Początek książki...O Galicji ...Zdjęcia z kresów ..Mapy historyczne..Kresy wschodnie Księgarnia “Kresy Wschodnie”

Początek

Powiat: KOPYCZYŃCE

Powierzchnia 873 km² — Ludność 85,991,

Kopyczyńce miasto powiatowe, ludność około 8.000, na linji kolejowej Tarnopol—Czortków. Stacja kolejowa 2 km. od miasta, dorożki w cenie 2 do 2'5o zł. Hotele: Kupferbergowej, Katza, Hauslingerowej. Restauracje: Kołka Rolniczego, Tarnawskiej, Pteryckiej, Urzędy pań­stwowe i samorządowe: Starostwo, Władze wojskowe, skarbowe. Urząd pocztowe-telegraficzny, Inspektorat szkolny, Pow. Komenda Policji Państw., Wydział Po­wiatowy. Instytucje ekonomiczne i finansowe: Składnica kółek rolniczych, Spiłkowa Torhowla, Narodny Dom, Kasa Stefczyka, Okręgowe Towarzystwo Rolnicze. Or«ganizacje sportowe i społeczne: Sokół, Związek Strzelecki, Tow, Szkoły Ludowej , Bursa im. . Słowackiego, miejscowy Oddział Wojewódzkiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego.

W mieście ruiny zamku z XVII w., o których brak bliższych wiadomości. Kościół z roku 1805 w stylu cesarstwa, z piękną dzwonnicą empirową.

Na północ od Kopyczyniec Chorostków na linji kolejowej Tarnopol—Kopyczyńce, 3 km. do stacji kole­jowej. Dwa zajazdy. Handle do śniadań: Pełykanowicz i w .Kółku Rolniczem. Nad miastem góruje wieża wznie­sionego w roku 1854 kościoła w stylu romańsko-gotyckim. Cerkiew z klasycznym doryckim portalem z 1837 ^r-Na środku miasta w rynku ratusz o dwóch charakte­rystycznych wieżach. W dużym parku pałac Siernień-skich-Lewickich z XIX w. Stajnia koni wyścigowych. W okolicy odkopano groby kamienne, skrzynkowe i kur­hany zbadane przez G. Ossowskiego i B. Janusza z epoki neolitycznej. Krajobraz stepowy.

Hysiatyn — stacja kolejowa w miejscu — hoteli i gospod brak. Przed wojną stolica powiatu. •

Miasto znane już w historji, w w. XVI było często napadane i łupione przez Turków i Tatarów. Od r. 1672—1697 należało do Turcji. Z tych czasów zacho­wały się: ratusz barokowy i bożnica. Ratusz zbudowany z ciosowego kamienia w formie kwadratu z naro­żami i 4 bramami w części środkowej. Bożnica należąca do najciekawszych okazów bożnic w Województwie Tarnopolskiem/ wzniesiona prawdopodobnie w w. XVII (pierwszej połowie) przystosowana swą budową do obrony, o czem świadczą otwory strzelnic. Budowa ta posiada specyficzne cechy architektury wschodniej i zwraca szczególną uwagę swojemi oknami, arkadami, attylq, wie­życzkami z kopułkami i dekoracją w postaci pęków liści. Bardzo oryginalna cerkiew, przerobiona z meczem, zao­patrzona w strzelnice. Kościół rzym.-kat. z 1610 r. z dekoracją renesansową -w postaci fryzu doryckiego. Szczyty fasad zostały zeszpecone w czasie restauracji. W okolicy liczne kurhany tatarskie i kozackie.

Z2. Husiatyn. Bożnica stylowa.

Po stronie północnej, przy urwistym brzegu Zbrucza ruiny zamku. Zamek zbudowany około 1630 r. systemem fortallcjowym przez hetmana Marcina Kalinowskiego wojewodę bracławskiego, został przez tegoż wspaniale wyposażony i utrzymany. W r. 1648, kiedy hetman pod Korsuniem ciężko ranny poszedł w tatarską niewolę — zamek został przez czerń kozacką doszczętnie zniszczony po uprzednin złupieniu go. Następnie odbudowany stawił czoło Kozakom i Tatarom w r. 1653, a w r, 1655 na­wale moskiewskiej pod Buturlinem, który zamek mocno nadwyrężył. Zrestaurowany, ważną odegrał rolę w woj-nach tureckich w latach 1672, 75 i 80. W wieku XVIII służył na mieszkanie rodzinie Kalinowskich tak, że w r. 1795 posiadał jeszcze pierwotny wygląd, W drugiej połowie XIX w. zamek został z ogólnych dóbr wydzielony i sprzedany miejscowemu rabinowi »cudotwórcy«, który wpro­wadził tu zmiany przez dostosowanie zamku na własną siedzibę i bożnicę. Wojna światowa zniszczyła doszczętnie siedzibę cudotwórcy, dzięki czemu ruiny pozwalają do­patrzyć się pierwotnej struktury i wyglądu.

Za miastem godny uwagi »Grabnik«, ruiny pałacu Gołuchowskich położone wśród pięknego parku.

Na południe 7 kim. od Husiatyna w Sidorowie wznoszą się na cyplu wzgórza okazałe ruiny zamku niegdyś Kalinowskich, pochodzącego z XVII w. Zamek ten był wielokrotnie zdobywany przez Turków, Tatarów, Kozaków i jeszcze do końca w. XVIII był zamieszkały. Zamek zbudowany z łamanego kamienia, w formie wy­dłużonego prostokąta, z kilkoma basztami. Jedna z tych baszt była trójkątną na trzy piętra wysoką z kazama­tami parterowemi zaopatrzonemi w strzelnice t ubikacjami mieszkalnemi na piętrach, a obok znajdowały się dwie półokrągłe potężne baszty, które razem tworzyły najsil­niejszą i najlepszą do. dziś zachowaną część zamku. Po­nadto zewnętrzne ściany zamku były wzmocnione od strony zachodniej trzema, od wschodniej zaś dwoma basztami piętrowemi zaopatrzo­nemi w strzelnice

Nad wejściem do bramy wjazdowej znajdującej się w środkowej baszcie zachodniej, widnieją herby i napisy łacińskie. Wewnątrz murów zamkowych znajdowały się jednopiętrowe budynki mieszkalne, a pod budynkami ob­szerne piwnice.

Kościół w Sidorowie wzniesiony przez Kalinowskiego Marcina w połowie XVIII w. w stylu barokowym, zwraca

uwagę swoją charakterystyczną budową na rzucie tarczy herbowej fundatora.

We wsi Czarnokońce wielkie znaleziono groby skrzynkowe z epoki neolitycznej, w Kociubińczykach znaleziono ślady słowiańskiego horodyszcza, W Liczkowcach, na północ od Husiatyna <6 km.>, obok kościoła w stylu renesansowym, resztki ruin zamku z ruin tych wystawiono kościół i plebanję. Na cmentarzu piękne pomniki grobowe. Horodnica. Był tu dawniej kościół jezuicki, obecnie cerkiew w stylu barokowym w ołtarzu cenny obraz Matki Boskiej włoskiego pędzla/ jako wotum na obrazie zawieszony pierścień Kościuszki. Koło Horodnicy, Postołówki, Rakówkąta, znaleziono liczne wykopaliska z epoki neo!:tu, oraz tureckie szable i pu« hary z XVII w.

Na wschód, ciągnie się grzbiet Miodoborów ze świętą Góra słowiańską »Bohutem«, gdzie miała stać gontyna Światowida. Posąg jego znaleziono w r, 1847 w Zbruczu u stóp góry. Obecnie znajduje się w zbiorach Akademji Umiejętności w Krakowie. Na Kruhlej górce otoczony wałami czworobok— podobno ofiarny ołtarz pogański"Początek

Książka..O Galicji ...Zdjęcia z kresów ..Kresy wschodnie GrzymałówInterakcyjna mapa Polski i świata