Początek książki...O Galicji ...Zdjęcia z kresów ..Mapy historyczne..Kresy wschodnie Księgarnia “Kresy Wschodnie”

Początek

Powiat: PODHAJCE

Powierzchnia 1.046 km* — Ludność 81.998.

Podhajce miasto powiatowe, mieszkańców 6,049. Stacja kolejowa w odległości 2 km. od miasta, dorożki w cenie 1zł. 50 gr. Z Podhajec do Brzeźan kursuje autobus. Hotele: Grossa, pokój 3—4 zł, Restauracje: »Ziemiańska«, Kamińskiego i Bruńca, obiady do 2 zł. Urzędy państwowe i samorządowe: Starostwo, Sąd po» wiatowy, Urzędy skarbowe, “ Urząd pocztowo-telegr,. Inspektorat szkolny, Bow. Komenda P. P., Wydział Po­wiatowy, Zakłady naukowe: Pryw. Gimnazjum. Insty­tucje ekonomiczne i finansowe; Składnica Kółek rolni­czych, Tow. »Rolnik«, Koop. »Sojuz«, Kasa rolnicza.

61

Organizacje sportowe i społeczne: Tow, »Sokół«, Związek strzelecki, miejscowy Oddział Wojewódzkiego Towa» rzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.

Podhajce, położone nad rzeką Koropiec, która tu tworzy wielki staw, należały dawniej do znaczniejszych miast. W roku 1675 zniszczył je doszczętnie Ibrahim Szyszman-pasza w czasie nieudałej wyprawy na Lwów.

W mieście posiadającem niegdyś 5 świątyń, zasługuje na uwagę kościół parafialny zbudowany w r. 1634, wykazujący mimo licznych przeróbek, jakie wskutek pożarów musiano dokonać, pierwotny swój styl gotycki. Wieża frontowa została z końcem XVIII wieku znacznie zniszczona. W kościele pochowany Stanisław Rewera Potocki.

Z dawnego zamku Czartoryskich pozostały fundamenty i część baszty wśród budynków obecnego browaru,

Cerkiew fundowana przez Annę z Mohyłów Potocką, została zbudowana z końcem XVII wieku, Po­dobna do niej bożnica miała być pierwotnie kościołem ormiańskim, w tym samym czasie i zapewne przez tych samych architektów wzniesionym. Na jej wewnętrznych ścianach jeszcze dzisiaj są widoczne ślady malowideł kościelnych, a drzwi obecnie zamurowane prowadzą na chór.

Na cmentarzu żydowskim stare nagrobki, sięgające Jeszcze początków XV stulecia.

Do budowli pamiątkowych należy dom, dawna wła­sność Czartoryskich, w której mieszkał dłuższy czas genialny nasz muzyk Chopin.

Poza miastem na polach w kierunku wsi Białokrynicy wznosi się dość wyraźnie jeszcze zarysowująca się mo­giła z kamiennym krzyżem pamiątkowym, usypana na dawnem pobojowisku w roku 1667. — Przez 17 dni bronił się tu kroi Jan III Sobieski przed Turkami i Kozakami, zadając im ciężkie straty.

Na południowy-zachód 10 km. od Podhajec położone w jarze Złotej Lipy miasteczko Zawałów, stara osada, znana już w XV wieku jako własność Buczackich.

Na zboczu jaru, ruiny zamku zbudowanego z początkiem XVII wieku przez Makowiecktch. Był to pię-trowy budynek z trzema pięctobocznymi basztami po rogach, w czwartej mieściła się kaplica. W roku 1675 zniszczył zamek jak i pobliskie Podhajce, Ibrahim pasza. Odnowiony wkrótce przez hetmana Stanisława Jabłonowskiego, stanowi zamek ważną podstawę do jego działań wojennych przeciwko Turkom. Do wojny euro­pejskiej zamek był zamieszkały, posiadał większą bibljotekę, oraz cenne pamiątki, zgromadzone przez właściciela Aleksandra Raczyńskiego. w roku 1915, znajdując się na Ijnfi bojowej, został on wskutek ostrzeliwania znacznie uszkodzony, a jego urządzenie zrabowane. Cofające się w roku 1917 wojska rosyjskie, podpaliły w międzyczasie odrestaurowany zamek i w ten sposób ostatecznie do­prowadziły ten czcigodny zabytek do ruiny.

W Szumlanach zasluguje na uwagę stary dwór z podziemnymi lochami, w Horcżance kościół zbudowany w 1727 roku.

Krzyże pamiątkowe wzniesione w Wierzbowie i Hołhoczu przypominają ludności, iż okolice te były pusto­szone przez Tatarów.

Na wschód od Podhajec w odległości 17 kim. leży nad rzeką Strypąn Zarwanica. znane miejsce odpustowe w cerkwi zbudowanej w roku 1754 cudowny obraz Matki Boskiej.

Pod Wiśniowczykiem, 18 km. od Podhajec, stoczył w roku 1684 hetman Jabłonowski bitwę z Turkami, Z daw­nego zamku niema śladu, zachował się tylko stary dwór, w kościele z XIX wieku dwa cudowne obrazy,

W Burkanowie kościół zbudowany w 1821 r. pobliskie Złotniki posiadały zamek, stanowiący siedzibę znanego rodu Wilczków.Początek

Książka..O Galicji ...Zdjęcia z kresów ..Kresy wschodnie GrzymałówInterakcyjna mapa Polski i świata