Kurynka, potok, powstaje na lakach Bobu-linieo, wsi w pow. buczackim, w zach. jej stronie, z pod Wesolej góry; plynie laczkami dolinka miedzypagórkowata, na lekki poludniowy wschód i we wsi Bobulincach uchodzi z praw. brzegu do Strypy. Dlugosc biegu 7 i pól kil. Wzgórza polne otaczajace doline tego potoku zwa sie Kurynami, 373 m. npm. wysokie. Br. O.
Ladzkie 1.) Kolo Uscia (al. Lackie), ws w pow. buczackim, 26 kil. na pld. zach. od Buczacza, 13 kil. na pld. zach. od sadu powiat. w Monasterzyskach, 8 kil. na pld. od urzedu poczt, w TJsciu zielonem. Na pln. lezy Laza-rówka, na pln. wsch. Komarówka, na wsch. Koropiec, na pld. Ostra, Nizniów (w pow. tlu-mackim) i Bobrowniki, na zach. i pln. zach. Niskolyzy. Pld. zach. czesc obszaru przeplywa Zlota Lipa. Wchodzi ona tu z Niskolyzów, plynie zrazu na pld. wsch., potem na wsch. a zataczajac luk szeroki, przybiera kierunek zach. i wchodzi do Bobrownik. Nad Lipa leza zabudowania wiejskie w srodku obszaru. Na wsch. od nich obszar przewaznie lesisty. Wznosi sie tu jedno wzgórze do 342 m. W pln stronie obszaru lezy folw., a na pln. od niego, na granicy Lazarówki, maly las Kurowie. Wlasn. wiek. ma roli ornej 328, lak i ogr. 95, pastw. 110, lasu mr. 883; wlasn. mniej, roi: ornej 804, lak i ogr. 194, pastw. 118 mr W r. 1880 bylo 968 mk. w gminie, 22 na obsz. dwór. (150 obrz. rzym.-katol., reszta gr.-katol.). Par. rzym.-katol. w Usciu zielonem gr.-katol. w miejscu, dek. uscienski, archidyec lwowska. Do tej par. naleza Bobrowniki Niskolyzy. We wsi jest cerkiew i szk. etat jednokl. Niegdys byl tu klasztor bazylianów Przelozony klasztoru, o. Partenij, byl na soborze uniowskim w r. 1711. Rewizya ihumenów z r. 1724 mówi: ,Monastyr Ladczanski za kolacy a i funduszem dziedziców tamtejszych szlachty. O. Gedeon Koblanski stroite-em tam zostaje; nie ma „blahoslowenia." Za-conników niema. Sam jeden z chlopem. Przy regulacyi w r. 1744 niema juz wzmianki o tym monasterze.
Leszczance (po rus. Liazczynce), w* w pow. buezackim, 1$ kiL na pld. od urzedu poczt, w Buczaczu, 10 kil. na pln. wach. od sadu por wiat. w Potoku Zlotym. Na pln* aaeh. i pln. leza Soroki, na pln. wseh. Pomorce, na wseh. Zaleszczyki -Male i Jazlowiec, na pld. Rusilów i Sokolów, na z»oh. Zubrzeo. Wzdluz granicy wacht plynie kretym, biegiem od pln. na pld. Strypa, doplyw Dniestru. Do niej wpada w óbr,<|bie wsi kilka malych potoków, plynacych od zach. na wsoh. Nad najznaczniejszym z tych doplywów leza zabudowania wiejskie w pln. stronie obszaru. Na praw. brz. Strypy lezy las Koszarki w calej wsch. stronie obszaru. W stronie pld. leza niwy: Seredni horb, Na Budzie i Na Lysej górze. Najwyzsze wzniesienie czyni tutaj 382 m. Wlasn. wiek. ma roli or. 478, lak i ogr. 50, past. 37, lasu 1019 mr.; wlasn. mniej, roli or. 925, lak i ogr. 275, pastw. 28, lasu 20 mr. W r. 1880 bylo 869 mk. w gminie, 66 na obsz. dwór. (obrz. gr.-kaAol.). far. gr.-katol, wSorokach. We wsi jest cerkiew, szkola fil., dwór, gorzelnia i mlyn.
Leszczaiiskt potok, nastaje na obszarze gm. Sorok, w pow. buczackim, niedaleko granicy tejze gminy z gm. Leszczancami, z pod wzgórza Czarnych* lasów ('393 m), a u pólnocnych podnózy góry Kruhego (408 m.) ze stawków bagiennych; plynie na wsch. przez obszar Le-szezaniee, nastepnie srodkiem tejze wsi, tworzac luk wygiety ku pln. i zwraca sie w dolnym swym biegu na pld. wsch. i po 63/« kil. biegu uchodzi do Strypy z praw. brz. Nad lew. brzegiem rozposciera sie lesiste wzgórze Ko-Bzarki, a od pjd. Seredny horb. Br. G.
Lazarówka, Lazarówka (po rus. Lazariwka), 1.) ws w pow. buczackim, 26 kil. na pld. zach. zach. od Buczacza, 12 na pld. zach. od sadu powiat, w Monasterzyskach, 8 kil. na wsch, od urzedu poczt, w Usciu Zielonem. Na pln. zach. lezy Zadorów, na pln. wsch. Korosciatyn, na pld. Komarówka i Ladzkie, na zach. Niskoly-zy. Wzdluz granicy zach. plynie na malej przestrzeni Zlota Lipa od pln, na pld. AV zach. stronie obszaru leza zabudowania wiejskie, we wsch. folwark i grupa domów Suchodól. Na granicy pln. wsch. wznosi sie wzgórze Lazarówka do 369 m. Wlasn. wiek. ma roli or. 190, lak i ogr. 56, past. 179, lasu 327 mr.; wlasn. mniej, roli or. 511, lak i ogr. 78, past. 34 mr. W r. 1880 bylo 561 mk. w gminie, 10 na obszarze dwors. (a mianowicie 3 w L., 7 w Su-chodole) obrz. gr.-kat. z wyjatkiem kilkunastu rzym.-kat. Par rzym.-kat. w Usciu Zielonem, gr.-kat. w Zadorowie. We wsi jest cerkiew i szkola 1-klas. niezorganizowana. 2.) L., poludniowa czesc m. Halicza w pow. stanislawowskim. Lu. De.
Lugi 1.) al. Legi, os. w Hubiniu, pow. bu-czacki. 2.) L., gajówka na Obsz. dwór. Potok Zloty, pow. buczacki. 3.) L. nad Strypa, czesc wsi Znibrody, pow. buczacki.
Luhy 1.) (al. Legi), poszczególne domy w Zyznomierzu w pow. buczackim. 2.) L., mlyny na obsz. dwór. Koscielniki w pow. buczackim. 3.) L., ws w pow. dolinskim, 16 kil. na pld. od urzedu poczt, w Dolinie, 16 na pld. zach. od sadu powiat, w Rozniatowie. Na pln. wsch. lezy Spas, do wsch. naroznika przypiera Lecówka, na pld. leza Lipowice i Sucho-dól, na zach. Ilemnia. Zach. czesc obszaru przeplywa pot. Czeczwa od pld. zach. z Sucho-dolu na pln. wsch. do Spasa. Od praw. brz. wpada do niej Melecinka, plynaca od pld. wsch. na pln. zach. wzdluz granicy pld. zach., do Melecinki zas wpada pot. Powolny, plynacy od pln. wsch. na pld. zach. wzdluz granicy pld. wsch. Od lew. brz. wpada do Czeczwy w obrebie wsi Ilemka, plynaca od zach. na wsch. Zabudowania wiejskie leza na lew. brz. Czeczwy. Na zach. od nich wznosi sie na granicy wzgórze Zlób do 676 m. W stronie wsch., lesistej, wznosza sia: Brusne, Zeruzny (813 m.) a na narozniku wsch. Luhy do 823 m. (znak triangul.). Wlas. wiek. (probostwa lacinskiego w Dolinie) ma pastw. 2, lasu 1081 mr.; wlas. mniej, roli ornej 87, lak i ogr. 249, pastw. 32, lasu 9 mr. W r. 1880 bylo 232 mk. w gminie (obrz. gr.-katol., z wyjatkiem kilku rzym.-katol.). Par. rzym.-katol. w Dolinie, gr.-katol, w Spasie. We wsi jest cerkiew pod wezw. s. Stefana. 4.) L., mlyn i karczma na obsz. dwór. Manasterzec w pow. drohobyckim. 5.) L., mlyny na obsz. dwór. Kunisowce w pow. horodenckim. 6.) L., mlyn i karczma na obsz. dwór. Wercbrata, pow. Rawa ruska. 7.) L., ob. Legi i Luh. Lv. De.
Luka 1.) ws w pow. buczackim, 32 kil. na pld. zach. zach. od Buczacza, 16 kil. na pld. zach. od sadu powiat, w Monasterzyskach, tuz na wsch. od urzedu poczt, w lisciu zielonem. Na pln. lezy Uscie, na wsch. Niskolyzy, na pld. Petrylów, na zach. Petrylów (dwie ostat. miejscowosci w pow. tlumackim). Wzdluz zach. granicy plynie, na malej przestrzeni, jedno ramie Horozanki, doplywu Duiestru, od pln. na pld.; granice pld. zach, tworzy Dniestr, plynacy w tym samym kierunku. Zabudowania wiejskie leza w zach. stronie. Jedna czesc wsi wraz z dworem i folwarkiem zwie sie Sen-kowem (al. Synkowem). W r. 1880 -bylo 985 mk. w gminie, 25 na obsz. dwór. (a mianowicie 9 na obsz. dwór. Luki, 16 na obsz. dwór. Senkowa), obrz. gr.-kat., z wyjatkiem 30 obrz. rzym.-kat. Parane rzym. i gr.-katol. w "Usciu zielonem. We wsi jest cerkiew pod wezw. s. Mikolaja. O roli ornej i t. d. ob. Uscie zielone.
2.) Luka. z Monasterem, ws w pow. buczackim (dawniej w pow. horodenekim), 34 kil. na pld. pld. zach. od Buczacza, 16 na pld. pld. z.ach. od sadu powiat, w Potoku zlotym, tuz na pln. od urzedu poczt, w Niezwiskach. Ws te oblewa Dniestr ze wszystkich prawie stron i oddziela od pow. horodenckiego, a mianowicie na pln. od Piotrowa, na pln. zach. od Isakowa, na zach. od Podwerbiec, na pld. od Niezwisk, na wsch. od Rakowca. Na pln. wsch. tylko zweza sie obszar do l kil. szerokosci i laczy sie z obszarem Uniza, lezacego równiez w pow. buczackim. W pld. czesci obszaru leza zabudowania wiejskie Luki, tuz nad Dniestrem; w stronie pln., równiez nad Dniestrem, przysiólek Monaster. Na pln. wsch. leza lasy. Najwyzsze wzniesienie w srodku obszaru wynosi 271 m. Wlasn. wiek. ma roli orn. 598, lak i ogr. 21, pastw. 35, lasu 1319; wlasn. mniej, roli orn. 898, lak i ogr. 20, pastw. 12, lasu 40 mr. W r. 1880 bylo 919 mk. w gminie (738 w Luce, 181 w Monasterze) a 61 na obsz. dwór. (47 w Luce, 14 w Monasterze) obrz. gr.-kat., z wyjatkiem kilkunastu rzym.-kat. Par. rzym.-kat. w Potoku Zlotym, gr.-kat. w miejscu, dek. zukowski, archidyecezya lwowska. Do parafii nalezy TJniz. We wsi jest cerkiew pod wezw. s. Michala (w Monasterze druga cerkiew) i kasa pozyczk. gminna z kapit. 778 zl. Rozbiór chemiczny fosforytu znajdujacego sie tutaj podal Wasowicz w Kosmosie, t. 6, r. 1881, str. 203 i 204. Nazwa przysiólka Monaster stad pochodzi, ze dawniej byl tu monaster bazylianski. Okolo r. 1600 kupil Lawro Churczkowicz, poddany Potockich, dwa grunta, i zalozyl na nich monaster.
W r. 1617 potwierdzili Stefan Potocki i zona jego Marya Mohilanka, córka Jeremiego, hospodara multanskiego, fundacya Churczkowi-cza, dodajac temu monasterowi ze swej strony grunt nad samym Dniestrem, kolo „brodu isa-kowskiego." Przelozony klasztoru, o. Maka-ry, byl na soborze w Umowie w r. 1711. Re-wizya igumenów z r. 1724 tak sie wyraza: „Monastyr Lucki ma od JM. Wdy Belzkiego prawa; w katedrze lwowskiej zostaja. Stroitel O. Makaryj Andruchowicz ina blahoslowenie od JW. O. Szumlanskiego. Zakonników tylko 2." Monaster ten zniesiono w r. 1789, a fundacya sprzedano w r. 1801 Józefowi Cienskie-mu za 25000 zlr. Cerkiewka monasteru mala, pod wezw. Oczyszczenia P. Maryi, istnieje dotad. W Luce przeprawial sie Sobieski z wojskiem przez Dniestr podczas wyprawy cho-cimskiej w r. 1673, d. 21 pazdziernika (czyt. Kluczycki, Pisma do wieku i spraw Sobieskie-go t. I, cz. II, str. 1313, list króla pisany stad do podkanclerzego Olszowskiego, i Grabowski
,0j czyste Spominki" t. II, str. 352).
W czasie-tej przeprawy mial Sobieski dwa przypad-li: „Naprzód, przewiózszy sie przez Dniestr, gdy z promu wysiadl, albo raczej wychodzil, wpadl w wode na brzegu tak, ze az i glowe umoczyl; w kilka dni zas potem, polujac, po-;zal biegac na koniu, który pod nim padl i ;rucil pana, szczescie, ze na trawe. W tem padnieciu otarl sobie brew, oko i nos z prawej strony; zreszta nie ma ani goraczki, ani czuje wielkiego bólu, i na lózku nie lezy; juz dzisiaj, t. j. 30 pazdziernika, znaki tylko sine na twarzy zostaja" (Kluczycki 1. c., str. 1314). W polu zwanem „Mohylki" opodal lesniczówki, a takze w polu zwanem „Werch lanu" i „Na Gaju" znachodzily sie dawniej mogilki, a w nich kosciotrupy, narzedzia kamienne i ozdoby bronzowe.
Manost. ., por. Monast... Manaster 1.) (al. Luka Manaster, Manaste-rek, Monastyr), czesc Luki i gorzelnia w pow buczackim.
Mateuszówka 1.) czesc Dobropola i folw., pow. buczacki.
Mazury-. czesc Barysza w pow. buczackim.
Medwedowee (po rus. Medwediwot), z Podlesiem (Pidlisie), ws, pow. buczacki, 6 kil. na pln. wsch. od sadu pow. i urz. poczt, w Bu-czaczu. Na pln. leza Nowostawce i Pilawa, na wsch. Pilawa, na pld. Pyszkowce i Trybu-chowce, na zach. Podzameczek i Dzwinogród. Przez wies plynie pot. Olchowiec, doplyw Strypy. Wchodzi on tu od pln. z Nowosta-wiec, rozlewaj ac sie w staw zaraz na wstepie, poczem wyplywa ze stawu na pld. do Pyszko-wiec. W dolinie Olcho wca i nad stawem leza zabudowania wiejskie (346 m.), na pld. zach. od nich klin lesisty ,,Podlesie", na wsch. zas niwy: Ploszcze, Mlaka (356 m.), a dalej na wsch. grupa domów Romaszówka (368 m.). Wlasn. wiek. ma roli orn. 959, lak i ogr. 144, pastw. 35, lasu 466 mr.; wlasn. mniej, roli orn. 1650, lak i ogr. 194, pastw. 47 mr. W r. 1880 bylo 1373 mk. w gminie (1055 w M. a 318 w Podlesiu) a 137 na obsz. dwór. (49 w Janówce, 54 w M. a 34 w Ploszczy). Miedzy mieszk. bylo 839 obrz. gr.-kat., 280 obrz. rzym.-kat. w M., 297 w Podlesiu. Par. rzym. kat. w Buczaczu, gr.-kat. w miejscu, dek. czortkowski, archidyec. lwowska. Do parafii naleza Nowostawec i Pilawa z Janówka. We wsi jest cerkiew, szk. etat. jednokl. i mlyn. We wsi sa slady licznych mogilek, zwlaszcza w polu „Macocha" i ,,na Pruskach" (al. na Pryskach). W tem ostatniem miejscu zna-chodzono dawniej toporki kamienne, slicznie szlifowane. Slady mogilek sa takze w lesie „Dabrowa". Lu. Dz.
Michalpol, fol. na obszarze dwors. Babuli-niec, pow. buczacki.
Mohylki, pole i cmentarzysko przedhistoryczne na obszarze wsi Luka, w pow. buczac-ckim. Ob. Luka 2).
Na Gaju 1.) al. Gaje, karczma na obsz. dwór. Kosienic, w pow. przemyskim. 2.) Na. G., pole na obszarze wsi Luka, w pow. buczackim.
Nagórzanka 1.) ws, pow. buczaeki, o 2 kim. na plu. od Buczacza, wlasciwie przedmiescie tego miasta. Graniczy na wsch. i pld. z Buczaczem, na zach. z Jezierzanami, na pln. z Rakomyszem. Obszar dworski gr. or. 960, lak i ogr. 80, past. 39, lasu 145 mr.; wlosc, gr. or. 2292, lak i ogr. 186, past. 149, lasu 31 mr. kw.; ludn. r/.-kat. 800, gr.-kat. 1041, obydwie par. w Buczaczu; kasa pozycz, z kapitalem 5000 zlp. Wlasc. wiek. pos. Artur i Emil hr. Potoccy. 2.) N., ws, pow. czortkow-ski, stanowi niejako przedmiescie Jagielnioy, od której ja dzieli tylko gleboki jar, spodem którego plynie pot. Czerkieski zwany. Gra-
Hag
Nag
875
niczy od wsch. z Sosolówka i TJlaszkowoami, na pld. z Muchawka, na zach. z Chomiaków-ka, na pln. z Jagielnica Nowa. Przestrzen dwór. 936 mr.; wlosc. 1196 mr. kw.; ludn. 921. Par. rz.-kat. i gr.-kat. Jagielnica, urzad poczt, tamze, kasa pozycz, z 300 zlr. kapitalu. Nalezy -wraz z Jagielnica do dóbr TJlaszkowce; wlasnosc Karola hr. Lanckoronskiego. B. R.
Na-Kiju, wzgórze pod 42° 54' 39" wsch. dlg. g. F., a 48° O7' 8" pln. sz. g., na granicy Koropca i Ostrej, w pow. buczackim, na dziale wodnym miedzy Dniestrem (od zach.) a Koropcem (od wsch.). Wznies. 360 m. npm. Miejsce znaku triang. Lesniczówka. Br. G.
Na Lyse Górze. g., niwa w pow. buczackim, w obrebie wsi Leszczance.
Namierów, potok, wyplywa na pld. stoku wzgórza Brzeziny (407 m.) miejsce znaku triang ), w wsch. czesci obszaru Zlotego Potoku, w pow. buczackim; plynie przez tenze obszar na pld., nastepnie przez czesc wschód, obszaru gm. Koscielnik, wreszcie tworzy granice gm. Koscielnik i Hubina z Mikolaj ó wka; po 6 kil. biegu uchodzi do Dniestru z lewego brzegu. Br. G.
Na Mogile, wzgórze polne, na pld.-wsch. od wsi Zubrzca, w pow. buczackim, pod 42° 58' 30" wsch. dlg. g. F. a 48° 58' 37" pln. sz. g. Wody splywaja juzto na pln.-zachód do Zubrzanki, juz tez na pld.-zach, do Barysz-ki. Wznies. 402 m. npm. Br. O
Niezbrody, pow. buczacki, ob. Znibrody.
Niskolyzy, ws, pow. buczacki, n^d Zlota Lipa, odl. 26 kim. na zach. od Buczacza a 6'5 kim na wschód od Uscia Zielonogo. Na wschód lezy Komarówka, na pld. Ladzkie, na zach. Uscie Zielone, na plu. Zadarów i Lizarówka. Obszar pos. wiek. gr. or. 149, lak i ogr. 107, past. 28, lasu 39 i; wlosc. gr. or. 327, lak i ogr. 19, past. 33 mr. Ludn. rz.-kat. 240, par. Uscie Ziel., gr.-kat. 273, par. Ladzkie. Sad pow. i notar. Monasterzyska, urz. poozt. Uscie Zielone. Wlasciciel pos. wiek. Wladyslaw Zarewicz
Nowosółka'.f ws, pow. buczacki, lezy nad Strypa, o 15 klin. na pld.-wsch. od Bucza ca a o 2 kim. od Jazlowca. Granice: od wsoh. Bazar i Burakówka, od pld. Duliby, od zaoh. Rusilów, z pln. Jazlowiec. Obszar dwór. gr. or. 1219, lak i ogr, 83, pask 44, lasu 564 mr.; wlosc. gr. or. 1616, lak i ogr. 92, past. 23 mr. Ludn. rz.-kat. 353, gr.-kat. 931, obydwie parafie Jazlowiec. Kasa pozycz, z kapit. 290 zl. w. a. Sad pow., notar., urz. poczt, i tel. Jaalowiee. Wlase. pos. wiek. Krzysztof br. Blazowski. 4.) X. Koropieaku, ws, pow. bu-czaoki, nad rzeka Koropieo, dopl. pobliskiego Dniestru, odl. o 15 kim. na pld.-zach. od Bu-czacza a 5 kim. na pln. od Koropca. Granice: od wsoh. Porchowa, od pld. Koropiec, od zach. Nizniów, od pln. Zaleszczyki Male. Obszar dwór. gr. or., lak i past. 67, lasu 340 mr.; wlosc. gr. or., lak i past. 282 mr. Ludn. rz.-kat. 326, par. Koropiec, kasa pozycz, z kapit. 340 zl. w. a. Sad pow. Honasterzyska, st. p. Koropieo. Wlasc. pos. wiek. Alfred Myslow-ski
Nowostawce., ws, pow. buczacki, przysiólek do Medwedowiec, o 7'5 kim. napln.-wsch. od Buczacza, nad pot. doplywem Strypy, tworzacym staw i poruszajacym mlyn. Granice: wsch. Pilawa, pld. Medwe-dowce, zach. Zurawince, pln. Petlikowce Nowe. Ludn. rzym.-kat. 142, par. Buczaoz, gr.-kat. 726, par. Medwedowce, szkola etat. o l naucz. Wlasc. pos. w. Wladyslaw. Czajkow-ski. » B.
Olesza 1.) ws, pow. buczacki, odl. o 12 kim. na pln.-zach. od Buczacza a o 9'5klm. na pln.-wsch. od Manasterzysk. Granice: wsch. Petlikowce Staro i Przewloka, pld. Jezierzany i Hrehorów, zach. Kowalówka i Dobrowody, pln. Kurdwanówka; obszar dwór. 372, wlosc. 648; ludn. rz.-kat. 149, gr.-kat. 400, obydwie parafie w Kowalówce o 4 kim. Sad pow., urz. poczt, i telegr. Manasterzyska, szkola fil. o l naucz. Ws ta nalezala dawniej do Sienien-skich, jak sie okazuje z kontraktu zawartego we Lwowie 13-go stycznia 1628 r., moca którego Aleksander z Sienna Sienienski puszcza mtko Dobrowody i przynalezne wsie: Do-browódke, Hrehorów, Olesze, Kowalówke w 3 letni zastaw Stanislawowi Kroguleekiemu i Wojciechowi Bronowskiemu za kwote 26,600
zl. poi. (A. G. i Z., t. X, str. 219 nst. M 3513). Teraz wlascicielem posiadlosci wiek. jest Wlodzimierz Morawski. 2.) O., ws, pow. tlumac-ki, odl. 11*3 kim. na wschód od_ Tlumacza. Granico: wschód. Issaków, pld. Zywaczów. i Jeziorzany, zach. Gruszki i Tlumacz, pln. Ok-niany i Horyhlady. Obszar dwór. roli, lak i past. 660, lasu 1310; wlosc. 3892 mr.; ludn. rz.-kat. 87, par. Tlumacz, gr.-kat. 2400, par. w miejscu, dek. Tlumacz. Szkola niezorg. o l naucz., kasa pozycz, z kap. 860 zl. Wlaso. pos. wiek. Mich. Barszczowskiego spadkob. _ B. Jl.
Ossowce, ws, pow. buczacki, nad rz. Stry-pa, odl. 9 kim. na pln. od Buczacza. Granice: wsch. Petlikowce Nowe, os. polozona na dawnych stepach strusowskich, dzis miedzy sa* siednie majatki rozdzielonych i na role przemienionych; polud. Bielawince i Petlikowce Stare; zach. Kurdwanówka, ws stepowa na dziale wód miedzy Strypa i Koropcem; póln. Bobulince. Brzegi Seretu sa tu strome i malownicze. Obszar dworski ma 1642 mr., w tem 214 lasu; wloscianski 2267 mr. W 1870 r. 1383 mk., wedle spisu 1880 r. 1513 mk., wedle szematyzmów dyec. znajduje sie w O. rz.-kat. 329, par. -w Petlikowcach Starych, gr.-kat. 1131, par. w miejscu, dek. Czortków, dyec. Stanislawo w; szkola etat. o l nauczyc., kasa pozyczk. gm. z kapit. 110J zlr. Wlasciciel pos. dwors. Ignacy Cywinski. Piekny dwór na wzgórku nad Strypa zgorzal przed paru laty z calem urzadzeniem. Jest tu stadnina koni poprawnej rasy wschodniego pochodzenia. B. B.
Ostra z Ostrowem, ws, pow. buczacki, lezy na lewym brzegu Dniestru, o 15 kim. na zach. od sadu pow. w Zlotym Potoku, a o 4 kim. od urz. poczt, w Koropcu. Granice: od wsch. Ko-ropiec, z pld. Horyhlady, zach. Dniestr, a za nim Kutyska i Nizniów; pln. lasy i grunta nalezace do Koropca. Brzegi Dniestru przedstawiaja strome góry porosle lasem, za Dnie-strem Kutyska w parowie, którym plynie potok; na rzece rozsypane wieksze i mniejsze wyspy z bujna roslinnoscia. Na pochylosci góry dwór w Kustyskach, z ogrodami spadajacymi do Dniestru. Obszar dwór. 1173, wlosc. 1198 mr. W 1870 r. 1168 mk.; w 1880 r. •w gminie 1188 mk., na obszarze dwors. 56. Wedle szemat. dyec. rz.-kat. 186, par. Koro-piec; gr.-kat. 1010, par. w miejscu, dekanat Tlsoie. Dawniej O. wraz z Kutyskami byla wlasnoscia Feliksa Hlibkiewicza, obecnie Witolda i Izabeli Hlibkiewiczów. B. B.
Potok . Zloty, mko, pow. buczacki, nad pot. bez nazwiska, doplywem Dniestru. Granice: wschód. Skomorochy, polud. Koscielniki, zach. Scianka, póln. Sokolów. Obszar dwór. ról, lak i past. 724, lasu 1075 mr.; wlosc. 1629 mr. W 1857 r. 3153 mk.; w 1880 r. w gm. 3142, na obsz. dwór. 69; rz.-kat. 940, par. w miejscu. Feliks Stefan Potocki, woj. ruski, l Magdalena Mohylanka, malzonkowie, fundowali w 1608 r. klasztor oo. dominikanów, którym w 1653 r. powierzono parafia i takowa dotychczas sprawuja. Kosciól murowany, wystawiony 1634 r., rok konsekracyi nieznany, klasztor dominikanski przylaczony do tego kosciola p. w. sw. Stefana. Oprócz P. Zlotego naleza do parafii: Hubin (14 dusz), Koscielniki (10), Kosmierzyn (14), Luka (30), Mona-styrek (10), Rusilów (14), Scianka (128), Skomoroohy (200), Snowldów (18), Sokolów (240), Sokulec (60), Uniz (130)", Wozilów (20), razem w calej parafii 1848 rzym.-katol., 2070 izrael. Gr.-kat. 1296, par. w miejscu, dek. buczacki. Cerkiew drewniana p. w. sw. Trójcy, bardzo stara, ksiegi metrykalne zaczynaja sie od 1762 r.; filia Koscielniki z cerkwia (do 1798 r. byla tu samoistna parafia) p. w. sw. Parascewii (dusz 830), razem gr.-kat obrzadku w calej parafii 2126. Jak sie z aktów okazuje (Yisitatio Generalis Potocensis die 27 Aprilis 1761) byly tu 2 cerkwie paraf. Jedna p. w. sw. Michala w srodku miasta, juz w r. 1702 kosztem Symeona Lewkowicza (molito-ris) i Teodora Obarzanek z gruntu wystawiona, parochem byl ks. Jan Zdzanski, prezentowany d. l lutego 1755 r. w Buczaczu przez kolatora Mikolaja Potockiego. Druga na przedmiesciu p. w. sw. Trójcy, kosztem Bazylego Grudza ówczesnego proboszcza, a pózniej przez ks. Demetryusza Zielinskiego, dziekana bu-czackiego, poswiecona; proboszcz tej cerkwi paraf, zostal 26 marca 1723 r. przez kolator-ke Joanne ze Sieniawskich Potocka, wojewo-dzine belzka, prezentowany, a ordynowany przez Atanazego Szeptyckiego, metropolite Rusi. Znajduje sie w aktach: Generalna erek-cya kosciola p. w. sw. Trójcy w miescie Potoku r. 1774 na wieczne czasy fundowanego: „Hieronim na Zywcu, Pieskowej Skale ete. eto. hrabia Wielopolski i t. d., opiekun dziedzica Ignacego Potockiego i t. d.: Bedac dobrze poinformowany, z polecenia Najprzew.
Leona Szeptyckicgo, biskupa lwowskiego, halickiego, kamienieckiego, coadjutora i administratora Metropolii calej Rusi.... polecam cerkiew w miescie Potoku z powodu starosci w ruinie bedaca zniesc, i przylaczam parafian tejze cerkwi do cerkwi p. w. sw. Trójcy na przedmiesciu stojacej". Stad zdaje sie pochodzic sciagniecie w 1774 r. wszystkich trzech parafii w jedna. Cerkiew stojaca wówczas na przedmiesciu, istnieje dotychczas i jest parafialna. Szkola etat. o l naucz., kasa pozyczk. gm. z kapit. 1155 zlr. Sad pow., urzad poczt, i tel, w miejscu. Wlasc. pos. wiek. Wlodzimierz i Marya Gniewoszowie. Lu. Dz.-B. R.
Podzameczek, ws, pow. buczacki, odl. 3 kim. na póln. od Buczacza, od którego dzieli go dolina rz. Strypy. Granice: wschód. Pysz-kowce, polud. Podlesie i Buczacz, zach. Stry-pa a za nia Buczacz, póln. Dzwinogród. Na wschód od wsi stoi znak triang., wznies. 195'8 mt. npm. Obszar dwór. 133, wlosc. 575 mr. W 1870 r. 1203 mk.; w 1880 r. w gm. 1468 mk., na obszarze dwór. 19; rz.-kat. 1362, par. Buczacz; tamze urz. poczt, i tel. Wlasc. obszaru dwór. h r. Potoccy. B. R.
Podlesie, ., we, pow. buczac-ki, odl. 2 kim. na wsch. od Buczaeza. Granice: wschód. Pyszkowce, poludn. gosciniec prowadzacy do Trybuchowiec i lasy buozaokio, zachód. Buczacz, póln. Podzameczek i Dzwino gród. Malenka ta wioseczka jest jakby przedmiesciem Buczacza. Obszar dworski 4 mr., wlosc. 164 mr. W 1870 r. 231 rak.; w 1880 r. 318 mk., nalezacych do gminy Medwedow-ce Rz.-kat. 292, par. Buczacz; gr.-kat. 21, par. Medwedowce. Nalezy wraz z Medwedow-cami do Wladyslawa Czajkowskiego. 2.) P., ws, pow. skalacki, odl. 3 kim. na zachód od Grzymalowa, którego jest przysiólkiem. W 1880 r. 573 mk. Wlasnosc wraz z Grzy-malowem spadkobierców Leonarda nr. Pinin-skiego. Bf. Sok.-B. B.
Pielawa al. Pilawa) ws, pow. buczacki, odl. o 9'5 kim. na pln.-wschód od Buczacza, na pld. krancu dawnych stepów strusowskich,
nad bezim. pot., dopl. pobliskiej Strypy. Potok ten na pólnoc od wsi tworzy staw, którego poludniowa czesc lezy w samym srodku osady. Granice: wschód. Romaszówka, pld. Me-dwedowce, zachód. Nowostawce, póln. Petli-kowce Stare. Obszar dwór. 1896, wlosc. 3988 mr. W 1880 r. 535 mk., w 1880 r. w gm. 461, na obszarze dwór. 238 mk. Do dóbr P. naleza fol.: Józefówka (90 mk.), Pielawa (61 mk.), Puszkary (27 mk.), Stadnica Medwedo-wiecka (39 mk.), Stadnica Romaszowiecka (21 mk.). Rzym.-kat. 152, par. Buczacz, gr.-kat. (ws i przysiol. Janówka) 400, par. Medwedo wce. Wlasc. obszaru dwór. Jan Golebski.
Petlikowce, Nowe i Stare, ws,pow. buczacki, P. Stare leza nad Strypa, o 10 kim. na póhi. od Buczaca, P. Nowe o 7 kim. na wschód od Starych, osada w stepie, a mianowicie na poludniowej konczynie dawnych strusowskich stepów, obecnie wzietych pod uprawe. Granice: •WBcnódKulczyce,Mateus2Ówka, Laskowce i Pilawa, polud. Zielona i Przewloka, zach. Olesza, pólnoc. Kurdwanówka, Bielawince i Dobropole. Obszar dwór. 1874, wlosc. 3544 mr. W 1870 r. 2027 mk.; w 1880 P. Nowe w gminie 423, na obszarze dwór. 12 mk., P. Stare w gminie 1812, na obszarze dwór. 56 mk. Rzym.-kat. w P. Starych 586, par. w miejscu, fundowana w 1421 przez Alberta dziedzica P. Kosciól drewniany; do par. naleza: Bielawince (84 dusz), Bobulince (559), Kujdanów (61), Kurdwanówka (75), Ossowce (329), Petlikowce Nowe (119), Przewloka (30). Ogólna ilosc katolików 1843, zydów 270, gr.-kat. w obydwóch miejscowosciach razem 965, par. w P. Starych al. Wielkich, z filia Kurdwanówka 284 i Bielawince 716, razem 1965 gr.-kat., dek. Czortków. Szkola,etat. o l naucz. Wlasc. pos. dwór. Juliusz i Wanda z Mlockich Korytow-scy. Sad pow. Budzanów, poczta Ossowce. Przez obszar P. przechodzi gosciniec strusow-sko buczacki. Dokument dotacyjny parafii rzym.-kat. P. wystawiony w Petlikowcach 14 sierpnia 1421, (Archiw. bernardynskie we Lwowie, t. II, str. 68 i 69) nazywa P. miastem, a jako sasiednie, wówczas juz istniejace wioski wymieniono: Rukomysz, Bobulince (Bambenicze al. Babenice), Ossowce (Bu-sowcze). Piotr, pleban w P., podpisal jako swiadek dokument wystawiony 4 lipca 1467, którym Michal i Jan z Buczacza, dziedzice na Jazlowcu, potwierdzaja i pomnazaja fundacye kosciola parafialnego w Jazlowcu, dokonana w r. 1436 przez ojca ich Teodoryka z Bu-czaoza. Kosciól k atol. w P. starszym jest o lat 15 od Jazlowieckiego.
tom 9
Pyszkowce, ws, pow. buczacki, odl. 5'5 kim. na pln.-wschód od Buczacza. Granice: wschód. Romaszówka i Slobódka; polud. Try-buchowce; zachodnia Buczacz i Dzwinogród; póln. Medwedowce. Obszar dwór. 897 mr., wlosc. 1589 mr. W 1857 r. 760 mk.; w 1880 r. w gminie 904, na obszarze dwór. 36, rz.-kat. 260, gr.-kat. 825. W miejscu jest ekspozytura par. gr.-kat. w Trybuchowcach, utworzona 1762 r. Cerkiew drewn. p. w. sw. Trójcy, wystawiona z materyalu pozostalego z dawniejszej cerkwi w 1840 r. Ksiegi metryk, rozpoczynaja sie od r. 1785; szkola etat. o l nauczycielu, kasa pozyczk. gm. z kapit. 900 zlr. Wlascicielka w 1880 r. Jadwiga br. Bla-zowska. Przez te wies przechodzi kolej panstwowa Buczacz-Husiatyn. E. R.
Przewloka z Zaksiem, ws, pow. buczac ki, odl. 7'5 kim. na pln od st. poczt, i telegr w Buczaczu, na zach. brzegu rz. Strypy. Granice: wsch. Zielona, pld. Zurawince, zach. Ole sza, pln. Petlikowce Stare. Obszar dwór. 96Ł mr., wlosc. 3198 mr., wyborna podolska gleba W 1857 r. 1902 mk.; w 1880 r. -w gm. 2083 a to w Przewloce 1974, w Zalesiu 109, na obsz. dwór. 102; rzym.-kat. 30, par. w Petli-kowcach Starych; gr.-kat. 2100, par. w miejscu, cerkiew murowana p. w. sw. Grzegorza zbudowana od 1837 do 1855 r. Ksiegi metryk zaczynaja sie od 1758 r. Druga cerkiew filial-
na, drewniana, wystawiona w 1752 roku. Dawniej mieszkal tu proboszcz, majacy swoja ju-rydyke. Szkola etat. o l naucz., dzieci vr wiecu szkolnym bedacych 130. Wlasc. pos. dwór. ~iudwik Szawlowski. Dnia 4 lipca 1467 r. Michal i Jan z Buczaca, dziedzice na Jazlowcu, >otwierdzaja i pomnazaja fundacye kosciola )araf. w Jazlowcu dokonana w r. 1436 przez ijca ich Teodoryka z Buczaca. W tym doku-nencie wymieniona jest P. z Zalesieni jako do dóbr Jazlowiec nalezaca (A. g. i z., t. II, str. 194). B. B.
Przedmiescie, ws, pow. buczacki, odl. 3 kim. na pln.-wschód od st. poczt, i tel. oraz
par. rz. i gr.-kat. w Jazlowcu. Granice: wsch Krzywoluka, pld.-zachod. Browary i Jazlo-•wiec, zachód. Jazlowiec, póln. Zaleszczyki Male. Obszar dwór. 588, wlosc. 768 mr. W 1857 r. 458 mk.; 1870 r. 506; w 1830 r. w gminie 543, na obsz. dwór. 36, rz.-kat. 23, reszta gr.-kat. Cerkiew drewniana p. w. sw. Michala, filia Jazlowca. Ksiegi metryk siegaja 1721 r. Wlasc. pos. dwór. Wladyslaw hr. Wolanski. Przedmiescie 1.) czesc Koronowa nad Brda, w pow. bydgoskim. 2.) P., ob. Poznanskie P. pod Zninem, w pow. szubinskim; 3.) P. Prze-meckie, w pow. babimoskim. 4.) P. Zamkowe, pod Odolanowem. E. Cal.
koniec 9 tomu
Slobódka . Dolna, ws, pow. buczacki, o 4 kim. od Monasterzysk (st. poczt, i tel., stad pow. i obie parafie). Obszar dwór. 397 mr,, wlosc. 76 mr. W 1870 r. 174 mk.; w 1880 r. w gm. 170 mk., na obsz.* dwór. 23; rz.-kat. 136, gr.-kat. 50. Wlasc. pos. dwór. Kazimiera bar. Blazowska. 13.) S. Dzurynska, ws, pow. czortkowski, o 3 kim. od Dzuryna (st. poczt., tel., st. dr. zel. transwersalnej i gr.-kat. parafia), rz.-kat. par. Buczacz, sad pow. Czortków. Obszar dwór. 504 mr., wlosc. 1255 mr. W 1870 r. 986 mk.; w 1880 r. w gm. 1122 mk., na obsz. dwór. 10; rz.-kat. 800, gr.-kat. 240. Szkola filialna. W cerkwi znajduje sie akt poswiecenia w 1761 r. przez biskupa Mikolaja Szadurskiego. Miesci on tez inwentarz samoistnej wówczas parochii Slobódki. Wlasc. pos. dwór. spadkobiercy Wlodzimierza Cieleckiego. 14.) S. Górna, ws, pow. buczacki, odl. o 4'5 kim. od Monasterzysk (sad, obie parafie, urzad poczt, i tel., stacya drogi zelaznej transwersalnej); obszaru dworskiego 720 mr., wlosc. 1103. W 1870 r. 649 mk.: w 1880 r. w gm. 749, na obsz. dwór. 10; rz.-kat. 248, gr.-kat. 385. Kasa pozycz, gminna z kapit. 153 zlr. Wlasc. pos. dwór. Józef Mo-lodecki ,
Sapowa z PolesiuMem, ws, pow. podhajee-ki, o 2 Mm. od Wisniowczyka (rz.-kat. par. i poczta), o 20 kim. od urz. tel. w Buczaczu. Obszar dwór. 280 mr., wlosc. 455 mr. W 1870 r. 603 mk., w 1880 r. w gm. 643 (rz.-kat. 85), gr.-kat. par. Zarwanie, JCasa pozycz, z kaplk 265 zlr. Wlasc. posiadl, dwór. Wladyslaw Ochocki. B. B.
Rzepince, ws, pow. buczacki, o 7 kim. na pld.-wschód od Buczacza, par. rz.-kat., urz. poczt, i tel. w Jazlowcu. Granice: wschód. Polówce, polud. Pomorce, zachód. Soroki, póln. Trybuchowce. Obszar dwór. 985, wlosc. 694 mr. W 1870 r. 731 mk.; 1880 r. w gm. 727, na obsz. dwór. 102; rz.-kat. 166, gr.-kat. 607, par. Pomorce. Wlasciciel pos. dwór. Wladyslaw Wolanski. B. R.
koniec 10 tomu
Soroki ., ws, pow. buczacki, odl. o 7'5 kim. od Buczacza (urzedy i par. rz.-kat.). Obszar dwór. 1467 mr., wlosc. 1583 mr. W 1870 r. 823 mk.; w 1880 r. w gm. 917, na obsz. dwór. 128; rzym.-kat. 70, gr.-kat. par. w miejscu, dekanat buczacki. Cerkiew par. sw. Parasce-wy, murowana, z 1848 r., metryki ma od 1785 r. Parafian w miejscu 925, w przylaczonych Leszczanicach cerkiew sw. Parascewy murowana, z 1836 r. (gr.-kat. 812), razem 1737; szkola fil. systemizowana 1857 r. Kasa po-zyczk. gm. z kapit. 342 zl. w. a. Wlasc. pos. dwór. Franciszek i Ludwik Antlerzy.
Solka, potok, powstaje w pld.-zach. czesci gm. Solki, pow. radowieckim, zpod góry Pietra Moierilor (943 mt.); plynie parowem „Pusta dolina" na pld.-wsch. Od pld. wznosi sie wierch Zofia al. Zofleu (1065 mt.). Przy pierwszych chatach soleckich przyjmuje od lew. brz. pot. Izwor i plynie przez miasteczko Solke na pld.-wschód, tworza granice gm. Solki od gm. Ar-bory; przerzyna ws Ai'bore i wreszcie podaza granica gm. Jazlowca i Arbory, a nastepnie granica Mileszowiec Górnych i Arbory, na obszar Jakobestie al. Fogodestie, gdzie wpada do Suczawy od praw. brzegu. Z lew. brz. przyjmuje Glitt z dopl. Saka i Adeukata i pot. Jazlowiec. Dlugosc biegu 25 kim. Br. Gr.
koniec tom 11
Trosciance, ws, pow. buczacki, 36 kim. na zach. od Buczacza, 15 kim. na pld,-zach.-zach. od Monasterzysk (sad pow.), 6 kim. na pln.-zach. od urz. poczt, w lisciu Zielotiem. Na wsch. lezy Miedzygórze, na pld. Dolhe (pow tlumacki), na pld.-zach. Wolczków, na zach. Tumierz, na pln. Krymidów (3 ostatnie w pow. stanislawowskim). Granicy pld. dotyka Dniestr, do którego podaza od lew. brz. i potok b. n., uprowadzajacy wody z calego! obszaru T. Wznies. 208 mt. na pld. w dolinie Dniestru, 220 mt. w srodku, 346 mt. na granicy pln. w lesie „Gaje". Wlasn. wiek, ma roli or. 351, lak i ogr. 36, past. 41 mr.; wl. mn. roli or. 1399, lak i ogr. 130, past. 330, lasu 248 mr. W r. 1880 bylo 206 dm., 1015 mk. w gminie, 4 dm., 25 mk. na obsz. dwors. (834 gr.-kat., 146 rz.-kat., 60 izrael.; 1002 Rusinów, 31 Polaków, 7 Niemców). Par. rz.-kat. w Usciu Zielonem, gr.-kat. w miejscu, dek. usciecki. We wsi cerkiew p. w. sw. Trójcy i kasa pozycz, gm. z kapit. 1220 zlr. Troseianczyk, ws przy ujsciu rzki Tro-scianca (Gordyjówki) do Bohu, pow. olhopol-ski, okr. poi. Berszada, gm. i par. kat. Obo-dówka, ma 194 osad, 1142 mk., 1648 dz. ziemi wlosc., 96 cerkiewnej, dworskiej z Gordy-jówka 1940 dz. Posiada cerkiew z 1530 parafianami. Nalezy do Sobanskich. Por. Cy~ fatlówka.
Trybuchowce ., ws, pow. buczacki, 5 kim. na pld.-wsch. od Bu-czacza (sad, st. poczt, i dr. zel.). Na pln. leza Pilawa i Pyszkowce, na z ach. Buczacz, na pld. Cwitowa, na wsch. Polówce i Dzuryn 'obie w pow. czortkowskim). Wschód, czesc obszaru przeplywa Olchowiec (dopl. Strypy), tworzacy w obrebie wsi dwa stawy. W dolinie Olchowca leza zabudowania. Wznies, na pld.-wsch. 382 mt. Wlasn. wiek. ma roli or. 1624, lak i ogr. 170, past. 45, lasu 814 mr.; wl. mn. roli or. 4746, lak i ogr. 663, past. 52, lasu 2 mr. W r. 1880 bylo 476 dm., 3128 mk. w gminie; 19 dm., 135 mk. na obsz. dwór. (2327 gr.-kat., 812 rz.-kat., 109 izr., 5 in. wyzn.; 1965 Rusinów, 1295 Polaków). Par. rz.-kat. w Buczaczu, gr.-kat. w miejscu, dek. czortkowski. Do par. naleza: Zawadka, Cwitowa, Pyszkowee i BorsKCzówka. We wsi cerkiew p. w. sw. Paraskewii, szkola etatowa l-klas,, kasa pozycz, gra. z kapit. 4550 zlr., gorzelnia, browar i mlyn z foluszem.
Uniz, ws, pow. buczacki, 32 kim. na pld. od Buczacza, 14 kim. na pld. od Potoku Zlotego (sad pow.), 10 kim. na pln.-wsch. od urz. poczt, w Niezwiskach. Na wsch. leza Kopa-czynce i Kunisowce, na pld. Korniów i Ra-kowiec (wszystkie w pow. horodenskim), na pln. Wozilów (pow. buczacki). Ws jest oblana Dniestrem od pln.-zach., pld.-zach., pld. i wsch. Zabudowania leza nad rzeka. Obszar przewaznie lesisty. Wlasn. wiek. ma roli or. 337, lak i ogr. 3, past. 56, lasu 581 mr.; wl. mn. roli or. 288, lak i ogr. 53, past. 5, lasu 6 mr. W r. 1880 bylo 64 dm., 290 mk. w gm., 14 dm., 74 mk. na obsz. dwors. (268 gr.-kat., 51 rz.-kat., 45 izr.; 325 Ruskich, 20 Polaków, 19 Niemców). Par. rz.-kat. w Potoku Zlotym, gr.-kat. w Luce. We wsi jest cerkiew p. w. sw. Mikolaja. W r. 1890 znaleziono tu piec kociolków bronzowych róznej wielkosci. Opis i rysunki podal Wlad. Przy-byslawski, w art. „Skarb bronzowy" (w „Tece konserwatorskiej", Lwów, 1892, str. 30). Znaleziono tu równiez dwa szczatki kamiennych toporo-mlotów, o czem Wlad. Przyby-slawski podal wiadomosc („Teka konserwat.", str. 154).
konie 12tomu
Welesniów, ws, pow. buczacki, 18 kim. na )ld.-zach. od Buczacza, 8 kim. na pld. od Mo-nasterzysk (sad pow. i urz. poozt.). Na pln. eza Dubienko i Barysz, na wsch. Barysz, na ld. Zaleszczyki Male (al. Zalesie), na zach. Comarówka. Zach. czesc obszaru przeplywa Łoropiec, lewy dopl. Dniestru, W jego dolinie eza zabudowania. Wznies, siega na wsch. o 387 nit. Wlasn. wiek. ma roli mr. 48, lak i ogr. 7, pastw. 93, lasu 272 mr.; wlasn. mn. roli or. 345, lak i ogr. 192, pastw. 24 mórg. W r. 1880 bylo 106 dm., 598 mk. w gm.; 3 dra., 15 mk. na obsz. dwór. (461 gr.-kat., 146 rz.-kat., 6 izr.; 572 KUS., 35 Po]., 6 Niem.). Par.' rzym.-kat. w Baryszu, gr.-kat. w miejscu, dok. buczacki. Do par. naleza: Dubienko i Zalesie. We wsi cerkiew p. w. sw. Mikolaja i szkola etat. 1-klas. Lu. Dz
Wierzbiatyu, ws, pow. buczacki, 10 kim. na zach. od Buczaeza (sad. pow.), 3 kim. na pln. od urzed. poczt, w Baryszu. Na pln. leza Jezierza-ny, na wsch. Buczacz, na pld. Barysz, na zach. Bortniki. Srodkiem obszaru plynie od pln. na pld. doplyw Dniestru: Baryszka. Na praw. brz. tej rzeczki leza zabudowania wsi. Na wsch. wzgórze Wierzbiatyn (386 mt.), na pld., na granicy Barysza, Lysa góra (394 mt.). Wlasn. wiek. ma roli orn. 393, lak i ogr. 48, pastw. 7, lasu 56 mr.; wlasn. mn. roli orn. 488, lak i ogr. 29, past. 11, lasu 4 mr. W r. 1880 bylo 62 dm., 377 mk. w gm., 7 dm., 26 mk. na obszarze dwors., (348 gr.-kat., 40 rz.-kat., 15 izr.; 359 Rus., 29 Poi., 15 Niem.). Par. rz.-kat. w Baryszu, gr.-kat. w Jezierzanach. We wsi jest cerkiew p. w. sw. Michala, szkola l-klas. i kasa poz. gm. z kapit. 660 zlr. Lu. Dz.
Wozilów, ws, pow. buczacki, 28 kim. na pld.-zach. od Buczacza, 9 kim. na pld.-zach. od sadu pow. i urzedu poczt, w Potoku Zlotym. Na pln.-zach. lezy Snowidów, na pln.-wsch. Ko-seielniki, na pld.-wsch. Uniz, na pld.-zach. Piotrów (dwie ostatnie wsi w pow. horodenskim). Wzdluz granicy pld. plynie Dniestr a wzdluz granicy pld.-wsch. doplyw Dniestru, Potok Zloty. Zabudowania wiejskie leza na pld.-zach., nad Dniestrem. Dolina Dniestru wznies. 174 mt. npm. Na pln. dochodzi wznies, do 333 mt.
Wlasn, wiek. ma roli or. 186, lak i ogr. l, past. 46, lasu 247 mr.; wl. mn. roli or. 674, lak i ogr. 17, past. 12, lasu 2 mr. W r. 1890 bylo 104 dm., 539 mk. w gm., 6 dm., 41 mk. na obsz. dwór. (550 gr.-kat., 20 rz.-kat., 10 izr.; 560 Rus., 20 Poi.). Par. rz.-kat. w Potoku Zlotym, gr.-kat. w Snowidowie. We wsi jest cerkiew. Z zakladów przemyslowych istnieja tu gorzelnia i mlyn. IM. Dz.
Wyczólki z Podwyczólkami, ws, pow. bu-czacki, 24 kim. na zach. od Buczacza, 5 kim. na zach. od sadu. pow. i urzedu poczt, w Monaste-rzyskacli. Na pln. lezy Huta Stara, na wsch. Monasterzyska i Berezówka, na pld. Koroscia-tyn i Zadarów, iia zaeh. Krasiejów i Jarhorów. Wody z pln. czesci obszaru plyna malemi strugami na wsch. i daza do Koropea. Zabudowania wiejskie leza na pln.-wsch. Pld. czesc obszaru lesista. Wlasn. wiek. ma roli orn. 333, lak i ogr. 3, past. 97, lasu 1265 mr.; wl. mn.roli or. 431, lak i ogr. 456, pastw. 51, lasu 6 mr. W r. 1890 bylo 130 dm., 911 mk. w gm., 16 dm., 161 mk. na obszarze dwór. (877 gr.-kat., 115 rzym.-kat., 80 izrl., 900 Rus., 172 Poi.). Par. rzym.-kat. w Monasterzyskach, gr.-kat. w Jarhorowie. We wsi jest cerkiew, p. w. sw. Michala, szkola l klas. i gorzelnia. Lu. Dz.
Zadarów, ws, pow. buczacki, 30 klin. na zach. od Buczacza, 12 kim. na pld.-zach. od sadu pow. w Monasterzyskach, 6 kim. na pln.~ wsch. od urzedu poczt, w Usciu Zielouetn. Na pla. leza Krasiejów i Wyezólkl, na wsch. Koro-sciatyn, na pld. Lazarówka, Niskplyzy i Uscie Zielone, na zaeh. Miedzygórze. Srodkiem wsi plynie Zlota Lipa od pln. na pld. W jej dolinie leza zabudowania wsi, przewaznie na lew. brzegu. Na zach. folw. Monastyrek. Wlasn. wiek. ma roli or. 375, lak i ogr. 74, past. 177, lasu 383mr.;wl.mn.roji or. 658, laki ogr. 175, past. 220 mr. W r. J890 bylo 208 dm., 1302 mk. w gm., 1] dm., 74 mk. na obszarze dwór. (39 rzym.-kat., 1322 gr.-kat., 15 izr., 1321 Rus., 55 Poi.). Par, rzym.-kat. w Usciu Zielonem, gr.-kat. w miejscu, dek. ujski (Uscie). Do par. naleza Lazarówka i Komarówka. We wsi jest cerkiew. Niegdys stal tu klasztor bazylianów, zalozony w XVI w. Klasztor ten zniesiono w r. 1818 i przylaczono do Buczacza. We wsi jest szkola 1-klas., kasa poz. gm. z kapit. 3884 zlr., gorzelnia, browar i'mlyn. Lu. Dz.
. Zalesie Eoropieckie, ws, pow. buczacki, 18 kim. na pld.-zaeh. od Buczacza, 18 kim. na pln.-zach. od sadu pow. w Potoku Zlotym, 9 kim. na pld. od urz. poczt, w Monasterzyskach. Na pln.-zaeh. i pln. lezy Welesniów, na wsch. i pld. Pu-zniki, na pld.-zaeh. Majdan. Pln.-zach. czesc obszaru przeplywa Koropiee, w którego dolinie
leza zabudowania. Wlasn. wiek. ma roli or. 211, lak i ogr. 47, pastw. 55, lasu 301 mr.; wl. mn. roli or. 209, lak i ogr. 217, past. 6, lasu 11 mr. W r. 1890 bylo 71 dm., 408 mk. w gm., 5 dm., 31 mk. na obszarze dwór. (291 gr.-kat., 128 rzym.-kat., 20 izrael.; 348 Rus., 91 Poi.). Par. rzym.-katol. w Baryszu, gr.-kat. w Wele-sniowie. We wsi jest cerkiew, szkola l klas. i kasa poz. gm. z kapit. 371 zlr.
Zielona 1.) czesc Kudryniec, pow. borsz-ezowski, 2.) Z., czesc Olehowea, pow. borsz-czowski. 3.) Z., ws, pow. buezacki, 8 kim. na pln. od sadu pow. w Buczaczu, 5 kim. na pld.-wseh. od urz. poczt, w Osoweaeh. Na zach. lezy Przewloka, na pln. Petlikowee, na pld.-wsch. Pilawa, na pld. Nowostawce i Zurawiec. Wzdluz granicy wsch. plynie Olchowiec. Zabudowania wsi leza na zach. Wlasnosc wieksza (konwentu bazylia-nów w Buczaczu) ma roli or. 390, lak i ogr. 34, past. 4 mr., wl. mn. roli or. 1000, lak i ogr. 130. past. 38 mr. W r. 1890 bylo 133 dm., 841 mk. w gm., 5 dm., 19 mk. na obsz. dwór. (825 gr.-kat., 17 rz.-kat., 18 izr.; 829 Rus., 31 Poi). Par. rz.-kat. w Buczaezu, gr.-kat. w miejscu, dek. buezacki. Do par. nalezy Dzwinogród. We wsi jest cerkiew p. w. Narodzenia N. M. P., szkola 1-klas. i kasa pozycz, gm, z kapit. 1980 zlr.
Zubrze, potok, ob. Ziibrza. Zuhrzec, ws, pow. buezacki , 12 kim. na >ld.-zach. od urz. pocz. w Buczaczu, 11 kim. la pln.-zach. od sadu pow. w Potoku Zlotym.
pln. lezy Barysz, na pln.-wsch, Zyznomierz, na wsch. Soroki i Leszczance, na pld. Sokolów Porehowa, na pld.-zacli. Porehowa, na zach, ^uzniki. Zaeli. czesc obszaru przeplywa pot. Jarysz, srodkiem zas plynie doplyw Barysza. W dolinie tego doplywu leza zabudowania wsi. Wlasn. wiek. ma roli or. 895, lak i ogr. 106, >ast. 34, lasu 508 mr,; wl. mn. roli or. 1312, lak i ogr. 371, past. 62 m r. W r. 1890 bylo 273 dm., 1616 mk. w gm., 9 dm., 42 mk. na obszarze dwór. (1552 gr.-kat., 69 rz.-kat., 2 izr.; 1570 Rus., 88 Poi.). Par. rz.-kat. w Baryszu, jr.-kat. w miejscu, dek. buezacki. Do par. na-!ez% Iwanów, Kowalówka i Baryszka, We wsi jest cerkiew p. w. sw. Michala, szkola l-klas., kasa poz. gm. z kapit. 3149 zlr. 5 mlyn. Lu. Dz. Zubrzeckie Pasieki, pow. lwowski, ob. Pasieki 6).
Zurawince, ws, pow. buczacki, 5 kim. na pln. od sadu pow. i urz. poczt, w Buczaczu. Na pln. lezy Zielona, na pld.-wsch. Dzwinogród, na pld. Rukomysz i Buczacz, na pld.-zaeh. Przewlo-ka. Srodkiem wsi plynie Strypa. W jej dolinie leza zabudowania wiejskie. Wlasn. wiek. (probostwa lacinskiego w Buczaczc) ma roli or. 211, lak i ogr. 4, pastw. 22, lasu 41 mr.; wl. mn. roli or. 542, lak i ogr. 35, pastw. 79, lasu 116 mr. W r. 1890 bylo 93 dm., 708 mk. w gm., 4 dm., 19 mk. na obsz. dwór. (688 gr.-kat., 31 rzym.-kat., 8 izr.; 697 Rus., 30 Poi.). Par. rzym.-kat, w Buczaczu, gr.-kat. w Ruko-myszu. We wsi jest cerkiew, szkola 1-klas. i kasa poz. gm. z kapit. 2800 zlr. Lu. Dz.
Zyznomierz, ws, pow. buczacki, 5 klin. na pld. od sadu pow. i urz. poczt, w Buezacza. Na pln.-wsehód lezy Buezacz, na wschód Trybu-howce, na pld. Soroki, na pld.-zach. Zubrzec, na zach. Barysz. Wody plyna na wschód do Strypy. Wlasn. wiek. ma roli or. 691, laki ogr. 60, past. 62, lasu 858 mr.; wl. mn. roli or. 905, lak i ogr. 269, past. 17, lasu 13 mr, W r. 1890 bylo 188 dm., 1107 mk. w gm., 13 dm., 2 mk. na obsz. dwór. (2009 gr.-kat., 58 rz.-kat., 22izr.; 2012 Rus., 77 Poi.). Par. rz.-kat. w Buezaczu, gr.-kat. w miejscu, dek. buczacki. We wsi jest cerkiew, szkola l-klas. i kasa poz. gm. z kapit. 2536 zlr. Niegdys istnial w Z. klasztor bazylianów, w lesie, sród skal nad Stry-pa, miedzy Z. a Buczaczem, zalozony w polowie XVI w., moze i wczesniej. Miedzy r. 1606 a 1607 wyposazyli klasztor zyznomierski Stefan Potocki i zona jego Mogilanka, W r. 1724 przylaczono go do klasztoru buczaeklego. Odtad poczal upadac, z budowy tej pozostaly zaledwie slady (Slowo, Lwów, 1865, Nr. 71).
koniec 14 tomu
dopiski tom 15
Barysz, mstko, pow. buczacki. W r. 1578 jlacl szosu fl. 4, od 10 plugów, 10 rzem. Wraz z Buczaczem nalezy do Jazlowieekich
Buczacz, miasto. K. 1443 w Waradynie (Wegry), król Wladyslaw zabezpiecza swemu dworzaninowi Michalowi „de Buczaca" 100 grz. na wsi królewskiej Zloezów. (Kod. dypl. poi. I, 327). W r. l.r>15 placi czopowego 3 |rj2yw. R. 1578 daje szosu fl. 12, gr. 24, od 13 rzem., 4 wlóczegów, 2 komór., 4 popów, 41 plugów, 25 zagr., 2 piekarzy. Czopowego fl. 96 gr. 18. „Bnczaez w Galicyi" (Rola n. 32 r. 1885).
Horodenka, mto pow. w Galicyi. W roku 1579 ws nalezaca do dóbr Buczackich, placi od 19 plugów, 2 popów
tom16
Monasterzyska, mstko, pow. bnczacki. Pierwotnie wlasnosc Buczackich, droga zamiany przed r. 1469 królewskie. Ob. Wojnilów.
Porchowa, ws, pow. buczacki. O tutejszej ciekawej grocie pisal W. Demetrykiewicz w pracy: „Groty w skalach Galicyi wschód. (Mate-ryaly antrop. archeol,, t. VI, 1903).
Welesirów, r. 1469 Wyelicznow, ws, pow. buczacki. Nadana przez Wladyslawa ks. opolskiego Buczackim. R. 1469 posiadaja z Cze-chowem, Zórawem i Petrylowem Michal Buczac-ki. W r. 1578 wlada tu Pomorzanski.
Zadarów, ws, pow. buczacki. Michal Bu-czacki przedstawia r. 1469 nadanie Wladyslawa ks. opolskiego, potwierdzone przez Wladyslawa króla wegier. na wsi: Zadorow i „Schino" w halickiem.