Polecmy Wystawianie Świadectw Charakterystyki Energetycznej budynków oraz lokali.Badania termowizyjne Wystawianie Świadectw Charakterystyki Energetycznej budynków oraz lokali. Badania termowizyjne


Książka..O Galicji Zdjęcia z kresów ..Kresy wschodnie Grzymałów Mapy historyczne Świdnica

filmy taneczne filmy turniejowe taniec towarzyski współczesny nowoczesny klub taneczny swidnica wspolczesnyFilmy TanecznePielgrzymkaTermowizja


Tekst Niemiecki

Tekst Polski tłumaczony z przez translatora

3. Bialoboki

Im Osten schließt sich mit einer bedeutend kleineren Gemarkungsfläche das Dorf Bialoboki an das Waldhufendorf Gac an (Plan 1). Urkundlich ist bisher nichts über das Alter dieser Siedlung bekannt. Die frühesten Angaben über „Bialoboki" stammen aus dem Jahr 1515 und sind bei Jablonowski verzeichnet 43. 1589 erscheint es in derselben Quelle als Besitz des Griechen „Constantin Kornath", dem im 17. Jh. ein großer Teil der früheren Landshuter Grundherrschaft, z. B. auch Markowa, gehörte.

a) Die Flur- und Dorfform

Für die Größe der Gemarkung von 641 ha erscheint die Zahl von 6 Hufen für das Jahr 1515 und 4^2 Hufen für das Jahr 1589 auffallend klein. Bedeutender ist dagegen die Zahl der übrigen landwirtschaftlichen Betriebe: 4 Gärtner ohne Acker, 5 Einheger mit Vieh, 7 arme Einlieger. Diese Zahlen werden verständlich bei der Betrachtung des Katasterplanes (Plan 9). Die Siedlung Bialoboki gehört zum Typ der Gutsdörfer, denn rund zwei Drittel der Fläche sind im Besitz des Gutes. Der weitaus kleinere Teil der Ackerfläche ist Besitz der kleineren Wirtschaften des Dorfes, das 1931 126 Häuser mit 661 Einwohnern zählte. Der nördlich der Straße liegende Dorfteil ist der ältere. Nach dem Flurbild besaßen die hier ansässigen Bauern wenige Morgen Land, die sich rückseitig direkt an ihren Bauplatz anschließen. Im Osten, und Norden sind diese Feldstücke durch die Äcker des Gutes begrenzt. Die Bauenäcker im Westen sind am größten und verlaufen in einem Bogen von durchschnittlich knapp i km Länge bis zu einem westostgerichteten Feldweg. Jenseits dieses Weges beginnen von neuem bäuerliche Ackerstreifen, deren Besitzer im Dorf verstreut wohnen. Diese rund 38ha große, in schmale Streifen mittlerer Länge aufgeteilte Flur wird von den Bauern Bialobokis „Przymiarki" genannt. Es sind also die Überscharen. Der Ausdruck „Überscharen" stammt ja bekanntlich von den bei der Ausmessung der Hufen des Waldhufendorfes übriggebliebenen, meist an der Grenze der Gemarkung gelegenen Flächen, die zusätzlich verteilt oder an Gärtner und Handwerker abgegeben wurden. Später ist dieser Flurname auch auf Dörfer anderer Flurformen übertragen worden 44, so auch in Biatoboki. Die zwischen den Überscharen und der westlichen Gemarkungsgrenze hegenden blockformigen Feldstücke sind zu Ackerland umgepflügte ehemalige Wiesenflächen.

- Das Dorf liegt in einem kleinen Nebentälchen des Marköwkabaches; seine Achse ist eine zur Landstraße senkrecht verlaufende Straße, die sich nach Norden plötzlich gabelt, um einen Platz mit Dorfteich, dessen dritte Seite von Höfen abgeschlossen wird, einzufassen (Bild 21).

Die Straßengabel endet in Feldwegen, die sich tief in das Lößland eingeschnitten haben, das von Norden her mit einem kleinen Höhenunterschied gegen das Bachtal absetzt.

Die nördlichsten Häuser schmiegen sich schon in die Lößschluchten hinein. Längs der Straße und der Nebenwege stehen die Häuser der Kleinbauern, Gärtner und Häusler, von denen ein großer Teil täglich als Lohnarbeiter auf dem Gut beschäftigt ist, während in Zeiten landwirtschaftlicher Arbeitsspitzen die ganze Dorfbevölkerung auf dem Meierhof tätig ist.

Im äußersten Südosten der Gemarkung liegt noch ein Dorfteil Bialo-bokis, der „Chalupki" genannt wird (Bild 22). Er stellt eine jüngere Abbaureihe, wahrscheinlich noch des 18.Jhs.,dar. Auch hier liegt hinter jedem Hof ein dazugehöriges Feldstück. Die Achse dieses Dorfteiles bildet die Straße, die von Bialoboki nach Oströw im Südosten führt und der, mal traufseitig, mal giebelseitig, die Höfe zugewandt sind.

Der vom Gut, das an der Biegung der Landstraße nach Przeworsk steht, am weitesten nach Nordosten entfernt liegende Teil der Nutzfläche ist als jüngster unter die Bauern in schmale, lange Streifen, die von der Straße aus zugängig sind, aufgeteilt worden.

Diese Flur wird „Cwierci" genannt, und der Flurname bedeutet wohl, daß jeder Neuerwerber ursprünglich einen viertel Morgen erhielt. Während nach der Lage der Felder bisher eine Trennung in die Grundbesitzer des eigentlichen Dorfes und des jüngeren Dorfteiles bestand, haben Kiembauern beider Dorfteile Anteile in dieser Flur.

Auch durch die Erbteilungen seit der zweiten Hälfte des vergangenen Jahrhunderts ist eine stärkere Vermischung in der Lage der Ackerstücke beider Dorfteile eingetreten, und die Zerstreuung der einzelnen Felder eines Besitzes hat so stark zugenommen, daß z. B. der Eigentümer des Gehöftes Nr. 37 (Plan 9c) seinen 7 Mrg. großen Grundbesitz an 6 verschiedenen Stellen in der Gemarkung liegen hat.

Das Gut, das mit seinem in große Schläge eingeteilten Land dem Dorf seine Note gibt, liegt wenig erhöht östlich des Dorfes an der Straße und hat eine prachtvolle, weite Aussicht nach Süden über das hügelige Vorkarpatenland und die sich davor langziehende, breite Talmulde des Marköwkabaches. Seine wenigen, aber großen Wirtschaftsgebäude werden von Norden her durch eine kleine, parkähnliche Anlage abgeschlossen.

- Im westlichen Winkel zwischen Dorfachse und Landstraße stehen Ruinen eines alten Hofes, des „Schlosses" der im 16. und 17. Jh. hier ansässigen Familie Korniakt, über die noch heute im Dorf eine Unzahl Legenden umlaufen.

- Daneben stehen Schulhaus und der einzige Laden Bialobokis,

- Eine eigene Kirche besitzt das Dorf nicht; früher gehörte es zur Pfarrgemeinde von ürzejowice und seit der Errichtung der Pfarre im näheren Oströw zu dieser Paraphie.

- Die geringe Größe des Dorfes und der Gemarkung, die beherrschende Lage des Gutes und sein überwiegender Anteil an der Ackerfläche, das Vorhandensein nur kleiner Gehöfte und das Fehlen einer eigenen Kirche sind die typischen Zeichen des Gutsdorfes, das Bialoboki darstellt.

b) Die Hof- und Hausformen

Als Gutsdorf mit den für die galizischen Verhältnisse typischen Merkmalen

- Besitzverkleinerung und starker innerer Ausbau des Dorfes

- besteht die Bevölkerung nur aus Häuslern, Gärtnern und Kleinbauern, die fast alle in einem Arbeitsverhältnis zum Gut stehen. Demgemäß fehlen richtige Bauernhöfe, die wie in den Dörfern Markowa und Gac am stärksten landschaftsbildend wirken. Die Zahl der im Dorf vorhandenen Hausund Hofformen ist entsprechend sehr gering.

Nur ein einziger Hof (Haus Nr. 4) ähnelt durch Parallelstellung von Wohnhaus und Stall und die Kleinviehställe, welche den Hof abschließen, der Form der alten Höfe der beiden Nachbarorte, heute gehören nur noch 4 polnische Morgen zu diesem Besitz.

Alle anderen Gehöfte bestehen nur aus zwei Gebäuden (Plan 9 c) oder einem Wohnhaus mit angebauten Ställen und einem dahinterstehenden Strohschober (Plan 9b). Zu zehn Höfen gehören heute mehr als 5 Morgen, die größere Zahl der Betriebe besitzt im Durchschnitt i-4 Morgen. Zwei Einwohner Bialobokis sind Häusler völlig ohne Land.

- Den Hof einer heute 7 Mrg. großen, vor drei Generationen noch 12 Mrg. großen Wirtschaft zeigt Plan 90. Er liegt in der Anbaureihe, mit der Traufseite parallel zur Straße gerichtet. Das Wohnhaus zeigt den bekannten Grundriß mit einem durchgängigen Flur in der Mitte und zwei Stuben auf der einen und zwei Räumen auf der anderen Seite, von denen der eine allerdings als Stall dient.

Ein Verschlag für Schweine ist am Haus angebaut. Der eigentliche Stall und die einbansige Scheune mit Tenne bilden zusammen das zweite Gebäude, dem ein Keller mit kleinem Boden vorgebaut ist.

Die Ausmaße der Gebäude dieser zu den „reichsten Bauern" im Ort zählenden Familie Jan Superson stimmen ungefähr mit der Größe des Gärtner- und Handwerkerhauses des W. Inglot in Markowa, dem nur 3/4 Mrg. Land gehören, überein (Plan 6 a).

- Das Haus eines Gärtners von Bialoboki ist auf (Plan 9b) dargestellt. Es liegt im alten Dorf an der rechten Straßenseite auf halber Höhe, direkt vor der Reihe der Bauernhöfe, zu denen früher je 12 Mrg. gehörten.

Heute besitzt dieser Gärtner Superson 3 Mrg. Land; einen halben Morgen hat er vom Vater, der nur ein Stück Acker von einem Morgen Größe besaß, geerbt; zwei Morgen hat ihm seine Frau, die aus einer Bauernfamilie Biatobokis (Olbrycht) stammt, in die Ehe gebracht und einen halben Morgen konnte er sich später von dem Geld zukaufen, das er während jahrelanger Arbeit in Deutschland verdient hat. Die Breite des Hauses ist so gering, daß eine Trennung der Räume in zwei Stuben und zwei Kammern nicht möglich ist. Alle Räume haben Lehmfußböden. Die zwei Kühe stehen in einem niedrigen, an der einen Kammerseite angebauten Stall, und an der Rückseite des Hauses sind Kleinvieh und Geräte in einem Verschlag untergebracht.

Einzeln steht ein Strohschober da, der nur aus einem von Pfosten getragenen Dach besteht, also keine Seitenwände besitzt (Bild 25).

- Die neueren Häuser Bialobokis sind reine Blockhausbauten, während alle alten Häuser, auch die der ärmsten Leute, Ständerbauten oder auch ümgebinde-bauten sind. Göpel, Längsscheunen, Speicher, Windmühlen gibt es in dem kleinen Gutsdorf nicht. Auch die großen Linden sind fast verschwunden, und statt der Hecken um die Gehöfte finden wir sauber geflochtene Zäune, welche die Baustellen der eng neben- und hintereinanderstehenden kleinen Wirtschaften einfassen.

Die Weiden, die in den feuchten Bachgründen zahllos wachsen, werden als Material für Zäune, Wände der Wagen und viele Haus- undWirtschaftsgeräre verwendet:; das Holz, das aus den Wäldern der im Süden liegenden Ortschaften gekauft oder eingehandelt werden muß, übersteigt das Vermögen der Kleinbauern.

Das in allen polnischen Dörfern bevorzugte Baumaterial ist Holz, das in dieser völlig entwaldeten Landschaft so kostspielig ist, daß viele Häuser in Bialoboki aus Holzstämmen erbaut werden, welche zu Korniakts Zeiten zum Zwecke der Entwässerung der Dorfflächen in den Boden eingelassen waren.

Auch die Bewohner Bialobokis tragen zum Teil deutsche Namen, wenn auch nur zu rund 15 °/o. Neben den aus den Nachbardörfern bekannten deutschen Namen, wie Szylar, Balawender, Szpytman, Kochmanski, Ryznar u. a., treten einige neue auf, z. B. Filar, Szpunar und der eigenartige, bisher unerklärte Name Superson 44a). Die Menschen inBialoboki bewahren noch bis heute die Erinnerung an ihre deutsche Abstammung und suchen sie mit ihren Namen zu beweisen. Allerdmgs glauben die Bewohner aller drei Dörfer, daß sie erst nach dem Tatarenüberfall als Siedler von „Konstantin" -Komiakt (s. o.) herangezogen wurden; aber wahrscheinlich ist ihre Vermutung darin begründet, daß sich Älündliche Überlieferungen aus älterer Zeit nicht erhalten haben und ihr bis über drei Jahrhunderte zurückreichendes „Gedächtnis" nur dem so für die ganze Umgebung einschneidenden Tatareneinfall von 1624 zu verdanken ist.

- Da Bialobokis Einwohner noch zu rund 15% deutsche Namen haben, liegt die Vermutung eines ursächlichen Zusammenhanges zwischen kulturell höher entwickelten Hof- und Hausformen (Bild 24 und 26) und dem Anteil des deutschen Blutes nahe, obgleich der überwiegende Anteil des Gutes am Bodenbesitz des Dorfes, der die soziale Struktur der Einwohnerschaft bedingte, das bäuerliche Leben nicht zur Entfaltung kommen ließ.


43) A. Jabtonowski^ a. a. 0.» Biaioboki: 1515: lau. 6, tab. vect. gr. 6, pop. gr* 15. 1589: lau. 4 1/2 taber., hört. s. agr.4,inq.

c. pec. 5, mq* paup. 7.

44. W. Bernard, a.a.0./ S. 17.

44a) E. Thoors, der sich speziell mit der „Szwedy"-Frage befaßt hat (a« a. 0.), vermutet, daß der Name Superson schwedischen Ursprungs ist (nach mündlicher Mitteilung)* Er betonte aber ausdrücklich, daß dies bisher die erste und einzige Spur schwedischer Nachkommen meinem dieser galizischen Waldhufendörfer sei, und auch sie könne kein Argument zur Annahme einer schwedischen Besiedlung in größerem Umfang sein.






3. Bialoboki

W wschodzie przyłączy się z znacznie mały powierzchnia obrębu wieś Bialoboki do wsi Waldhufen Gac ( plan 1). Dokumentalny nie jest dotąd nic nad wiek tej osady znany. Najwcześniejszy podania nad „Bialoboki " pochodzą z roku 1515 i są przy Jablonowski źle narysowany 43. 1589 pokaże się to w tym sam źródle jak posiadanie Greka „Constantin Kornath ", temu{który} w 17. Jh. Wielka część wcześniejszych Landshuter panowanie podstawowe, na przykład także Markowa, należała.

A ) sieni{niwy} i wsi forma.

Dla wielkości obrębu od 641 aha pokaże się liczba od 6 włók{kopyt} dla roku 1515 i 4^ 2 włóki{kopyta} dla roku 1589 uderzająco male. Bardziej znaczna jest przeciw temu liczba pozostałych rolniczych zakładów{ruchów} : 4 ogrodnik bez roli, 5 Einheger z bydłem, 7 biedni Einlieger. Te liczby stają się zrozumiałe przy przypatrywanie się planu kataster ( plan 9). Osada Bialoboki należy{słyszy} do typu wsi dobra, ponieważ okrągłe dwa trzecia części powierzchni są w posiadaniu tego dobre. Ten o wiele mały część powierzchni dotyczącej roli jest posiadanie ten mały gospodarowanie{gospodarka} wsi, 1931 126 domy z 661 mieszkańcami liczył. północny ulicy leżąca część wsi jest ältere. Po{według} obrazie sieni{niwy} posiadały tu osiadłym chłopom mało poranki kraj, które stronicowy wstecz prosto do jej placu pod budowę przyłączą się. W wschodzie, i północ są ta złośliwość pola przez role tego dobre ograniczona. Role budowania w zachodzie przy największym i upłynęły w łuku od przeciętnie szczuple i km długości aż do kierowanej wschodniej zachodniej drogi polna. Z tamtej strony tej drogi zaczną od nowa chłopskie obławy na włóczęgów{pasy} dotyczące roli, których posiadacz w wsi rozsypywany mieszkają. Ten okrągła 38ha wielka, w wąskie obławy na włóczęgów{pasy} środkowej{średniej} długości podzielona sień{niwa} jest przez chłopów Bialobokis „Przymiarki " nazywana. To są a więc nad gromady. Wyrażenie „Überscharen " pochodzi tak jak wiadomo od przy wymierzeniu włók{kopyt} wsi Waldhufen pozostały, najwięcej na granicy obrębu położonym powierzchniom, które dodatkowy rozdzielony albo przy ogrodniku i rzemieślniku oddany byli. Późniejszo ta nazwa{imię} sieni{niwy} także na wsie innych form sieni{niwy} przeniesiona{przeniesiona} była 44, tak także w Biatoboki. Ta między nad gromadami i zachodnią granicą obrębu żywiący blockformigen złośliwość pola są do ziemi orna przeorać dawne powierzchnie łąk.

- wieś leży w małym dolinka pobocznym tego Marköwkabaches ; jego oś jest jedna do gościńca pionowo upłynąca ulica, która do{po} północy nagle rozchodzi się widełkowato, około miejsca z stawem wsi, którego trzecia strona{bok} podwórzy{dworów} zamknięta jest, obszyć ( obraz 21).

Widelec ulic kończy w drogach polna, która się głęboko w lessowy kraj wcinały, które od północy tutaj z małą różnicą wysokości przeciw dolinie strumienia odstawi.

Najbardziej północne domy gną się{przytulą się} już w lessowy wąwozy w. Wzdłuż ulicy i boczna dróg stoją domy chłopów małorolnych, ogrodnika i chałupnika, od którym wielka część dzienna jak najemnik na dobrze zatrudniona jest, podczas{podczas gdy} w czasach rolniczych końców{szczyt} roboczych całe zaludnienie wsi na folwarku czynne jest.

W najdalszym południowym wschodzie obrębu leży jeszcze część wsi Bialo- bokis, który „Chalupki " nazywany jest ( obraz 22). On stawia młodszy zmniejszenia{eksploatacji} szereg, prawdopodobnie jeszcze tego 18. Jhs., dar. Także tu leży za każdym podwórzem{dworem} przynależny do tego pola kawałek{sztuka}. Oś tej wsi części tworzy ulicę, którą od Bialoboki do{po} Oströw w południowym wschodzie prowadzi i ten, no rynny stronicowy, no szczytu stronicowy, podwórza{dwory} skierowany są.

Ten od dobra, przy zgięciu gościńca do{po} Przeworsk stoi, najdalej do{po} północnego wschodu oddalenie leżąca część powierzchni użytkowa jest jak najmłodszy pod chłopów w wąskiej, długo obławy na włóczęgów{pasy}, która od ulicy z do powszechnie znanie, podzielony były.

Ta sień{niwa} jest „Cwierci " nazywana, i nazwa{imię} sieni{niwy} znaczona dobrze{chyba}, że każdy nowy werbownik pierwotnie jeden ćwiartkuj poranek otrzymywał. Podczas{podczas gdy} po{według} położeniu pól dotąd rozdzielenie w obywateli ziemskich właściwej wsi i młodszej części wsi istniało, mają chłopy skrzele obu części wsi udziały w tej sień{niwę}.

Także przez działy od drugiej połowy ubiegłego stulecia jest w stanie bardziej mocne zmieszanie złośliwości roli oba części wsi weszłe, i rozsypanie{rozrywka} pojedynczych pól posiadania tak mocno powiększało się, że na przykład właściciel zagrody Nr. 37 ( plan 9c) jego 7 Mrg. Wielką posiadłość ziemska przy 6 różnych miejscach w obrębie leżeć ma.

Dobro, które z jego w wielkie uderzenia podzielony kraj wsi jego nota{stopień} daje, leży mało podwyższenie wschodnio wsi przy ulicy i ma wspaniały, daleki{szeroki} widok do{po} południa nad pagórkowatego Vorkarpatenland i się przed tym długiego ciągnącą, szeroką nieckę doliny tego Marköwkabaches. Jego mało, jednak wielkie zabudowanie gospodarskie są przez północy tutaj przez małe, podobne parku wkład{urządzenie} zamknięte.

- w zachodnim kącie między osią wsi i gościniec stoją ruiny starego podwórza{dworu}, tego „Schlosses " w 16. i 17. Jh. Tu osiadła rodzina Korniakt, nad które jeszcze dziś w wsi niezliczona ilość legendy obiegają.

- obok stoją budynek szkolny i jedyna okiennica{sklep} Bialobokis,

- własny kościół nie posiada wsi ; wcześniej należało to do parafii od ürzejowice i od założenia probostwa w bliższym Oströw do tych Paraphie.

- mała wielkość wsi i obrębu, opanujące położenie tego dobre i jego przeważająca udział przy powierzchni dotyczącej roli, istnienie tylko małych zagród i brak własnego kościoła są ta typowi znak wsi dobra, Bialoboki przedstawia.

B ) podwórza{dworu} i domu formy.

Jak wieś dobra z dla galizischen stosunki typowym cechom

- zmniejszenie posiadania i mocne wewnętrzne wybudowanie wsi

- istnieje zaludnienie tylko z chałupników, ogrodników i chłopa małorolnego, tę{który} prawie wszystkie w stosunku roboczym do ręczyć. Odpowiednio do tego brakują poprawne zagrody chłopska, ta{który} jak w wsiach Markowa i Gac przy najbardziej mocny tworząco pejzażowy działają. Liczba ten w wsi istniejący i domu formy podwórza{dworu} jest odpowiedni bardzo mały.

Tylko jedyny podwórze{dwór} ( dom Nr. 4) jest podobnym przez równoległego ustawienie{stanowisko} domu mieszkalnego i stajniy i stajni nierogacizny, którą podwórze{dwór} zamkną, formy starych podwórzy{dworów} ten oba miejsca sąsiada, dziś należą tylko jeszcze 4 polskie poranki do tego posiadania.

Wszystkie inny zagrody istnieją tylko z dwa budynków ( plan 9 c ) albo domowi mieszkalnemu z uprawianymi stajniami i za tym stojącą szopą na słomę ( plan 9b ). Do dziesięć podwórzy{dworów} należą dziś więcej jak 5 poranek, większa liczba zakładów{ruchów} posiada przeciętnie i- 4 poranek. Dwa mieszkańcy Bialobokis są chałupnik zupełni bez kraju.

- podwórze{dwór} jeden dziś 7 Mrg. Wielki, przed trzema pokoleniami jeszcze 12 Mrg. Wielka gospodarka pokazuje plan 90. on leży w szeregu uprawy{dobudowania}, z stroną{bokiem} rynny równolegle do ulicy kierowany. Dom mieszkalny pokazuje znany rzut poziomy z powszechnemu sień{niwę} w środku i dwa izby na tej jeden i dwa przestrzeniom na innej stronie{boku}, od którym jedna w istocie jak stajnia służy.

Przepierzenie dla świń jest przy domu uprawiane. Właściwa stajnia i ta einbansige stodołę z klepiskiem tworzą razem drugi budynek, któremu piwnica z małą ziemią zapobiegnięta jest.

Wymiary budynków ten do ten „reichsten chłopów " w miejscu liczącą rodzinę Jan Superson zgadzają się około z wielkością tego ogrodnika i rzemieślnika domu W. Inglot w Markowa, tym{który} tylko 3/ 4 Mrg. Kraj należą, nad ( plan 6 a ).

- dom ogrodnika Bialoboki jest na (plan 9b) przedstawiany. To leży w starej wsi przy prawej{słusznej} stronie{boku} ulic dla wysokość, bezpośrednio przed szeregiem zagród chłopska, do którym wcześniej kiedykolwiek 12 Mrg. Należeli{słyszeli}.

Dziś posiada ten ogrodnik Superson 3 Mrg. Kraj ; pół poranek ma on od ojca, który tylko kawałek{sztukę} rolę od poranka wielkość posiadał, dziedziczeni ; dwa poranki ma jemu jego panią, która z rodziny chłopów Biatobokis ( Olbrycht ) pochodzi, w małżeństwo przyniesionego i pół poranek mógł on się później od pieniądze dokupić, które on podczas długoletni pracy w Niemczech zarobił. Szerokość domu jest tak mała, że rozdzielenie przestrzeni w dwa izbach i dwa izbach nie możliwe jest. Wszystkie przestrzenie mają podłogi gliny. Ta dwa z krów stoją w jedno niskim, przy której strona{bok} izby uprawianą stajnię, i przy stronie odwrotna domu są nierogacizna i sprzęt w przepierzeniu umieszczona.

Grom pojedyncza stoi szopa na słomę, tylko z jedno od słupa noszonym dachom istnieje, a więc żadne ściany boczna posiada ( obraz 25).

- bardziej nowe domy Bialobokis są czyste budowy ostróg, podczas gdy wszystkie stary domy, także ta ärmsten ludzie, budowy stojaka albo także ümgebinde- budowali są. Kierat, wzdłużny stodoły, pamięć{skład}, wiatraki jest w małej dobra wsi nie. Także wielkie lipy są prawie zaginione, i zamiast tych rufom{żywopłotom} około zagród znajdujemy my czysto plecione płoty, którą miejsca budowy ciasno poboczną i jednym za drugim stojącym małym gospodarowaniom{gospodarkom} obszyć.

Weiden, które w wilgotnych gruntach{powodach} strumienia bez liku rosną, są jak materiał dla płotów, ściany wóz i wiele domu undWirtschaftsgeräre użyty : ; drzewo, które z lasów w południu leżącym miejscowościom kupowany albo nabyły być musi, przejdzie możność{majątek} chłopów małorolnych.

W wszystkie polskim wsiom uprzywilejowany materiał budowlany jest drzewo, które w tym zupełnie wycinanym lesie krajobrazie tak kosztowny jest, że wiele domy w Bialoboki z pni{plemion} drzewa wybudowany są, która do Korniakts czasy celem odwodnienia powierzchni wsi w ziemię wpuszczona były.

Także mieszkańcy Bialobokis noszą po części niemieckie nazwy{imiona}, chociaż tylko zbyt okrągło 15 ° / o. Obok z wsi sąsiada znaną niemiecką nazwę{imię}, jak Szylar, Balawender, Szpytman, narty człowiek kucharza, Ryznar między innymi, występować kilka nowa, na przykład Filar, Szpunar i swoisty, dotąd nie wyjaśniony nazwa{imię} Superson 44a ). Ludzie inBialoboki zachowają jeszcze do dziś wspomnienie do jej niemieckiego pochodzenia i szukają oni z jej nazwami{imionami} dowieść. Allerdmgs wierzą mieszkańców wszystkie trzech z wsi, że ona dopiero po{według} napadzie Tatara jak osadnik od „Konstantin " - Komiakt ( s. O. ) przyciągnięty byli ; jednak prawdopodobne jest jej przypuszczenie w tym założone, że się Älündliche przekazy z älterer czasu nie otrzymywali i jej do nad trzy stulecia z powrotem sięgające $nach:po4 „Gedächtnis " tylko tak dla całego otoczenia rozstrzygające zawalenie się Tatara od 1624 zawdzięczać jest.

- tam Bialobokis mieszkańca jeszcze zbyt okrągło 15% niemieckie nazwy{imiona} mają, leży przypuszczenie przyczynowego związku między kulturalnie wyżej rozwinęły podwórza{dworu} i domu formami ( obraz 24 i 26) i udziałowi niemieckiej krwi bliską, aczkolwiek przeważająca udział tego dobre przy denny{ziemny} posiadaniu wsi, socjalną strukturę mieszkańcy uwarunkowany{zależną}, chłopskie życie nie do rozwinięcia przychodzić zostawiała{pozwalała}.


43) A. Jabtonowski ^ a. A. 0. » Biaioboki : 1515: letnio. 6, tab. Vect. Gr. 6, pop. Gr * 15. 1589: letnio. 4 1/ 2 taber., słyszy. S. Agr. 4, inq.

C. Pec. 5, mq * paup. 7.

44. W. Bernard, a. A. 0. / S. 17.

44a ) E. Thoors, który się specjalnie z „Szwedy " - pytanie zajmował się ( a « a. 0. ), przypuszczany, że nazwa{imię} Superson szwedzkiego początku jest ( po{według} ustnym doniesieniu ) * on akcentował jednak wyraźnie, że to dotąd pierwszy i jedyny ślad szwedzkich potomków mój ten galizischen wsie Waldhufen być, i także oni nie mogli żadnego argumentu do przyjęcie szwedzkiego osiedlenia w większym zakresie{rozmiarze} być.