Książka..O Galicji Zdjęcia z kresów ..Kresy wschodnie Grzymałów Mapy historyczne Świdnica filmy taneczne filmy turniejowe taniec towarzyski współczesny nowoczesny klub taneczny swidnica wspolczesnyFilmy TanecznePielgrzymka Polecmy Wystawianie Świadectw Charakterystyki Energetycznej budynków oraz lokali.Badania termowizyjneWystawianie Świadectw Charakterystyki Energetycznej budynków oraz lokali. Badania termowizyjne  

 

 

 

 

VIII . Spółdzielnia Mleczarska .


Młodzi zorganizowani w Kole Młodzieży z których kilka starszych było w Zarządzie i Kółku rolniczym ,na zebraniach Kółka rolniczego i Koła Młodzieży uświadamiali pożyteczność i potrzebę organizowania Mleczarni Spółdzielczej , prowadzili w tym celu dłuższą propagandę. We wsi od czasów przedwojennych rozpowszechniło się używanie wirówek. Przed wojną światową za masło wyrabiane przy pomocy wirówek uzyskiwano nawet lepsze ceny i zbywano je na specjalne zamówienia. Na propagandę młodych za zorganizowaniem spółdzielni mleczarskiej starsi z proboszczem ks.Capeckim , którzy stanowili większą część członków kółka rolniczego i jego zarządu odpowiadali drwinami , że zanim zacznie się we wsi prace organizacyjne dla zorganizowania mleczarni trzeba by wirówkami, których we wsi jest wiele płatać dziury na bagnistych drogach we wsi. Młodzi nie zrażali się i prowadzili wytrwale prace przygotowawcze do zorganizowania mleczarni a liczba przekonanych o potrzebie wspólnej mleczarni powiększała się.

Gdy Zarząd Kółka Rolniczego zwrócił się o fachową pomoc do Małopolskiego Związku Mleczarskiego, Związek przysłał delegata , który wszedł w porozumienie z miejscowym proboszczem, pragnąc użyć jego autorytetu do pomocy w organizowaniu mleczarni. Przy pomocy proboszcza doszło do zorganizowania mleczarni ale młodych rwących się do pracy odsunięto od zarządu i rady nadzorczej. Proboszcz opanowawszy mleczarnię używał jej działalności przy udzielaniu zaliczek i wpływaniu na wybór członków zarządu do podtrzymania swoich wpływów we wsi z tego powodu na Walnych zebraniach co roku odbywały się tarcia nie zawsze zgodne z poziomem jaki powinien być utrzymany w spółdzielni.

Na jednem z takich zebrań, gdy młodzi i inni pragnący by w działalności mleczarni były przestrzegane zasady spółdzielcze w dyskusji argumentami i dowodami zyskiwali przychylność ogółu członków i zabierali się do zmiany Zarządu Mleczarni. Przewodniczący ks. Proboszcz zawiązał chustką szyję i oświadczając, że sam nie może mówić , ponieważ boli go gardło wezwał pomocy zebranych. Rozdrażnione dewotki z krzykiem i wyzywaniem rzuciły się na tych co chcieli zmiany w działalności mleczarni, gdyby ich nie było zbyt wielu to było by doszło do bójki. Takie zajście podtrzymało wpływy działających w Zarządzie , a po zebraniu ksiądz zdjął chustkę z szyi i śmiał się z dowcipu. Opowiadano, że dla zjednania głosów na zebraniach udzielano większych zaliczek lub rozdawano papierosy. Na walkach tych traciła sama mleczarnia. Zarząd nie troszczył się o umocnienie członków w uświadomieniu spółdzielczem. Dzięki dobrej cenie za nabiał zbywany przez mleczarnię prowadzenie przedsiębiorstwa przynosiło czyste zyski dostawy do mleczarni szczególnie w latach 1930-31 i 1932 r. były dosyć duże i niewiele odbiegały od tysiąca litrów mleka dziennie.

Niezgoda pomiędzy członkami ułatwiła powstanie prywatnych mleczrni , których dostawcami byli i członkowie mleczarni.

W roku 1933 gwałtownie spadły dostawy mleka tak , że dostawy w grudniu nie dochodziły nawet 200 litrów mleka dziennie. Bilans kasy za ten rok dał 939 zł straty.

Za niemoralne prowadzenie się kuria biskupia przeniosła proboszcza a zarząd mleczarni, który starał się o jego utrzymanie we wsi tracił zaufanie co wpływało na zmniejszenie się dostaw do mleczarni i umożliwiało zmiany w radzie nadzorczej. Przyszedłszy w 1934 roku na Walne Zebranie z tak poważnem deficytem i sumą około półtora tysiąca złotych zamrożoną w zaliczkach udzielanych ponad dostawy zarząd nie poczuwał się na siłach do dalszego prowadzenia mleczarni dlatego zgłosił rezygnację. Na jego miejsce wybrano nowych ludzi do zarządu. Zaufanie do spółdzielni było za bardzo poderwane, ze wsi zabierały mleko duże mleczarnie prywatne z sąsiednich wsi, dostawy mleka do mleczarni były małe, koszty przerobu i administracji bardzo obciążały każdy litr przerabianego mleka a cena za nabiał była bardzo niską, położenie mleczarni było bardzo ciężkie . Zmiana ludzi pracujących w zarządzie i radzie nadzorczej nie przyniosła na tyle zwiększonej dostawy mleka by koszta administracyjne wydatnie się obniżyły. Nowo obrani postanowili tak prowadzić gospodarkę mleczarni by nie naruszać funduszu zasobowego i gospodarkę mleczarni uczynić opłacalną , a starania o lepszą wypłatę prowadzić przez starania o zwiększoną dostawę. Rada nadzorcza zwiększyła kontrol na działalnością zarządu i współpracowała przez komisję rewizyjną w wycenie dostarczonego nabiału. Zebrania zwoływane w celu powiększenia dostaw nie udawały się ponieważ nie dostarczający mleka do mleczarni nie przychodzili na nie. Pozostawała tylko agitacja osobista członków rady , którą w miarę możności niektórzy członkowie prowadzili. Przewodniczący nowo obranego zarządu ukończył szkołę i praktykę serowarską i był dobrym serowarem , z tego powodu postanowiono w mleczarni przystąpić do wyrobu serów. Lokal był za mały i nieodpowiedni do przeprowadzania wyrobu serów , jednak sery wyrabiane uzyskiwały coraz to lepszą markę i otwierał się dla nich zbyt tak , że w końcu mleczarnia przeszła na całkowity przerób mleka , tylko w czasie gdy cena na mleko była wyjątkowo wysoka wtedy przechodzono do wyrobu masła.

Wytrwałą pracą utrzymano w najcięższych chwilach byt i działalność mleczarni. Dla podtrzymania działalności przyczynili się dostawcy, którzy mimo nieraz nie opłacających się wypłat nie zrażali się w dostawie i niektórzy pracownicy / jak furman co woził mleko / pracowali za minimalnem wynagrodzeniem. Ofiarami dostawców i pracowników utrzymała się mleczarnia. Dotąd jednak w mleczarni nie postawiono należycie sprawy uświadomienia spółdzielczego członków , a zarząd mleczarni nie objął programem swej działalności sprawy hodowli bydła członków i dostawców.

Rok 1938 przyniósł wybitną poprawę we zwiększonych dostawach mleka a to dzięki zlikwidowaniu głównej konkurencyjnej mleczarni prywatnej . Przyszłość mleczarni zapowiada się lepiej dzięki przygotowaniu odpowiednich pomieszczeń w Domie Spółdzielczym, w którego budowę i mleczarnia włożyła poważne fundusze zapewniając pomieszczenia dla urządzeń mleczarni, które zajmą większą część obecnego budynku domu spółdzielczego.

Obecnie aktualną sprawą jest komasacja mleczarni. Projekta wydane z "góry" przewidują połączenie mleczarni w Gaci i Markowej. Obie mleczarnie mają duże ambicje, konieczność połączenia się mleczarni gackiej do markowskiej, Markowianie uzasadniają, że są większą wsią a zatem obejmują większy teren działania. Gać podnosi, że wcześniej powstała, ma tańszą kalkulację przerobu , daje lepsze wypłaty za litr mleka i ma większy majątek własny spółdzielni. Z tych powodów jak dotąd nie zanosi się na komasację tych mleczarni.

Spółdzielnia mleczarska założona 13 lutego 1927 r. w liczbach w poszczególnych latach.

 

Rok

Liczba

Człon. Udziałowców

Liczba

Dostawców mleka

Ilość

Mleka

Dostarczona

Płacono

Za jednost

Tłuszcz

W gr.

Płacono

Za 1 l.

Mleka

W gr.

Przeciętny %

Tłuszczu

Dochód

Za sprzedany nabiał

Czysty

zysk

Straty

Wypłacone dostawcom za mleko

Koszty prowadzenia mleczarni

Koszta prowadzenia na 1 l. Mleka

 

1927

255

 

158963

5,82

19.75

 

37991zł

64 gr.

469zł

2 gr.

----------

31401zł

46 gr.

6121zł

16 gr.

3,85 gr.

 

1928

240

 

136784

6,3

23,60

 

38739zł

9 gr.

484zł

32 gr.

----------

32291zł

88 gr.

5962zł

89 gr.

4,40 gr

 

1929

244

 

137161

5,6

18,92

 

31597zł

77 gr.

639zł

75 gr.

----------

25959zł

52 gr.

4998zł

50 gr.

3,64 gr

 

1930

255

 

282840

4,6

15,40

 

52313zł

1719zł

3 gr.

----------

43549zł

7044zł

97 gr.

2,49 gr

 

1931

139

 

301126

3,6

9,7

 

44294zł

121zł

13 gr.

----------

37126zł

34 gr.

7086zł

63 gr.

2,35 gr

 

1932

161

 

252415

2,9

8,88

 

28053zł

10 gr.

153zł

5 gr.

----------

22428zł

84 gr.

5471zł

21 gr.

2,17 gr

 

1933

179

 

96.403

2,4

7,9

 

9742zł

72 gr.

---------

939zł

93 gr.

7640zł

49 gr.

3042zł

16 gr.

3,16 gr

 

1934

171

87

161538

2,09

6,89

3,27

14180zł

49 gr.

250zł

63 gr.

----------

11135zł

4 gr.

2794zł

82 gr.

1,73 gr

 

1935

172

64

114054

 

2,26

7,39

3,27

10896zł

80 gr.

----------

33zł

34 gr.

8433zł

65 gr.

2396zł

51 gr.

2,10 gr

 

1936

143

78

131543

2,38

8,33

3,48

14718zł

82 gr.

181zł

20 gr.

----------

11722zł

73 gr.

----------



1937

138

83

165082

3,14

10,82

3,43

22164zł16 gr.

7zł

72 gr.

----------

17867zł11 gr.

----------

 

 

 



Polecmy Wystawianie Świadectw Charakterystyki Energetycznej budynków oraz lokali.Badania termowizyjne Wystawianie Świadectw Charakterystyki Energetycznej budynków oraz lokali. Badania termowizyjne


Książka..O Galicji Zdjęcia z kresów ..Kresy wschodnie Grzymałów Mapy historyczne Świdnica